دستهایی که گلوی خودروسازان رافشرد!
خودرو به دلیل کاربردهای خاص در ایران و تفاوت ناچیزی که بین قیمت خودروی صفر و کارکرده آن وجود دارد، از یک کالای مصرفی به کالایی سرمایه‌ای و کنترل قیمت آن از دست بازار خارج شده است.
به گزارش اقتصاد آنلاین به نقل از دنیای خودرو ، در آستانه سال نو، خودروها در خیابان‌های پرترافیک به سوی بازار در حرکت هستند. جنب‌وجوشی بازارهای مختلف را در شب عید فرا گرفته است ولی نه همه بازارها. خودروهای نمایشگاه‌ها و انبارهای خودروسازان، خاک یک سال کساد و بی‌رونقی را می‌خورند. کسادی که کارشناسان تقصیر آن را به گردن انتظار مشتریان می‌اندازند. مساله‌ای که اقتصاددانان و کارشناسان خودرو بر دلیل رخ دادنش اتفاق نظر ندارند. ماجرای رکودی را که اکنون در بازار است، باید در ماه‌ها قبل جست. نه تابستان که کمپین آغاز شد و نه ابتدای سال که تولید افزایش یافت، بلکه کمی قبل‌تر که مذاکرات هسته‌ای ایران با قدرت‌های هسته‌ای پیشرفت کرد و امید به رفع تحریم‌ها به دل مردم ایران نشست.
خودرو به دلیل کاربردهای خاص در ایران و تفاوت ناچیزی که بین قیمت خودروی صفر و کارکرده آن وجود دارد، از یک کالای مصرفی به کالایی سرمایه‌ای و کنترل قیمت آن از دست بازار خارج شده است. به همین دلیل دیگر صرف نیاز به داشتن وسیله‌نقلیه، نمی‌تواند انگیزه کافی برای خرید خودرو باشد. تولید خودرو در سال‌های پایانی دهه 80 با رشد شدیدی مواجه شد. در سال 1390 تولید خودرو به اوج خود رسیده بود و نزدیک به یک میلیون و 650هزار دستگاه خودرو در کشور تولید شد. ولی این روند در همین سال پایان یافت و دو سال بعد، یعنی سال 92 تولید خودرو، به کمتر از نصف، یعنی 737 هزار دستگاه رسید. این میزان تولید نه برای خودروسازان و نه برای وزارتخانه مربوطه قابل‌قبول نبود. به هر تقدیر تولید خودرو در سال بعد بالا رفت و به بیش از یک میلیون دستگاه رسید. هدف بر این بود که این رشد متوقف نشود و میزان تولید از این هم بالاتر رود. ولی ماجرا به همین سادگی نبود و اقتصاد ایران تحمل این همه افزایش اجباری تولید را نداشت. از سوی دیگر، مذاکرات هسته‌ای هم در حال نتیجه دادن بود و این اتفاق برای صنعت خودرو، مانند برگشتن ورق تلقی می‌شد.
در ابتدای سال 94، تولید خودرو با افزایش قابل توجهی نسبت به سال پیش شروع شد. آغازی توفانی برای بزرگ‌ترین بخش تولیدی صنعت ایران. ولی زمزمه‌هایی شروع شده بود که به سود تولیدکنندگان خودرو نبود. کاری که خودروسازان از ابتدای سال انجام دادند افزایش تولید بود و سوالی که مردم پرسیدند این بود که اگر توافق شود، چه؟ اگرچه خودروسازان و مسئولان به کرات بیان کردند که قیمت خودرو افزایش پیدا می‌کند و خودروهای جدید خارجی به این زودی‌ها به بازار نمی‌آیند. اما واکنش مردم ایجاد کمپینی برای تحریم خرید خودرو بود که به صورت موازی با رکود بازار پیش می‌رفت.
قطعه‌سازان که به اجبار دنباله‌روی خودروسازان، میزان تولید خود را بالا بردند و در چاه بی‌تدبیری افتاد. این سازندگان حاشیه‌نشین صنعت خودرو، هر چه را داشتند و نداشتند را پای افزایش تولید ریختند و حتی پول پرداخت حقوق کارکنان خود را هم نداشتند. سه وزیر با نامه‌ای به رئیس‌جمهوری نسبت به وضعیت صنعت خودرو هشدار دادند که بیش از یک‌صدهزار خودرو در انبارهای خودروسازان انباشت شده است.
آخر کار، دولت دست به کار شد و با تزریق منابع مالی به کمک صنعت خودرو رفت. بیش از 120هزار خودرو با تسهیلاتی سهل‌الوصول و نسبتا کم‌بهره در مدتی کمتر از یک هفته به فروش رفت. با این اتفاق، اقتصاددانان دلیل رکود را کمبود توان مالی مردم برای خرید خودرو دانستند. البته اهالی صنعت خودرو کماکان خوشبینانه‌ترین وضعیت را برای صنعت خودرو در نظر می‌گیرند و هنوز تصورشان بر این است که رکود صنعت خودرو، فصلی یا به قول خودشان انتظاری است و در انتظار برگشتن رونق به بازار خودروی ایران، با همین شرایط کنونی هستند؛ اتفاقی که اقتصاددانان بعید و خریداران ناخوشایند می‌دانند.
