زندگی در تهران درحال نابودی است
کارد به استخوان تهران رسیده است. این، روایتی کوتاه از اتفاقاتی است که بر سر پایتخت و باغهایش میآید.
حالا تنها تهران و باغات آن نیست که در ناخوشی بهسر میبرند، اعضای شورای شهر تهران هم که دیروز به نشست «باغات پایتخت» رفته بودند، از آنچه بر سر تهران میآید، حال خوشی نداشتند: «زندگی در تهران درحال نابودی است، رشد شهر سرطانی است، رفتاری که امروز با باغها میشود، در طول تاریخ نشده است.» اینها تنها بخشی از روایت انتقادی سه عضو شورای شهر در نشست دانشگاه شهید بهشتی است؛ جلسهای که با حضور تعدادی از هنرمندان برگزار شد و بحران پایتخت را مورد بررسی قرار داد. اعضای شورای شهر و هنرمندان آمده بودند تا فکری به حال باغهای تهران کنند.
به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از شهروند ، محمد حقانی، رئیس کمیته محیط زیست شورای شهر تهران، از اتفاقات بدی که برای باغهای تهران درحال رخ دادن است، اعلام نگرانی کرد: «همه این اتفاقات درحالی رخ میدهد که پیش از این مقام معظم رهبری بارها نسبت به این موضوع هشدار داده بودند. دیگر نمیدانم به چه زبانی به متولیان امر بگویم که آقایان این رفتاری که ما امروز با باغها میکنیم در طول تاریخ کسی با باغها نکرده است. حال هرچه بلندتر میگویم به جای اصلاح رویه، صدای مخالفتهایشان را بلند میکنند. محیط زیست نه برای چپ است نه برای راست. محیط زیست مسأله امروز و آینده کشور است که اگر امروز به داد آن نرسیم، فردا با هیچ ارادهای نمیتوان جبران مافات کرد.»
رئیس کمیته محیط زیست شورای شهر تهران تاکید کرد: «دیگر کارد به استخوان تهران رسیده است، این در حالی است که پایتخت دیگر توان به دست آوردن درآمدهای اینچنینی را از منابع زیستی ندارد.» او در ادامه حرفهایش گفت: «عرصههای عمومی شهر محدودند. ای کاش یکبار هم که شده خارج از هیاهو از جنس پاسخهای رسانهای به اصل موضوع برسیم که تهران دیگر فضایی برای این همه بارگذاری ندارد. من یقین دارم هیچ وجدان آگاهی در خلوت خود حتی متولیان امر هم، این رویه را به صلاح شهر نمیدانند. بیاییم کمک کنیم که آرامش به تن رنجور این شهر بازگردد.»
در ادامه این نشست، احمد مسجدجامعی، عضو شورای شهر تهران هم با طرح این پرسش که «ما بهعنوان میراثداران این باغ بزرگ که ایران خوانده میشود، هر کدام چه مسئولیتی داریم؟» گفت: «ما چندین مسئولیت در برابر این کشور داریم. یکی مسئولیت فردی، دیگری مسئولیت سازمانی و درنهایت مسئولیت ملی است. مسأله این است که ما بهعنوان یک فرد در پایداری این باغ، بهصورت فردی، گروهی و ملی چه مسئولیتی داریم و چه باید بکنیم. این نکته بسیار مهمی است که ببینیم هویتهای متکثر ما چه چیزی را بیان میکند.»
او ادامه داد: «وضعیت امروز شهرهای ما بسیار پیچیده است که خاص تهران هم نیست. تهران یک شهر است با ۶۵۰ کیلومتر مساحت از ٣میلیون کیلومتر مربع مساحت ایران که ۱۰میلیون جمعیت از جمعیت ۸۰ میلیونی ایران را در خود جای داده است. این بهخودیخود مخرب محیط زیست و مبین نبود توسعه پایدار است.» این عضو شورای شهر تاکید کرد: «امروز برای تامین آب تهران، سد لار، سد کرج، سد طالقان و بسیاری از سدها و چاههای دیگر را داریم که برای آبادی تهران به کار میگیریم و باز هم با این عوارض وسیع روبهرو هستیم.
روزبهروز، آلودگی هوا بیشتر میشود، آلودگی زمین بیشتر میشود، مواد سمی و مضر موجود در سبزیجات و میوهجات بیشتر میشود که این یک مسأله جدی است. یعنی حیات در این شهر درحال نابودی است. حق حیات که نخستین حق همه مخلوقات است درحال از بین رفتن است و ما اینجا چه باید بکنیم؟» به گفته مسجدجامعی، مسئولیت اجتماعی مسئولیت مشترکی است که یک فرد یا گروه یا سازمان در قبال استفاده از یک شهر و یک محیط باید بر عهده بگیرد: «اگر در شهری یک شرکت خودروسازی، خودرو میسازد و خودروهای آن شرکت برای شهر آلودگی ایجاد میکند، وظیفه دارد این آلودگی را جبران کند. ما در شورای شهر در همان سال اول این موضوع را مطرح کردیم که این شرکتها درصدی از سود خودشان را به مبارزه با عوارض زیستمحیطی اختصاص دهند. اگر این را در نظر بگیریم پس همه صنایع در این باب مسئولند. همه (انجیاو)ها مسئولند که البته ما مجموعههای خوبی در مبارزه با آلودگیهای زیستمحیطی داریم.» این عضو شورای شهر تهران توصیه کرد: «دولت در برنامه ششم به این مسئولیت اجتماعی بپردازد و هر شخصی و سازمانی که خواسته یا ناخواسته به محیط زیست ضربه میزند، مسئولیت آن را بپذیرد و اگر مقصر بود، مجرم شناخته شود. جای این موضوع در برنامههای ملی ما خالی است و در برنامههای پنجم و پیش از آن نیز نبوده است.»
شهر درحال رشد سرطانی است محمد میرزایی، دبیر کمیته محیط زیست شورای شهر تهران هم در ادامه این نشست با بیان اینکه متغیرهای آسیب اجتماعی و سلامت در بستر شهر متجلی میشود، گفت: «اگر ایران رتبه ۹۰ را در سلامت اجتماعی دارد یا ۳۷درصد شهروندان تهرانی اختلال روانی دارند و در سال ۹۱ از هر ۱۰ نفر، چهار نفر دچار آسیب هستند و گفته میشود که ایران بالاترین مصرفکننده قرصهای ضد افسردگی است، اینها مولود یک سلسله تصمیم و اقدام است که با احترام به تلاش مسئولان شهری، قابل قبول نیست. سالها قبل شهر را سکونتگاه میگفتند و آبادی و محله با خدماتی که میداد و مختصاتی که داشت تعریف میشد، اما امروز با بیانضباطیهای معمول، شهر درحال رشد سرطانی و شهروند درحال تماشای تاراج حقوق پیشین خود است و بهناچار متحمل به دوش کشیدن بار تراکم جمعیتی و تحمل ناراستیهای حاصل از آن است.» او حرفهای دیگری هم زد: «شهروند به چشم خود میبیند که محله چگونه المانهایش تغییر میکند و رابطه شهر با هویت و خاطرات آن قطع میشود و درنهایت شهر حقوق بر باد رفته خود را طلب میکند. اگر بنا باشد با همین شیب کنونی از منابع زیستی تهران برای هزینههای جاری صرف شود، همه ما ضرر خواهیم کرد، چراکه در موضوع حفظ باغات همه میخواهند فقط مصاحبه کنند.
نمیدانیم چرا مطابق قانون حفظ و گسترش فضای سبز این میراث جبرانناپذیر حفظ نمیشود. بنده قوانین شهرسازی بسیاری کشورهای توسعهیافته را رصد کردهام. در هیچ رفرنسی ساختوساز در فضای مشجر را نیافتم.» دبیر کمیته محیط زیست شورای شهر تهران ادامه داد: «من نگرانم وقتی در جمعهای گوناگون این حرف قانونی، دغدغه مقام معظم رهبری و مطالبه عامه مردم را مطرح میکنم، باید از فردای آن روز منتظر هزار پیغام و پسغام باشم که چرا چنین گفتم. اتوبان مدرس و پل طبیعت خوب است. دست آنانی که پل طبیعت را میسازند هم میبوسیم اما سخن ما این است شهر فقط پل طبیعت نیست. شهر فضایی است که شهروندان باید در تمام عرصه آن فضای عمومی را ببینند. اینکه مردم در حافظه تاریخی خود باغی را میشناسند که الان در آن برج بالا رفته، این برای هیچکدام ما خوب نیست. پاسخ این سخن دلسوزانه هم نباید فشارهای عجیب و غریب باشد. باید رویه را اصلاح کرد. امیدوارم در این مسأله دانشجویان و هنرمندان وارد شوند تا این مسائل تبدیل به گرفتاری عمده فردای ما نشود.»
در این جلسه که در دانشگاه شهید بهشتی برگزار شد رویا نونهالی، بازیگر سینما و تلویزیون هم حاضر بود. او صحبتهای خود را این طور آغاز کرد: «بشر کمر به قتل زمین و محیط زیست آن بسته است. این همه ناشی از عادت و رفتار تکتک ما، مشکلات مدیریتی و قوانینی است که باید باشد و هنوز وضع نشدهاند. اگر قانونی باشد ما هنرمندان میتوانیم آن را تبدیل به فرهنگ کنیم، اما مسأله این است که در حوزه محیط زیست، این ریزگردها درحال تبدیل شدن به ریز مرگ هستند.» او حرفهای دیگری هم زد: «آلودگی هوا از عوامل این ریزمرگها هستند و ما نوع بشر، موجوداتی هستیم که در آمارهای زیستمحیطی به حساب نیامدهایم اگرچه هر روز بر اثر آلودگیها، مسائلی مثل سرطان و انواع بیماریها دامنگیر ما میشود.
من یکی از کسانی هستم که با از دست دادن عزیزانم طعم این ریزمرگها را چشیدهام و حالا حاضرم هر کاری برای نجات محیط زیست انجام دهم.» فرشته طائرپور نیز در این مراسم حضور داشت. او با بیان اینکه من باور دارم کاری را که جوانان در این کشور آغاز کنند، هیچ پیری نمیتواند آن را متوقف کند، گفت: «منابع طبیعی میراث گذشتگان در میان ما نیست بلکه امانت آیندگان در دست ما است. امروز ما با شما آیندگان مواجهیم و فردا شما با آیندگان مواجه خواهید بود. من نمیدانم به آقای روحانی چه بگویم که خودشان دچار کابوس آن مطلب نباشند، حتما آنها بهتر و مستدلتر میدانند دست دولت خالی است. چیزی بهجز به میدان آمدن شما جوانها نمیتواند این نقیصه را برطرف کند و امیدوارم شما از به میدان آمدن خسته نشوید.»
مجید مظفری، یکی دیگر از هنرمندان میهمان این نشست با بیان اینکه خیلی حرفها زده شد اما کسانی که باید گوش شنوا داشته باشند اینجا نیستند و ما تنها میتوانیم به خودمان کمک کنیم، گفت: «مسأله بنزینهای آلودهای که وارد این کشور شد، بسیار مهم است. برخی مسائل هم واقعا دست دولت است و دست ما مردم نیست. ممکن است ما برویم آشغال جمع کنیم، اما ما بیشتر باید نظارت داشته باشیم که این چه رانتی بین پیمانکار و مسئولان شهری بوده است که موجب شده با وجود دریافت حق پیمانکاری میلیاردی، زبالهها جمعآوری نشود.» او ادامه داد: «برخی مسائل دیگر هم هست که موجب شلوغی تهران شده است. ادارات عریض و طویلی که هیچ نسبتی با تهران ندارند، واقعا چه لزومی دارد که در تهران باشند؟»