پذیرش معاملات دلاری آمریکا با ایران

فارن پالیسی طی گزارشی نوشت: طی چند هفته گذشته، دولت اوباما سیگنال‌هایی را ارسال کرده مبنی بر اینکه قصد دارد امتیازات بیشتر و پیش‌بینی نشده‌ای را به ایران بدهد. این امتیازات شامل اعطای امکان دسترسی غیرمستقیم به معاملات مالی دلاری می‌شود.به گزارش دنیای اقتصاد ، دولت آمریکا معتقد است که برای احترام به روح توافق باید این امتیاز اضافه را به طرف ایرانی بدهد. اما کنگره نظر دیگری دارد و ادعا می‌کند چنین دسترسی‌ای در متن اصلی برجام نیامده و هدیه‌ای به ایران است که نباید بدون گرفتن امتیازات بیشتر از تهران واگذار شود. همان‌طور که باراک اوباما، اخیرا این سوال را مطرح کرده: اگر ایران امتیازات بیشتری نمی‌دهد، چرا آمریکا باید برای احترام گذاردن به روح برجام امتیازات بیشتری را اعطا کند؟ این اختلافات از غیردقیق بودن متن توافق ناشی می‌شود. از روز اجرای توافق، بزرگ‌ترین بانک‌های جهان به خودداری از همکاری‌های بانکی با مشتریان ایرانی یا شرکت‌هایی که به‌دنبال تجارت در ایران هستند ادامه داده‌اند، زیرا نگرانند که متهم به نقض تحریم‌های پابرجای دولت آمریکا شوند. این امتناع از همکاری موجب بروز مشکلاتی شده است: شرکت‌های مهم اروپایی نتوانسته‌اند خدمات بانکی ضروری برای تجارت در ایران را دریافت کنند. ایران اعلام کرده که آمریکا به تعهدات خود براساس توافق عمل نمی‌کند. ادعای ایران توافق را تهدید می‌کند و دولت آمریکا در 2 هفته گذشته با تلاش برای یافتن راه‌هایی به‌منظور انگیزش بانک‌ها برای آغاز تجارت با ایران به این ادعا پاسخ داده است. دولت آمریکا در حال بررسی دادن اجازه به این بانک‌ها است تا تراکنش‌های دلاری را در بیرون از آمریکا از سوی شرکت‌های طرف همکاری با ایران انجام دهند. اما دولت آمریکا نمی‌تواند این کار را بدون نقض تحریم منع دسترسی مستقیم یا غیرمستقیم ایران به سیستم مالی آمریکا انجام دهد. مقامات دولت آمریکا هنگام توضیح توافق در کنگره گفته بودند که ایران به سیستم مالی آمریکا یا دلار آمریکا دسترسی نخواهد داشت، برای مثال آدام سزوبین، معاون وزیر خزانه داری آمریکا روز 17 سپتامبر 2015 در توضیحاتی که در کمیته بانکی مجلس نمایندگان آمریکا ارائه کرد، اطمینان داد: «هیچ بانک ایرانی‌ای نمی‌تواند به سیستم مالی آمریکا دسترسی داشته باشد یا حساب باز کند، اوراق بهادار بخرد یا حتی یک معامله دلاری انجام دهد.» در حالی که براساس این اظهارات بانک‌ها به‌صراحت از انجام تراکنش‌های موسوم به «U-turn» از طرف مشتریان ایرانی ممنوع بودند، کنگره دخالت و اعلام کرد که ایران حتی به دلار آمریکا در داخل یا خارج از آمریکا نیز دسترسی نخواهد داشت. دادن دسترسی به دلار به ایران امتیاز مهمی است که در بندهای توافق ذکر نشده است. دولت آمریکا در ماه‌های اخیر از ابهام‌زدایی در این زمینه خودداری کرده است، برای مثال، در دستورالعمل حقوقی‌ای که روز اجرای برجام منتشر شد، دولت اوباما اعلام کرده که «پس از روز اجرا، موسسات مالی خارجی باید همچنان اطمینان حاصل کنند که از طریق موسسات آمریکایی تراکنش‌های دلاری مرتبط با ایران را انجام ندهند.» این تلویحا به آن معنا است که تراکنش‌های دلاری در خارج از آمریکا می‌تواند مجاز باشد و اینکه موسسات مالی خارجی می‌توانند به چنین معاملاتی مبادرت ورزند. با این حال، دولت اوباما هنوز به‌نحو راضی‌کننده‌ای این برداشت را تایید نکرده، بلکه تفسیر را به‌عهده موسسات مالی خارجی گذاشته که آیا برداشت کنند که می‌توانند تراکنش‌های دلاری را که مستقیما مستلزم استفاده از سیستم مالی آمریکا نیست انجام دهند یا خیر؟