چه کسی 2میلیارددلار را به آمریکاییها داد؟
ماجرای پرداخت دو میلیارددلار غرامت از داراییهای بلوکهشده ایران در آمریکا به تازگی دستاویزی برای مخالفان دولت شده تا نشان دهند برجام نتوانسته موفقیتآمیز باشد.
ادعای ارتباط بلوکهشدن دو میلیارددلار دارایی ایران از همان ابتدا توسط مقامات ارشد دولت و بانک مرکزی رد شد. دیروز ولیاله سیف برگی دیگر از این ماجرا را رو کرد که نشان میدهد باز هم پای دولت احمدینژاد در میان است. رئیس کل بانک مرکزی در واکنش به توقیف بیش از دو میلیارددلار از داراییهای کشورمان با حکم دیوانعالی آمریکا به بهانه واهی مشارکت ایران در انفجار پایگاه تفنگداران دریایی آن کشور در بیروت، گفت: متأسفانه در دولت گذشته، هنگام خرید اوراق بهادار و سرمایهگذاریهای دلاری، سهلانگاری شده و دقت کافی و احتیاطهای لازم صورت نگرفته است.
به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از شرق ، سیف با اشاره به اینکه مبادلات دلاری (U-Turn) با جمهوری اسلامی ایران به صورت یک استثنا بر رژیم تحریمهای دلاری آمریکا علیه ایران مجاز دانسته شده بود اظهار کرد: «متأسفانه دقت و احتیاط لازم در این مورد انجام نشده است». رئیس کل بانک مرکزی با تأکید بر اینکه مسئولان دولت قبل باید این موضوع را مدنظر قرار داده، احتیاط لازم را به عمل میآوردند، افزود: «متأسفانه در دولت گذشته باوجود هشدارهای دلسوزانه کارشناسان و مدیران بانک مرکزی مبنیبر پرهیز از سرمایهگذاری روی اوراق بهادار دلاری و اینکه این رفع ممنوعیت دائمی نیست، این اوراق را خریداری کردند و اینگونه زمینه تضییع حقوق ملت ایران را پدید آوردند». گویا در تمام سهلانگاریها و تخلفها همیشه باید نام دولتهای احمدینژاد بدرخشد و کوتاهی هم در این زمینه صورت نگیرد؛ آنگونه که سیف درخصوص برقراری مجدد ممنوعیت مبادلات دلاری گفت: «هشدارهای کارشناسان صحیح بود و متأسفانه در سال ١٣٨٧ مجددا قانون ممنوعیت مبادلات دلاری با ایران برقرار شد و بانکهای آمریکایی از نقلوانتقال وجوه دلاری و تبادلات دلاری با ایران منع شدند؛ علاوهبراین دستور اجرائی ١٣٥٩٩ که مبنیبر توقیف داراییهای ایران در آمریکا بود نیز در سال ١٣٩١ صادر شد».
وی در پاسخ به پرسشی که در اذهان در مورد علت وجود داراییهای بانک مرکزی در ایالات متحده آمریکا با وجود قطع رابطه ایران و آمریکا افزود: «اگر این اوراق بهادار دلاری در آن زمان با کارگزاری آمریکاییها خریداری نمیشد وجهی وجود نداشت که آمریکاییها بتوانند آن را توقیف کنند». رئیس کل بانک مرکزی با انتقاد از نحوه عملکرد دولت گذشته در مواجهه با این اقدام گفت: «علاوهبراین، متأسفانه در همه این سالها، دولت و دستگاه دیپلماسی هیچ تلاشی برای مبارزه و مقابله با این روند انجام ندادند؛ کمکاری و رفتار منفعلانه دولت قبل در اظهاراتی از این دست که قطعنامههای شورای امنیت را کاغذپاره مینامید، مشهود است. این رفتار، منجر به اقدامات تخاصمی دیگر از سوی ایالات متحده آمریکا شد و در سال ١٣٩١بانک مرکزی مشمول این دستور قرار گرفت؛ برهمیناساس، داراییهای مزبور از آن زمان به داراییهای بلوکهشده تبدیل شد». به گفته سیف، توقیف قضائی داراییها از سال ١٣٨٧ و توقیف اجرائی و بلوکهشدن آن در سال ١٣٩١ اتفاق افتاده است و آخرین میخ بر تابوت داراییهای ایران، وضع قانون «حقوق بشر و کاهش تهدیدات سوریه و ایران» در سال ١٣٩١ بود که مهمترین اقدام کنگره در مورد داراییهای ایران محسوب میشود.
رئیسکل بانک مرکزی با تأکید بر سهلانگاریها در دولت احمدینژاد گفت: «با توجه به این اطلاعات، مشخص است که همه این روندِ غیرقانونی و غیرمنصفانه توسط آمریکاییها در دولت قبل انجام شده است؛ یعنی در همان شرایطی که وضع تحریمها علیه کشورمان کماثر و گاه بیاثر دانسته میشد و اگر در آن زمان جلو هرکدام از این اقدامات به طریقی گرفته میشد این اتفاق نمیافتاد».
هنوز سهماه از برجام نگذشته که هجمهها علیه دولت از سوی مخالفان برجام در کشور شروع شد. بانک مرکزی هم بهعنوان صندوق داراییهای ایران سیبل حملههای مخالفان شد. چندی پیش بود که سفر رئیس کل بانک مرکزی به آمریکا برای شرکت در نشست بهاره صندوق بینالمللی پول و بانک جهانی، بهانهای شد تا مخالفان داخلی، سخنان سیف مبنیبر عدم پایبندی آمریکاییها به تعهداتشان در برجام را دوباره دستمایهای برای حمله به دولت کنند. هرچند عراقچی، معاون وزیرخارجه ایران و رئیس ستاد اجرائی برجام، سخنان سیف را خطاب به مخاطب آمریکایی برآورد کرد اما این اظهارنظرها نیز از هجمه به دولت نکاست تا اینکه بانک مرکزی نسبت به این ادعاها که باز هم از سوی مخالفان برجام به ماجرای سوییفت گره میخورد، واکنش نشان داد. حالا هم ماجرای رأی دادگاه آمریکایی برای پرداخت غرامت از داراییهای بلوکهشده ایران را بهانه کردهاند که این اتفاق ماحصل ناموفقبودن برجام است و ایران را شکستخورده ترسیم کردند؛ امری که مدیر اداره بررسیهای حقوقی بانک مرکزی آن را رد و تأکید کرد رأی دیوانعالی آمریکا با ادعای پرداخت غرامت به خانوادههای آمریکاییان کشتهشده در حملات سال ١٩٨٣ به پایگاه نیروهای تفنگداران دریایی آمریکا در بیروت ربطی به برجام ندارد.
حمید قنبری تأکید کرده بود که این تصمیم ایالات متحده آمریکا تخلفی آشکار است و این کشور با این تصمیم، خود را بهعنوان یکی از ناامنترین کشورها برای نگهداری ذخایر ارزی بانکهای خارجی نشان داده است. حالا در واکنشی تازه، سیف از سهلانگاری دولت قبل خبر میدهد که دو میلیارددلار دارایی ایران را دود کرد مانند پولهای دیگری که جزء داراییهای ایران بودند و دود شدند. ٧٠٠ میلیارددلار منابع نفتی در هشتسال دوره محمود احمدینژاد که تماما صرف واردات شد، نمونه بارزی از تلفشدن منابع ارزی کشور است. چندی پیش هم طیبنیا، وزیر اقتصاد، از بدهی ٣٨٠ هزار میلیاردتومانی دولت گذشته خبر داده بود که آن نیز از اتلاف منابع در دولتهای نهم و دهم خبر میدهد. بابک زنجانی هم حدود ٨,٥ هزار میلیاردتومان پول نفت را با رانتی که در دولت گذشته به دست آورده بود برد و پس نداد و امیدی به بازگشت پولها نیست. بسیارند از این منابع که در دولت گذشته تلف شدند و هر دم برگی از تلفشدن پولها رو میشود.