اما و اگرهای حذف یارانه 24 میلیون نفر

در این باره دکتر علی دینی ترکمان، کارشناس مسائل اقتصادی در گفت وگو با خبرنگار اقتصاد آنلاین اظهار کرد:در مورد یارانه نقدی اصل وابستگی به مسیر گذشته را باید مورد توجه قرار داد در واقع وقتی سیاستی در گذشته اجرا می شود در آینده هم ادامه پیدا می کند به ویژه اگر تغییر مسیر آن نیاز به پرداخت هزینه داشته باشد. وی در ادامه افزود:سیاست پرداخت یارانه به همه افراد در گذشته اجرا شده واکنون طبیعی است فردی که در راس دولت قرار دارد این حس را داشته باشد که حذف و غربال تعداد زیادی از افراد هزینه دارد و در نتیجه به سمت اجرای سیاستی در چنین ابعادی نمی رود. این اقتصاددان با اشاره به اینکه شناسایی خانوارها از دیگر موانع حذف افراد از دریافت یارانه نقدی است، گفت:به دلیل پایه اطلاعاتی ضعیفی که وجود دارد واقعیت این است که به راحتی نمی توان افراد را غربال کرد و در نتیجه تعدادی از افرادی که حذف می شوند نسبت به این موضوع معترض خواهند بود به عبارت دیگر نمی توان خط فقری را به صورت خط کش در نظر گرفت و افرادی را که بالا تر از این خط قرار دارند حذف کرد. دینی با اشاره به اینکه در شرایطی که پایه اطلاعاتی ضعیف است در گیر دو خطای نوع اول و دوم می شویم، تاکید کرد:در واقع خطای نوع اول حذف افرادی است که باید یارانه بگیرند و خطای نوع دوم پرداخت یارانه به کسانی است که نباید یارانه بگیرند و هر چه دایره پرداخت یارانه محدودتر بشود خطای نوع دوم را کمتر می کنیم اما ممکن است که خطای نوع اول را افزایش دهیم. وی با بیان اینکه در چارچوب وابستگی به مسیر گذشته این سیاست شکل گرفته و تغییر مسیر آن کار ساده ای نیست، اضافه کرد:به علاوه مشکل دیگر این است که از 48 هزار میلیارد تومان منابع یارانه نقدی بخشی توسط مردم بابت هزینه حامل های انرژی پرداخت می شود و بخش دیگر کسری است که دولت با آن روبه روست و باید برای پرداخت یارانه تامین کند و به نظر می رسد تامین این کسری از طریق اصلاح نظام مالیاتی و جلوگیری از فرار مالیاتی قابل جبران است و شاید این سیاست منطقی تر و راحت تر باشد نسبت به حذف افراد. این کارشناس مسائل اقتصادی همچنین با بیان اینکه بهتر است دولت با خوداظهاری غربال کردن یارانه بگیران را دنبال کند، تاکید کرد:این روش در فروردین 93 اجرا شد که در پی آن حدود دو میلیون نفر از دریافت یارانه انصراف دادند و برای افزایش درصد مشارکت باید بتواند اعتماد مردم را جلب کند که لازمه آن ارائه گزارشی است که نشان دهد منابع حاصل از حذف افراد از دریافت یارانه در گذشته صرف چه اموری شده است. دینی گفت:اگر این گزارش قانع کننده باشد می تواند منجری به افزایش مشارکت مردم شود که البته شاید حدود 20 میلیون نفر مشارکت نکنند اما ممکن است حدود پنج میلیون نفر از دریافت یارانه انصراف دهند و حسن این روش این است که هیچ معترضی نخواهد داشت و انصراف به صورت داوطلبانه انجام خواهد شد و می تواند منجر به تقویت رابطه اجتماعی دولت و مردم شود. وی خاطرنشان کرد: مهم تر از بحث پرداخت یارانه نقدی مشکل مهم تری وجود دارد که مورد توجه قرار نمی گیرد و آن شکست دولت در پیشبرد اقدامات جمعی مانند غربال به صورت خود اظهاری است که ریشه در بی اعتمادی مردم دارد و تحلیل بخش عمده مردم این است که اگر ما انصراف دهیم این پول ها ممکن است تبدیل به رانت برای عده ای شود و یا به صورت کارآمد مورد استفاده قرار نگیرد. این اقتصاددان به تببین خطوط فقر مختلف و پرداخت یارانه به صورت پلکانی به عنوان یک راهکار برای پرداخت یارانه اشاره و تاکید کرد:این مسئله روی کاغذ بسیار ساده است اما در عمل اجرای آن ساده نیست.