100 همایش بانکی تکراری در 4 دهه اخیر

به گزارش اقتصاد آنلاین به نقل از تعادل ، علاوه بر همایش‌هایی از این دست که هرساله در ماه‌های اردیبهشت یا خرداد برگزار می‌شود و کارشناسان بانکی، پولی و ارزی از ایران و سایر کشورها در آن حضور دارند، در شهریورماه نیز در هفته بانکداری اسلامی، همایش بین‌المللی بانکداری اسلامی برگزار می‌شود که تا شهریور 94، 26همایش بانکداری اسلامی با حضور مهمانان و کارشناسانی از بانک توسعه اسلامی، حوزه‌های علمیه و دانشگاه‌ها از داخل و خارج کشور در آن حضور یافته‌اند. براین اساس، با محاسبه 26همایش پولی و ارزی، 26همایش بانکداری اسلامی، 5همایش بانکداری الکترونیک، همایش‌های بانکی لندن بعد از برجام، دو همایش تجاری و بانکی ایران و اروپا و سایر همایش‌های بین‌المللی ایران در زمینه بانکداری در چهار دهه اخیر، کنفرانس یورومانی و یک کنفرانس در لندن بعد از برجام، 4 جشنواره بانک‌ها و موسسات مالی، دو همایش نظام پیشنهادهای بانکی، دو همایش بانک‌های توسعه‌یی، حسابداری، بانکداری و... حداقل می‌توان عنوان‌های 100همایش بانکداری و نظام پولی و ارزی را در چهار دهه اخیر نام برد. اما در کنار برگزاری این همه همایش، حضور این تعداد مسوول اقتصادی و بانکی در کشور، کارشناسان نظام بانکی، مهمانان خارجی، صاحبنظران، محققان پژوهشکده پولی و بانکی و... این پرسش اساسی مطرح است که چرا این همه صرف وقت و هزینه‌های مالی و هتل، مخارج و دعوت از مهمانان و... نتیجه مورد انتظار در صنعت بانکداری حاصل نشده است و در چهار دهه اخیر جزو کشورهای دارای نرخ سود بالا، تورم بالا، رشد شدید نقدینگی، ناکارآمدی رابطه تزریق تسهیلات بانکی با رشد اقتصادی و بهره‌وری بوده‌ایم. چرا در 5 سال اخیر از رقم 200هزار میلیارد تومان تا 240، 280، 320، 340 و 380هزار میلیارد تومان تسهیلات بانکی به اقتصاد تزریق شده اما رشد اقتصادی در محدوده 7- درصد، 2- درصد، 1 و 3 و صفر درصد در نوسان بوده و عملا این همه تزریق مالی و بانکی، بهره وری و رشد اقتصادی نداشته و در بسیاری از موارد شاهد انحراف منابع بوده‌ایم. در بسیاری از سال‌ها سهم خدمات و بازرگانی از صنعت و ایجاد و توسعه واحدها بیشتر بوده و سهم بخش خصوصی و واحدهای کوچک و متوسط و مردم عادی از تسهیلات بانکی محدود بوده است و مطالبات معوق و بدهی دولت و بدهکاران بزرگ در حال رشد است. اگرچه همه این مشکلات به مدیران سیستم بانکی مرتبط نیست و به کل اقتصاد مرتبط است. اما حداقل این پرسش را می‌توان مطرح کرد که چرا 40سال بعد از قانون پولی و بانکی و 30سال بانکداری بدون ربا، برای اصلاح قانون هیچ لایحه‌یی از سوی سیستم بانکی به مجلس برای اصلاح ساختار نظام بانکی ارائه نشده است. برخی کارشناسان می‌گویند که با وجود این همه تحقیق و پژوهش و اظهارنظر و تجربه در سیستم بانکی، به دلیل محافظه‌کاری و حفظ وضع موجود در سیستم بانکی، مدیران به دنبال اصلاح قانون و ارائه لایحه نبوده‌اند، زیرا هر تغییر باعث لطمه خوردن به منافع عده‌یی و سود تعدادی دیگر می‌شود و منافع عمومی و ملی اقتصاد کمتر مورد توجه قرار می‌گیرد و لذا منافع گروه‌های صاحب نفوذ، بدهکاران بزرگ و... مانع از تغییرات و تحولات و اصلاح ساختار نظام بانکی شده است. بسیاری از شرکت‌ها و کسانی که بدهکاران بزرگ بانکی هستند و علاقه‌یی به پرداخت بدهی و اقساط خود ندارند یا علاقه‌یی به قرارداد جدید با نرخ سود بالا ندارند و علاقه‌یی به محدود شدن ندارند و... با نفوذی که دارند قادرند هم روی اصلاح قانون، روش‌ها و مدیریت بانکی و هم روی تفسیر قانون و حتی عزل و نصب مدیران اثرگذار باشند. برخی از این افراد با نفوذ و سهامداری موسسات غیرمجاز، علاقه‌یی به محدود شدن و استاندارد کردن بانک‌ها و موسسات مالی غیرمجاز ندارند. نتیجه این همه سخنرانی، همایش و... این شده که بانک‌ها حتی برای رتبه‌بندی اعتباری و استانداردسازی و ارتباط با بانک‌های جهان و... نیز اقدامی انجام نداده‌اند و پرسش این است که نتیجه همایش‌های جدید و اخیر چه بوده و سیستم بانکی و مدیران بانک‌ها چه برنامه‌یی برای بانک‌های کشور دارند؛ حتی اگر اروپا و امریکا علاقه‌مند به از سرگیری روابط بانکی ایران و جهان باشند و مبادلات دلاری نیز به خوبی انجام شود، آیا بانک‌های ایران توان استانداردسازی و به‌روز کردن روش‌های خود را دارند؟ 52 همایش پولی و ارزی و بانکداری اسلامی براین اساس، تاکنون 52 همایش پولی و ارزی و بانکداری اسلامی در 26 سال گذشته به‌طور مرتب برگزار شده است. 5 همایش بانکداری الکترونیک همچنین همایش دیگری با عنوان بانکداری الکترونیک و نظام‌های پرداخت در دی ماه هرسال برگزارمی شود که شرکت‌های زیرساخت، صنعت پرداخت و بانکداری الکترونیک و شرکت‌های مهندسی و بسترساز مبادلات و تراکنش‌های بانکی، کیف پول الکترونیک، دستگاه‌های پرداخت، نرم‌افزارها و... در آن حضور دارند. تاکنون 5 همایش سالانه بانکداری الکترونیک و نظام‌های پرداخت برگزار شده که آخرین آن 21 و 22 دی ماه 94 بوده است. با اضافه کردن این 5 همایش، تاکنون 57همایش داخلی در زمینه بانکداری در داخل کشور برگزار شده است. همایش‌های بانکی ایران در اروپا علاوه بر این همایش‌های داخلی، تعدادی از همایش‌های بانکی، پولی و ارزی نیز در سال‌های مختلف در خارج از کشور، با هدف گفت‌وگو با بانک‌ها، مدیران بانکی، کارشناسان، سرمایه‌گذاران و... برگزار شده که یکی از این همایش‌ها بعد از اجرای برجام در زمستان 94 و در لندن و یکی دیگر با عنوان یورومانی در آخر اردیبهشت 95 در لندن برگزار شد. کنفرانس یورومانی یکی از کنفرانس‌هایی است که در زمینه همکاری با موسسات رتبه‌بندی بانک‌ها و موسسات مالی برگزار شده و ولی‌‌الله سیف رییس بانک مرکزی ایران با حضور نمایندگان بیش از 250 بانک موسسه رتبه‌بندی و موسسه بزرگ اروپا به بررسی مسائل و مشکلات بانکی ایران بعد از لغو تحریم‌ها پرداخته است. 2 همایش تجاری و بانکی ایران و اروپا دو همایش تجاری و بانکی ایران و اروپا نیز تاکنون برگزار شده که در اسفند 94 با حضور رییس کل بانک مرکزی ایران، پنج نفر از وزیران، رییس دفتر رییس‌جمهوری و ٦٠ میهمان خارجی از کشورهای آلمان، فرانسه، انگلیس، ایتالیا، لهستان و روسیه در هتل اسپیناس پالاس تهران برگزار شده است. 2 همایش بانک‌های توسعه‌ای دو همایش نقش بانک‌های توسعه‌یی در توسعه و رونق اقتصادی کشور نیز در دو سال اخیر برگزار شده است. 4 جشنواره بانک‌ها و موسسات مالی چهارجشنواره و نمایشگاه ملی بانک‌ها و موسسات مالی با همکاری وزارت صنعت، معدن و تجارت، اتاق بازرگانی، صنایع و معادن ایران، اتاق مرکزی تعاون و دانشگاه‌های سراسر کشور از جمله دانشگاه تهران، شهید بهشتی، امیرکبیر، علم و صنعت، علامه طباطبایی و دیگرسازمان‌های مدیریتی، علمی و پژوهشی و با حضور اساتید و متخصصان صاحبنام نظام بانکی کشور برگزار شده که آخرین آن در بهمن 94 در هتل المپیک بوده است. 2 همایش نظام پیشنهادهای بانکی دو همایش نظام پیشنهادهای شبکه بانکی کشور، با شعار «کارآمدی نظام پیشنهادها؛ سرآمدی نظام بانکی کشور» نیز در بهمن ماه سال 93 و 94 برگزار شده است. البته همایش‌های دیگری نیز با عنوان حسابداری، اقتصاد و بانکداری برگزار شده است. بانک‌های ایران اسپانسر کنفرانس‌های بین‌المللی علاوه بر همایش‌هایی که سیستم بانکی، بانک مرکزی و بانک‌های مختلف در داخل و خارج کشور و به‌طور مستقیم در ارتباط با عملکرد نظام بانکی و سیاست‌های پولی و ارزی، بانکداری اسلامی و... برگزار می‌کنند، بانک‌های ایرانی اسپانسر یا حامی مالی تعدادی از کنفرانس‌های بین‌المللی در نقاط مختلف جهان هستند. اباذر نجمی تحلیلگر اقتصادی در این زمینه گفت: وقتی بانک مرکزی با پژوهشکده و کارشناسان خودش مجری و ارائه‌دهنده مقالات و پژوهش‌های بانکی، پولی و ارزی است و همایش نیز برگزار می‌کند، در نتیجه همان بحث‌ها را دوباره تکرار می‌کنند و خودشان هم شنونده آن هستند و بحث جدیدی را ارائه نمی‌دهند. وی افزود: تمام ارائه‌دهندگان گزارش‌ها و سخنرانی‌ها و مقالات، از خود سیستم بانکی و بانک مرکزی هستند و از سیاست‌گذار تا کارشناس در این همایش‌ها شرکت می‌کنند. در حالی که در جهت کاربردی شدن نظرات و پژوهش‌ها، باید نظرات مخالف و موافق در یک‌جا بررسی و ارائه شود تا نقاط ضعف را ارزیابی کنند و حداقل این پرسش مطرح شود که نتیجه این همه اظهارنظر و پژوهش برای اقتصاد ایران و صنعت بانکداری چه بوده و استانداردها، روش‌ها و عملکردها تا چه حد تغییر کرده است؟ نجمی ادامه داد: در همایش بانکداری الکترونیک نیز همین مساله مطرح بوده و خروجی مناسبی ارائه نشده است و دقیقا مقالاتی که یک‌بار چاپ شده تکرار شده است. مطالب به‌روز و کاربردی ارائه نشده است. وی افزود: ما مشکلات و مسائلی مانند تک نرخی کردن ارز و مسائل و حاشیه‌های آن را داریم که باید به آن پرداخته شود. در ایران کارشناسانی داریم که بانک مرکزی اجازه طرح موضوعات مورد علاقه آنها را نمی‌دهد یا کارشناسانی داریم که خودشان تمایل ندارند که اظهارنظر کنند و مورد توجه قرار گیرند. وی گفت: عده‌یی از این کارشناسان نظرات خود را در جای دیگری ارائه می‌دهند و درآمد و پول کسب می‌کنند و هر گروه از کارشناسان به یکی از نهادها و وزارتخانه‌ها و بانک‌ها وابسته است. در حالی که در مسائل اصلی پولی وبانکی و ارزی کشور، باید همه صاحب‌نظران جمع شوند و نظر بدهند و اینکه هر گروه از کارشناسان در یک همایش خاص خود شرکت می‌کنند یا نظر و پژوهش خود را با هدف کسب درآمد به دستگاه خاصی می‌دهند باعث می‌شود که برآیند نظرات کارشناسی در یک جا ارائه نشود و در نتیجه همایش‌ها عمدتا تکراری و خنثی برگزار می‌شود و چهره‌های شرکت‌کنندگان نیز تکراری است. وی افزود: در مواردی به یک صاحب‌نظر شناخته شده و با نفوذ، اجازه طرح مسائل را نمی‌دهند و حتی از او دعوت نمی‌‌کنند که در همایش حتی به عنوان یک شرکت‌کننده و میهمان شرکت کند. وی ادامه داد: این نکات نشان می‌دهد که به صورت فرمالیته همایش‌ها برگزار و مبالغ قابل توجهی هزینه می‌شود و مساله این است که بودجه برگزاری همایش خرج شود و قصه‌یی تعریف کنند و دور هم جمع شوند. وی تصریح کرد: عده‌یی نیز در مقام مدیر در این همایش‌ها شرکت می‌کنند و به جای پاسخگویی، اتفاقا با زبان تند و انتقادی حرف می‌زنند و مشکلات را به گردن دیگران می‌اندازند و مثلا به طرح مسائل بانکی در مجلس انتقاد می‌کنند اما پاسخ نمی‌دهند که چرا خود تاکنون لایحه اصلاح نظام بانکی را به مجلس نداده‌اند و چرا مشکلات را به گردن دیگران می‌اندازند؟ وی تاکید کرد: از آنجایی که قرار نیست در این همایش‌ها خروجی مناسبی ارائه شود و سخنان انتقادی و راهگشا مطرح کنند در نتیجه مباحث بدون نتیجه خاصی جمع‌بندی می‌شود و مثلا موسسات غیرمجاز و... را مسوول معرفی می‌کنند. وی گفت: این در حالی است که نظام بانکی برای آماده‌سازی خود کاری نکرده و حتی بعد از برجام نتوانسته از فضای گشایش یافته استفاده کند یا در مذاکره با بانک‌ها و موسسات اعتباری و رتبه‌بندی و... نظر آنها را جمع کند. در نتیجه بخشی از مشکلات را به مجلس، بخشی را به غیرمجازها، بخشی را به تحریم‌ها، بخشی را به فضای کلان اقتصاد و خارج از اراده بانک‌ها، بخشی را به دولت‌های قبل و... مرتبط می‌کنند. در حالی که حداقل باید دستاوردهای یک‌ساله یا چند ساله خود را بررسی و اعلام کنند که چه دستاوردهایی در زمینه اصلاح ساختار و عملکرد بانک‌ها داشته‌اند و در کنار کنترل تورم، چه دستاوردهای عملکردی داشته‌اند.