قطع یارانه افراد با حقوق 3 میلیونتومان
چالش یارانههای نقدی همچنان ادامه دارد. دولت سعی بر حذف یارانهبگیران با درآمدهای بالا از طریق بانک اطلاعاتی وزارت تعاون، کار و رفاه امور اجتماعی دارد و حالا اعضای کمیسیون تلفیق بودجه 95 هم به کمک آن آمدهاند.
البته گویا چندان اعتقادی به بانک اطلاعاتی ندارند و صرفا رقم اعلام میکنند. انتخابها هم بیشتر براساس شغل است تا هر مبنای دیگری. عضو کمیسیون برنامهوبودجه در گفتوگوی خود با مهر گفت: با پیشنهاد کمیسیون تلفیق و در صورت تصویب نهایی در مجلس شورای اسلامی، افرادی که حقوق بالای ۳۵میلیونتومان در سال دارند، از دریافت یارانه نقدی حذف خواهند شد.
به گزارش اقتصاد آنلاین به نقل از شرق ، عضو کمیسیون برنامهوبودجه در ادامه گفته: این افراد که در دولت، قوه قضائیه و شرکتها حضور دارند یا شامل پزشکان، اعضای هیأت علمی دانشگاهها و طیف وسیعی از کارکنان دولتی و غیردولتی هستند، در صورت تصویب نهایی مجلس، از دریافت یارانه نقدی حذف خواهند شد.
افراد با حقوق ٣٥میلیونتومان در سال حذف میشوند اسماعیل جلیلی گفت: طبق پیشنهاد کمیسیون تلفیق و در صورت تصویب نهایی در صحن علنی مجلس، کسانی که مجموع دریافتی حقوقشان در سال بالای ۳۵میلیون تومان است، از دریافت یارانه نقدی حذف خواهند شد. او البته ادامه داد: این پول به کسانی که نیاز بیشتری دارند، اختصاص خواهد یافت. جلیلی گفت: البته قانون هدفمندی یارانهها نیز این تکلیف را به دولت داشته است، اما در لایحه بودجه سال ۹۵ این موضوع تأکید شده است تا اجرائی شود.
بااینحال مشخص نیست نقد جلیلی بر لایحه بودجه تا چه اندازه معقول است، وقتی مبنای انتخاب رقم درآمدی افراد بر حدود سهمیلیونتومان در ماه بدون درنظرگرفتن هزینههای خانوار مطرح شده است. علاوهبر آنکه هنوز مردم چندان تمایلی به حذفشدن یارانههایشان ندارند و هنوز بر باوری هستند که محمود احمدینژاد در دوران ریاستجمهوریاش بر آن تأکید داشت؛ «یارانهای که حق فردی هر یک از افراد در جامعه است و پول نفتی است که بر سفره مردم مینشیند».
نمیشود بر ملاکهای مختلف ریز شد! از محمدعلی عبداللهزاده، عضو کمیسیون تلفیق بودجه ٩٥، مبنای درنظرگرفتن حقوق ٣٥ میلیونی در سال برای حذف یارانه را پرسیدم. عبداللهزاده گفت: «درنظر گرفتهایم که درآمد حدود سه میلیون تومان برای خانوار در شهرستان و تهران معقول است و کافی». اما ملاک انتخابتان چه بود؟ خیلی نمیتوان ریز شد بر این مسائل. خب باید ریز شد و هزینههای خانوار را هم در نظر گرفت. سقفی در نظر گرفتهایم؛ کسی که سه میلیون تومان درآمد داشته باشد، چه در تهران چه شهرستان معمولا به ٥٠ هزار تومان یارانه نیازی ندارد. از او میپرسم اگر فردی دانشجو یا بیمار داشته باشد، هزینههای او در نظر گرفته نمیشود؟ پاسخ میدهد: «آنطور بخواهیم حساب کنیم خیلی ریز میشود. چطور بفهمیم. نمیشود». بانک اطلاعاتی وزارت رفاه ناقص است بانک اطلاعاتی وزارت رفاه تهیه شده است، چرا ملاک را بر آن قرار نمیدهید؟ نه. آن بانک اطلاعاتی ناقص است. درنظرگرفتن سقف سه میلیون تومان درآمد، بدون لحاظکردن هزینههای خانوار که یک پکیج ناقص است. سقف را در نظر گرفتهایم. میگویید سقف را مثلا سهمیلیونو ٥٠٠ تومان کنیم؟ اعلام رقم در کل مشکل دارد. اصلا چطور تشخیص میدهید درآمد فردی سه میلیون تومان است؟ برخی از درآمدها شفاف نیست. درست است. نمیشود تشخیص داد. وقتی رقم اعلام میکنید مردم را به سوی نبود شفافیت سوق میدهید. اگر مبنا بر بانک اطلاعاتی باشد این مشکلات پیش نمیآید. بالاخره گامی است که باید برداریم و حذفها اتفاق بیفتد. با این اوصاف باید منتظر اعتراضهای گسترده باشیم. چون ملاکتان چندان منطقی نیست. درست است. مشکلاتی وجود دارد. حالا بررسیها تمام نشده و میتوان تجدید نظر کرد. احتمالا بخشی از تلفیق به سال آینده بیفتد. پس بهتر است پیش از نهاییکردن این پیشنهاد، این موارد را بررسی کنید. نباید رقم درآمد معینی را اعلام کرد.
نظر جعفر خیرخواهان، اقتصاددان را هم جویا میشویم. میگوید: «نرمافزار بانک اطلاعاتی وزارت رفاه برای تشخیص افراد با درآمدهای بالا تهیه شده است که شامل ملاکهایی مانند مدل خودرو، تعداد خانه، سفرهای خارجی و... است. باید این پکیج کامل باشد. نمیتوان صرفا به درآمد اکتفا کرد». خیرخواهان با بیان اینکه نباید صرفا درآمد اسمی را مدنظر قرار داد، ادامه میدهد: «فرد ممکن است هزینههایی داشته باشد که درآمد او تکافوی آن را ندهد. هزینههایی مانند خرج بیماری فردی در خانواده، هزینههای دانشگاه و...، باید این موارد را در نظر گرفت». به گفته این اقتصاددان وقتی زیرساخت حذف یارانهبگیران که همان بانک اطلاعاتی است کامل شده، باید آن را مبنا قرار داد. خیرخواهان میگوید: «سه میلیون تومان رقم دقیقی نیست. تعداد اعضای خانوار، خانه استیجاری، هزینه تحصیل و...، همه میتواند فرد را در شرایطی قرار دهد که سه میلیون تومان برای او کافی نباشد».
به گفته این اقتصاددان نباید مسئله را تا این حد کوچک و ساده در نظر گرفت و رقم را اعلام کرد. تا خانوار ارزیابی نشود، این ارقام نمیتواند گویای وضعیت باشد. علاوه بر آنکه درآمد خانوار قابل تشخیص نیست و نمیتوان به صورت قطعی مشخص کرد چه میزان درآمدی وجود دارد. چند ملاک باید باشد که مجموعه آن بتواند وضعیت فرد را نشان دهد تا خطای کمتری صورت گیرد. وی در پاسخ به این پرسش که در صورت پذیرش این رقم، دولت با چالش مواجه خواهد شد، میگوید: «درنظرگرفتن عدد واحد قطعا چالشبرانگیز خواهد بود. اگر درآمد فردی کمی بالاتر از این رقم باشد، حذف میشود و همین مسئله انتقادهای فراوانی به دنبال خواهد داشت. علاوه بر آنکه رئیس دولت گذشته نیز تبلیغ کرد که یارانه حق مسلم هر ایرانی است. در چنین شرایطی حذف یارانهها، نارضایتی عمومی را در پی خواهد داشت». خیرخواهان در قالب ارائه راهکاری ادامه میدهد: «باید روشی را یافت که افراد به صورت داوطلبانه از دریافت یارانه نقدی انصراف دهند. باید اعتمادی در جامعه شکل بگیرد تا فرد خود به این نتیجه برسد که یارانه دریافت نکند. نه اینکه حذف صورت گیرد، آنهم با چنین شیوههایی که قطعا اعتراضهایی به دنبال خواهد داشت».