دستور کار روحانی در سفر به اروپا
خودش را برای نبرد در سه جبهه آماده کرده بود؛ «مذاکرات هستهای»، «اقتصادی که شبیه یک ویرانه بود» و «دلگرم کردن مردم به فضای سیاسی».
حالا که در نبرد هستهای پیروز شده، خودش را برای گود اقتصادی مسلح میکند. این هفته راهی ایتالیا و فرانسه است؛ سفری برای مذاکرات دو جانبه اقتصادی؛ آنچه حدود ١٠ سال است ایران و اروپا تجربهاش نکردهاند. محمود احمدینژاد هیچگاه سفرهایش به اروپا، رنگ و بوی مذاکرات دو جانبه اقتصادی نداشت.
حالا روحانی به سفری میرود که نه تنها توجه فعالان اقتصادی داخلی را به خود جلب میکند که به شرکتهای مهم اقتصادی اروپا هم چشمک میزند. قراردادهایی با «ایرباس» و «پژو» شاید مهمترین دستاوردهای این سفر میشود.به گزارش اقتصاد آنلاین به نقل از اعتماد ، هرچند از محافل غیررسمی افراد بلند پایه دولت خبر میرسد که رقابت تنگاتنگی میان «بویینگ» و «ایرباس» برای بستن قرارداد با کشورمان به وجود آمده است، اما از همین محافل هم خبر میرسد که ایرباسهایی با عمر سه و نهایت چهار ساله، نوروز نشده به ایران میرسند.
سختگیرترین یا مثبتترین فرانسه یکی از اروپاییهایی بود که در روند مذاکرات هستهای ایران و ١+٥ سختگیریهای عجیبی از خود نشان داد. شاید از همینرو بود که پس از آشکار شدن نخستین سیگنالهای مثبت از توافق هستهای فعالان فرانسوی هم پالسهای مثبتی برای مذاکره با ایران فرستادند. نخستین جرقههای این پالسها هم مرداد ماه امسال بود. همان زمان که «لوران فابیوس»، به عنوان نخستین وزیر خارجه یک کشور اروپایی به تهران آمد. پس از سفر او بود که «توتال» اعلام کرد فعالیتهای نفتیاش را در ایران از سر میگیرد؛ فرانسه و انگلستان نخستین هیاتهایشان را پس از اعلام توافق اولیه به ایران فرستادند؛ خبرهایی از «پژو» و «رنو» برای سرمایهگذاری در کشور به گوش رسید؛ پاییز امسال هیاتی صد نفره از مدیران شرکتهای بزرگ فرانسوی از جمله شرکت نفتی «توتال»، صنایع خودروسازی «پژو» و صنایع هواپیماسازی «ایرباس» راهی تهران شدند. نمایندگان شرکتهای کوچکتر در عرصه صنایع کشاورزی، خدمات حمل و نقل و داروسازی هم در این سفر حضور داشتند.
آنها حتی از حوزههای کشاورزی و سلامت هم چشم نپوشیدند و سخن از تشکیل کمیتههای مشترک همکاری برای این حوزهها به میان آمد. اتفاقا همان زمان بود که فابیوس در نشست خبری با همتای ایرانیاش گفت که حامل پیام دعوت رییسجمهوری فرانسه از روحانی برای حضور در کشورش است.اوج ماجرا اما دعوت مسوولان فرانسه از وزیر راه و شهرسازی ایران برای حضور در نمایشگاه صنایع هوانوردی جهان در پاریس بود؛ آمادگی شرکتهای بیمهای اروپایی برای ورود به بازار هواپیمایی ایران نوید جوانتر شدن معدل سنی این ناوگان را داد. عباس آخوندی، وزیر راه و ترابری ایران هم روز شنبه و ساعاتی پیش از اعلام اجرای برجام گفته بود ایران و شرکت ایرباس فرانسه بر سر معامله ۱۱۴ فروند هواپیما به توافق رسیدهاند. او البته توضیح داده بود که وزیر راه افزود: «در مجموع ۵۰۰ فروند هواپیما نیاز است که با یک حساب سرانگشتی مجموعا ۵۰ میلیارد دلار برای تامین آنها نیاز داریم؛ در حالی که این میزان پول اصلا در ایران وجود خارجی ندارد.»نکته آنکه وزیر خارجه فرانسه در این میان اعلام کرد کشورش مایل است برای تنش جاری میان تهران و ریاض، کاری انجام دهد. فابیوس روز دوشنبه (٢٨ دیماه) در ملاقات با ملک سلمان و دیگر مقامهای عربستان سعودی گفته بود: نظر ما بر تلاش در راستای کاهش مناقشه است. فرانسه میخواهد در این زمینه و سایر مسائل با پرزیدنت روحانی در سفرش به پاریس گفتوگو کند.
گویند سنگ لعل شود در مقام صبر حالا روحانی رهسپار رُم و بعد هم پاریس است؛ سفری که قرار بود پیش از اینها و در بیست و سوم آبان ماه انجام شود. خونینترین حملات تروریستی به فرانسه اما در همان روزها رخ داد و سفر حسن روحانی لغو شد. در برنامه پیشین، قرار بود روحانی در دو کشور اروپایی مذاکرات نخستین اقتصادی را کلید بزند و بعد هیاتهای تجاری ایران در اروپا قراردادهای نهایی را ببندند. حالا اما خبر میرسد خود رییسجمهوری پای قراردادهای احتمالی را امضا میزند. ایرانیها حالا از روابط گذشتهشان درس گرفتهاند. در مذاکره برای جذب سرمایهگذار خارجی و ورود شرکتهای خارجی به کشور بیش از پیش دنبال جذب سرمایهگذاری مستقیم خارجی هستند. ایرانیهای امروز با ١٥- ١٠سال پیش خیلی فرق کردهاند. تجربه «پژو» به عنوان بزرگترین نمونهای که پس از تحریمها به راحتی دست ایران را در پوست گردو گذاشت و کشور را ترک کرد به ایرانیها یاد داده که بدون سرمایهگذاری مستقیم و انتقال فناوری، دستشان به جایی بند نیست.
فولاد، ساختمان، خودرو، چرم، دارو و... حالا به گفته معاون ارتباطات و اطلاعرسانی دفتر رییسجمهوری، روحانی در رُم مقامهای اقتصادی ایتالیا را خواهد دید و بعد به واتیکان میرود. روزهای نخستین آذر ماه امسال بود که هیاتی ٣٦٠ نفره از فعالان اقتصادی ایتالیا به ایران آمدند. صنایع خودروسازی و چرم این کشور جذابیتهای زیادی برای ایران دارد. در سفر اقتصادیهای ایتالیا به تهران، توافقنامههایی در صنعت چرم از جمله آموزش تخصصی، انتقال فناوریهای جدید، مدرنسازی و تاسیس یک مرکز مدرن چرم امضا شد. همچنین توافقنامههایی برای گسترش فعالیتهای فرهنگی برای توسعه گردشگری، با یکی از مقامهای اسبق وزارت فرهنگ ایتالیا و «مجید ملانوروزی»، مدیرکل مرکز هنرهای تجسمی به امضا رسید. وزیر صنعت، معدن و تجارت ایران همان زمان گفته بود: متاسفانه در سالهایی که گذشت حجم مبادلات دو کشور به حداقل رسید ولی در همین شرایط هم حجم مبادلات دو کشور ٥/١ میلیارد دلار است. محسن جلالپور، رییس اتاق بازرگانی ایران هم خبر داده که «بخش فولاد ایران در ایتالیا قرارداد خواهد بست، بخش ساخت و ساز و Construction هم قراداد خواهد بست، بخش داروهای گیاهی هم قرارداد خواهد بست و در هر دو کشور مجموعههایی از کارهای مختلف را انجام خواهیم داد.»
دیپلماسی را یاد بگیریم یکی از همسفران امروز حسن روحانی، «محمدرضا نجفیمنش» است. او امروز عضو اتاق مشترک بازگانی ایران و فرانسه است و پیش از این هم رییس انجمن قطعهسازان ایران بود. نجفیمنش به «اعتماد» میگوید: هدف اصلی از سفر رییسجمهوری و فعالان اقتصادی به ایتالیا و فرانسه، از سرگیری ارتباطهای اقتصادی و در کنار آن تلاش برای نزدیکیهای سیاسی میان کشورها است. به همین خاطر حضور رییسجمهوری و فعالان اقتصادی در کنار یکدیگر میتواند به این دو هدف یاری رساند. بهقطع در این سفر چند قرارداد امضا میشود که البته فعلا ما به عنوان همراهان رییسجمهوری و فعالان اقتصادی از آن بیخبریم اما وعده داده شده که قراردادهای مفیدی امضا شود.
او توضیح میدهد: گویا این سفر تفاوتهایی با قبل دارد، از جمله همراهی هیات وسیعتری. نجفیمنش ادامه میدهد: همین چند روز پیش که رییسجمهوری چین در ایران حضور داشت، حدود ٨٠٠ نفر وی را همراهی میکردند. خوشبختانه این رویه در ایران هم اجرایی شد و در سفر به فرانسه فعالان اقتصادی ایران با هدف همکاری اقتصادی با همتایان فرانسوی خود، روحانی را همراهی میکنند. بالطبع زمانی که رییسجمهوری یک کشور در کنار فعالان اقتصادی به جایی سفر میکند، پیامی مخابره میشود که نشاندهنده عزم یک دولت برای گسترش و توسعه صنعت و اقتصاد است.
به گفته این فعال اقتصادی فرانسه در زمینههای خودرو، کشاورزی، هواپیماسازی، ساختمان، محیط زیست و گردشگری، کشور توانایی است و همکاری دو جانبه بین ایران و فرانسه میتواند ما را در زمینه رفع کمبودها در حوزههایی که گفته شد، یاری کند. البته باید به یاد داشته باشیم که قبلا هم همکاریهای گستردهای بین ایران و فرانسه در زمینه خودروسازی وجود داشت ولی با فشار امریکا، آنها مجبور شدند ما را رها کنند. هر چند که این عمل خواست طرف فرانسوی نبود ولی به هر حال آنها ما را رها کردند. نجفیمنش تاکید کرد: لازم است که در دوره جدید توجه بیشتری به قراردادهایی که نوشته میشود، داشته باشیم تا مانند گذشته دچار مشکل نشویم. از سوی دیگر باید از دوره پیش برجام آموخته باشیم که اجازه ندهیم تضادها به مرحله حاد برسد و تلاش کنیم مسائل را در حوزه دیپلماسی حل کنیم.