ثروتمندترین دولت ضعیف در جهان

حملات جدید یک بار دیگر نه تنها ضف دستگاه‌های امنیتی بلژیک را نشان داد، بلکه اظهار نظر شماری از کارشناسان اطلاعاتی را تایید کرد که معتقدند فضایی مناسب برای شکل‌گیری، اختفا و عمل کردن گروه‌های تروریستی در قلب اروپا وجود دارد.

به نوشته نیو یورک تایمز، این حملات باعث درون‌کاوی‌های جدیدی در این باره شده است که آیا دستگاه‌های امنیتی اروپا باید تلاش‌هایشان را دوچندان کنند، حتی اگر این کار به بهای تعرض به آزادی‌های مدنی باشد یا اینکه این قبیل حملات به بخشی اجتناب‌ناپذیر از زندگی در جامعه آزاد اروپایی بدل شده است. به گزارش اقتصاد آنلاین به نقل از ساعت 24، دست کم این حملات آسیب‌پذیری مداوم اروپا را به تروریسم در عصر مسافرت و ارتباط آسان و گسترش تروریسم نشان داده است.

حتی پیش از آنکه مقامات بلژیکی صلاح عبدالسلام را روز جمعه به اتهام نقش داشتن در حملات پاریس بازداشت کنند، ده‌ها مظنون به اتهام ارتباط با شبکه تروریستی مرتبط با دولت اسلامی بازداشت شده بودند. به رغم موفقیت در بازداشت عبدالسلام، بلژیک ۱۱.۲ میلیون نفری، همچنان یک مشکل امنیتی ویژه برای اروپاست. بروکسل اکنون با این انتقاد گسترده روبرو است که ثروتمندترین دولت ضعیف جهان است. ترکیبی نگران‌کننده از شبکه‌های تروریستی، دولتی که بر اثر اختلاف‌های بین فرانسوی‌زبانان، آلمانی‌زبانان و هلندی‌زبانان تعضیف شده و یک دستگاه امنیتی که زیر فشار کاری به نظر می‌رسد دچار آشفتگی مزمن است.

محله مولن‌بیک در بروکسل محیطی مناسب برای رشد افراطی‌گری در قلب اروپا فراهم آورده است. عاملان حملات پاریس و نیز عبدالسلام در این محله زندگی می‌کردند. به گفته مقامات امنیتی فرانسه، این محله زیست‌بوم مناسبی برای رشد افراطیون پدید آورده است. به بیان دیگر، این محله مانند ستون پنجم برای داعش است. عبدالحمید اباعود سازمان‌دهنده حملات پاریس قبل از مرگ خود به پسرعمویش گفته بود که ۹۰ فرد دیگر آماده حمله دیگر هستند.

برخی از کارشناسان امنیتی و اطلاعاتی معتقدند حملات روز سه‌شنبه در بروکسل نشانه دیگری از آن است که جوامع آزاد اروپا حتی در زمان برقراری حالت فوق‌العاده هرگز از خطر مصون نخواهد بود. اما این مخاطرات بر اثر ناتوانی اروپاییان برای هم‌رسانی اطلاعات و ضعف دستگاه اطلاعاتی بلژیک تشدید کرده است. ضعف‌های سیاسی و اجتماعی سبب شده است تا گروه‌های تروریستی ریشه بگیرند. مقامات بلژیکی هفته‌ها دنبال عبدالسلام بودند اما نتوانست علایم مربوط به قریب الوقوع بودن عملیات اخیر را تشخیص دهند. عوامل داعش در اروپا اکنون احتمالا از مهارت‌های بمب‌سازی برخوردار هستند و حتی با تشدید تدابیر امنیتی هم می‌توانند از آن استفاده کنند.

برخی از سیاستمداران اروپایی می‌گویند موضوع ضعف دستگاه‌های امنیتی نیست. ژاک مایار نماینده مجلس فرانسه و عضو کمیته نظارت اطلاعات گفت موضوع ضعف دستگا‌ه‌های امنیتی نیست بلکه ضعف جامعه است. وی افزود گروه‌های تروریستی در جامعه حضور دارند. هنوز معلوم نیست آیا حملات اخیر در بروکسل واکنش به بازداشت عبدالسلام بود یا مدت‌ها در حال برنامه‌ریزی بود. کارشناسان می‌گویند به هر حال حملات اخیر نشان می‌دهد بلژیک به کانون تروریست‌ها تبدیل شده است، به طوری که وقتی کسی بازداشت می‌شود، واکنشی بروز می‌کند. این امر نشان می‌دهد استقرار گروه‌های تروریستی محکم‌تر از آن است که تصور می‌شد.

مشکل اروپا این است که در این قاره بدون مرز، این قبیل مشکلات در سطح فراملی بروز می‌کند. یعنی ضعف‌های یک کشور ابعاد گسترده‌ای پیدا می‌کند. مسائل بلژیک اکنون نه فقط جان انسان‌ها را در اروپا بلکه تجربه یکپارچگی این قاره را تهدید می‌کند. باید دید آیا اتحادیه اروپا که متعهد به مرزهای آزاد است، به قدری قدرتمند است که بتواند در برابر این فشارها پس از سال‌ها بحران اقتصادی دوام بیاورد. توماس د میزیر وزیر کشور آلمان گفت به نظر می‌رسد اهداف حملات یعنی فرودگاه بین‌المللی و ایستگاه مترو نزدیک به نهادهای اتحادیه اروپا حاکی از آن است که این حملات تروریستی تنها بلژیک را هدف نگرفته است، بلکه آزادی ما، آزادی جابجایی و تردد و همه را در اتحادیه اروپا هدف گرفته است.