تجارت با حذف بازرسی ها ارزان تر شد
یکی ازنخستین پیامدهای تحریم‌ها علیه ایران (که البته به‌طور دقیق مورد نظر تحریم‌‌کنندگان بود) کاهش مبادلات اقتصادی و تجاری ایران با کشورهای خارج بود.
این کاهش غیراز کاهش صادرات نفت بود که به‌طورکلی اقتصاد ایران را تحت‌تاثیر قرار داد. اما مراودات بازرگانی ایران به‌شدت در زمان تحریم تحت‌تاثیر قرارگرفته وکاهش یافت. این کاهش‌ها به دلایل مختلفی ازجمله محدودیت بیمه‌های داخلی و امتناع بیمه‌های خارجی از تقبل ریسک معاملات با ایران، بسته شدن سوئیفت به روی بانک مرکزی و بانک‌های ایرانی رقم خورد. البته این دو موضوع مانعی بزرگ برای تجارت با ایران بود.
به گزارش اقتصاد آنلاین به نقل از شهروند ، غیراز تحریم‌های بین‌المللی، تحریم‌های اتحادیه اروپا و آمریکا نیز به شدت بر تجارت ایران تاثیرگذار بود. همه این موانع هزینه‌های واردات و صادرات ایران و حمل‌ونقل را به شدت افزایش داد. با برداشته شدن محدودیت‌های معاملات مالی و خدمات حمل‌ونقل از سوی آمریکا و سایر شرکا، انتظار می‌رود تجارت خارجی ایران شامل صادرات و واردات با رشد قابل توجهی مواجه شود، البته این نکته شامل مولفه حذف یا کاهش بازرسی محموله‌های باری صادراتی و وارداتی ایران نیز می‌شود که به‌عنوان بخشی از رژیم تحریم برکشورمان تحمیل شده بود. به همین دلیل هم به نظر می‌رسد هزینه‌های حمل‌ونقل برای تجارت با ایران کاهش یابد. به این ترتیب نبود تحریم‌ها یک اثر مهم بر تجارت کالایی ایران خواهد داشت که به‌ویژه صادرات و واردات کالاهای حجیم و سایر کالاهایی که حاشیه حمل‌ونقل بالایی دارند از قبیل محصولات کشاورزی، صنعتی و ماشین‌آلات را متاثر می‌سازد. موضوع موثر دیگر مرتبط با رفع موانع غیرتعرفه‌ای است که بر واردات فرامرزی خدمات مالی و حمل‌ونقل ایران تاثیر می‌گذارد. کاهش هزینه‌ها، افزایش رفاه و درآمد برداشتن تحریم‌های اقتصادی ایران بیشترین فایده را به اقتصاد ایران می‌رساند. انتظار می‌رود رفاه سرانه ایران به میزان ٧/٣درصد افزایش یابد که بیشتر به دلیل برداشتن تحریم نفتی تحمیل شده اتحادیه اروپا و آزادسازی تجارت فرامرزی درخدمات مالی و حمل‌ونقل است. با افزایش مقدار نفت فروخته شده دربازار جهانی درواکنش به بهبود صادرات نفت ایران به اتحادیه اروپا، قیمت جهانی نفت حدود ١٣درصد کاهش می‌یابد و واردکنندگان خالص نفت نفع می‌برند، درحالیکه صادرکنندگان خالص نفتی زیان می‌کنند. براساس برآوردهای صورت گرفته دربخش تاثیر لغو تحریم‌های ایران بر میزان رفاه سرانه سایرکشورها، اتحادیه اروپا و ایالات متحده آمریکا به ترتیب ٠,٥درصد و ٠.٣درصد نفع می‌برند.
منافع حاصل از رفع تحریم‌ها، ازهمه بیشترعاید کشور ایران می‌شود که به منافع رفاهی حدود ١٨ میلیارد دلار یا افزایش رفاه سرانه ٣,٧ درصدی منجر خواهد شد. به‌طور تقریبی نیمی از این منافع (١.٧درصد یا تقریبا ٨.٢ میلیارد دلار) از برداشتن تحریم نفتی اتحادیه اروپا به دست می‌آید، درحالی که کاهش هزینه‌های تجارت و بهبود شرایط برای تجارت خدمات فرامرزی به منافع اضافی به ترتیب ٢ میلیارد دلار و ٧.٥ میلیارد دلار می‌رسد. درمجموع دسترسی بهتر به بازارهای غربی، نه‌تنها به ایران نفع رسانده بلکه کشورهایی که بازارهایشان را به روی ایران باز می‌کنند نیز منتفع خواهند شد. در صورتی که سرمایه‌گذاری به‌طور کلی و سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی به‌طور خاص، افزایش یابد واکنش‌های طرف عرضه قوی‌تر و اثرات رفاهی بزرگتر خواهد بود. بهبود دسترسی به بازار اگر توافق هسته‌ای با ایران با موفقیت اجرا شود، ایالات متحده آمریکا، اتحادیه اروپا و سایر کشورها در غرب شاید روابط اقتصادی خود با ایران را بیشتر تقویت کنند و اجازه دسترسی بیشتر صادرات ایران به بازارهای خود را بدهند. این شبیه‌سازی اثرات کاهش تمهیدات غیرتعرفه‌ای بر صادرات کالاها و خدمات ایران به ایالات متحده، اتحادیه اروپا و سایر کشورهای سازمان همکاری و توسعه اقتصادی را نشان می‌دهد. از آن‌جا که تمهیدات غیرتعرفه‌ای باعث افزایش اصطکاک در روابط تجاری می‌شود کاهش قدرت محدودکننده تجاری از ناحیه تمهیدات غیرتعرفه‌ای، به‌عنوان بهبود کارایی ارتقابخش واردات مدل‌سازی می‌شود. بهبود کارایی اجراشده مرتبط با تمهیدات غیرتعرفه‌ای تحمیل شده بر خدمات با استفاده از داده‌ها از پایگاه داده‌های محدودیت تجارت خدمات از بانک جهانی محاسبه شده است. محاسبات فرض می‌گیرند که پس از اینکه ایالات متحده و اتحادیه اروپا بازارهای خود را بر روی خدمات مالی و حمل‌ونقل باز کردند، ایران با جذب منابعی در فاینانس و حمل‌ونقل ازسوی اتحادیه اروپا و ایالات متحده مواجه خواهد شد.
بررسی‌ها نشان می‌دهد ٥٠درصد بهبود کارایی ارتقابخش واردات، مرتبط با حذف برخی از تمهیدات غیرتعرفه‌ای تحمیلی بر صادرات محصولات ایران به بازارهای اتحادیه اروپا و آمریکا خواهد بود. بهبود دسترسی به این بازارها برای کالاهای ایرانی (به استثنای نفت) و خدمات، قدرت رقابت‌پذیری و رفاه ایران را تقویت می‌کند؛ میزان رفاه به ١٨ میلیارد دلار درمقایسه با سناریو پایه افزایش می‌یابد. به علاوه، این اصلاحات نه‌تنها به نفع ایران خواهد بود بلکه به رفاه دو منطقه اعطاکننده دسترسی به بازار هم می‌افزاید. انتظار می‌رود چنین تمهیداتی به ایران اجازه دهد تا پرتفوی(سبد) تولید و صادرات خود را متنوع سازد و رقابت‌پذیری صادراتی خود برای کالاها و خدماتی را بیشتر بهبود دهد که پیش از این تنها سهم اندکی از اقتصاد ایران را تشکیل می‌داد.
