سفته‌بازی در بازار ارز منسوخ شده است
دولت یازدهم در سال‌های تصدی خود، گسترش انضباط پولی را به‌طور جدی در دستور کار قرار داده و اهداف مختلفی را در راستای ثبات بخشی به این سیاست مهم در پی گرفته که یکی از مهم‌ترین آنها یکسان‌سازی نرخ ارز است.
هدفی که در سال‌های اخیر با توجه به تنگناهای اقتصادی موجود مجالی برای تحقق نیافت. در حالی که شکاف عمیق موجود بین ارز مبادلاتی و ارزی که در بازار آزاد دست به دست می‌شود بسیار قابل تامل است، دولت نوید داده که در ماه‌های آینده سیاست ارز تک نرخی به مرحله اجرایی برسد. این در شرایطی است که به عقیده برخی کارشناسان اقتصادی در حال حاضر زمینه مناسبی برای تک نرخی شدن ارز وجود ندارد و نگاه سرمایه‌یی به ارز روند تحقق یکسان‌سازی نرخ را در نظام اقتصادی کشور کند خواهد کرد. اما معاون ارزی اسبق بانک مرکزی در این زمینه دیدگاه متفاتی را ارائه می‌کند.
به گزارش اقتصاد آنلاین به نقل از تعادل ، کمال سیدعلی در گفت‌وگویی با بیان اینکه سفته‌بازی در بازار ارزی کشور منسوخ شده است، می‌گوید: «نوسانات شدید در بازار ارز موجب شد تا بسیاری از افرادی که در این راستا سرمایه‌گذاری کرده بودند، بیش از 50درصد منابع خود را از دست بدهند.» این کارشناس اقتصادی، همچنین شرایط کنونی اقتصاد کشور را برای تک‌نرخی شدن نرخ ارز مناسب تلقی می‌کند. متن گفت‌وگو با کمال سیدعلی را در زیر می‌خوانید: تک نرخی شدن نرخ ارز مساله‌یی است که دولت و بانک مرکزی بر اجرای آن تاکید دارند، در شرایط کنونی اقتصاد کشور این مساله را چطور ارزیابی می‌کنید؟ تحقق ارز تک نرخی در نظام اقتصادی کشور، وظیفه اساسی بانک مرکزی است. در شرایط کنونی، در حالی که تفاوت نرخ ارز مبادله‌یی و بازار آزاد رانت‌های قابل توجهی در فضای اقتصادی کشور ایجاد می‌کند، بانک مرکزی وظیفه دارد که وضعیت موجود را بهبود بخشد و این مهم جز با یکسان‌سازی نرخ ارز ممکن نیست. در حال حاضر نیز به گفته مسوولان دولتی و رییس کل بانک مرکزی عزم راسخ دولت و بانک مرکزی برای ایجاد ارز تک نرخی در ماه‌های آینده فراهم است. اما باید توجه داشت که در فرصت 6ماهه تعیین شده، ابزارهای لازم جهت تحقق این هدف مهم در دسترس قرار گیرد. رفع تحریم‌ها نیز عنصر موثری در تحقق یکسان‌سازی نرخ ارز به شمار می‌رود و به نوعی نخستین گام در پیشبرد اهداف اقتصادی کشور، پس از برجام، ایجاد ارز تک‌نرخی است که به نظر می‌رسد در حال حاضر بستر مناسبی برای اجرای آن وجود داشته باشد. آیا در شرایط کنونی اقتصاد کشور، امکانات لازم جهت تک نرخی شدن ارز و رفع شکاف ارز مبادله‌یی و بازار آزاد وجود دارد؟ چند مساله مهم که به نوعی زمینه‌ساز اجرای سیاست ارز تک نرخی در کشور به شمار می‌رود باید در نظام اقتصادی کنونی لحاظ شود. نخست آنکه در بانک‌های سراسر کشور سیستم آموزشی مناسب جهت آمادگی و یکپارچگی در عملکرد ایجاد شود. در مرحله دوم بحث دستورالعمل‌ها و راهبردهای اجرایی مطرح است که باید از سوی دولت و مسوولان بانک مرکزی به درستی تبیین شده و به سیاست‌های موجود امکان تحقق ببخشد. از سوی دیگر باید به عملیات حسابداری و منابع نقل و انتقالات توجه شود به‌طوری که نقل و انتقالات اینچنینی در سیستم آزاد صورت گیرد و روابط کارگزاری و سپرده‌گذاری از سر گرفته شود. دستورالعمل‌های بازار بین بانکی نیز در سیاست ارز تک نرخی مورد توجه است؛ چراکه همه روزه تقاضای ارز توسط بانک‌ها از بانک مرکزی وجود دارد که باید برای پاسخگویی مناسب در این زمینه برنامه‌ریزی‌های دقیقی صورت پذیرد. در واقع این موارد ابزار تکنیکی مورد نیاز در جهت تحقق سیاست ارز تک نرخی در نظام اقتصادی کشور است که باید توسط مسوولان بانک مرکزی و دولت برای عملکرد یکپارچه در این زمینه تمهیدات قابل اتکایی اندیشیده شود. به این ترتیب با ایجاد آمادگی‌های لازم در نظام بانکی کشور و با در نظر داشتن شرایط اقتصادی کنونی، یکسان‌سازی نرخ ارز قابلیت اجرا خواهد یافت. آیا منابع ارزی موجود به بانک مرکزی این اجازه را می‌دهد که در ماه‌های آتی دولت ارز را تک نرخی اعلام کند؟ بانک مرکزی منابع مناسبی را در اختیار خواهد داشت و پس از یکسان‌سازی شرایط رو به بهبودی خواهد رفت. در واقع انتظار می‌رود که با اجرای سیاست ارز تک نرخی در نظام اقتصادی کشور، سرمایه‌گذاران ایرانی خارج از کشور، برای سپرده‌گذاری در بازار سرمایه ایران ترغیب شوند و از سوی دیگر، سپرده‌گذاری بانکی نیز از طرف سرمایه‌گذاران ایرانی در خارج از کشور شدت بگیرد؛ چراکه تفاوت قابل توجه نرخ بهره بانک‌های داخلی در صورت ثبات بازار پولی و بانکی کشور این امکان را فراهم می‌کند که سپرده‌گذاران رغبت بیشتری به سرمایه‌گذاری در بانک‌های داخلی نشان بدهند. برخی کارشناسان معتقدند در شرایط کنونی ارز به جای ابزاری برای انجام معاملات به نوعی سرمایه تبدیل شده است که همین مساله تحقق سیاست ارز تک نرخی را غیرواقعی جلوه می‌دهد، این مساله را چطور ارزیابی می‌کنید؟ در حال حاضر بازار ارز کشور عمق پیدا کرده و بازیگران ارز در اقتصاد کشور بیشتر شده‌اند. از این رو عمق بازار به عنوان یک ابزار کمکی روند یکسان‌سازی نرخ ارز را تسهیل خواهد کرد. از سوی دیگر در شرایط کنونی صادرات غیر نفتی در حال پیشی گرفتن از صادرات نفتی کشور است و از طرفی بانک مرکزی دیگر تنها وارد‌کننده ارز به بازار نیست. با رفع تحریم‌ها و گشایش ارزی نیز دسترسی به منابع بین‌المللی میسر خواهد شد و انجام معاملات تجاری از طریق فاینانس هم می‌تواند برای کشور ارزآوری داشته باشد. بنابراین در شرایط کنونی همه‌چیز مهیاست تا دولت و بانک مرکزی بتوانند با عزم راسخ خود به این سیاست مهم در نظام اقتصادی کشور جامه عمل بپوشانند. در رابطه با نگاه سرمایه‌یی به ارز نیز باید توجه داشت که سال‌هاست چنین دیدگاهی در کشور منسوخ شده است؛ چراکه نوسانات شدید در بازار ارز موجب شد تا بسیاری از افرادی که در این راستا سرمایه‌گذاری کرده بودند بیش از 50درصد منابع خود را از دست بدهند؛ بنابراین در شرایط فعلی، ارزش پول این قشر از فعالان اقتصادی نیز به‌شدت کاهش یافته و از این پس تمایل چندانی برای سفته‌بازی در بازار ارز وجود نخواهد داشت.
