م مثل مترو ، ت مثل تأخیر و توقف

خط ٦ و ٧ مترو تهران هم که هم‌زمان و با استفاده کامل از TBM (ماشین غول‌پیکر مکانیزه حفاری تونل) چند سالی است شروع شده، قرار بوده با حداقل نیمی از ایستگاه‌ها تا سال ٩٥ به بهره‌برداری برسد. اما اوضاع چندان طبق برنامه نیست و مترو همچنان در گیرودار کمبود منابع مالی به‌سر می‌برد. آخرین اتفاق برای خطوط در حال ساخت مترو هم جاخالی‌دادن بانک دی است. قرار بود فاینانس خط ٦ را این بانک برعهده بگیرد؛ اما حالا انصراف داده و شهرداری مجبور شده برای آنکه کار روی زمین نماند بانک شهر، یعنی بانک خودش را برای این کار وارد ماجرا کند. با این شرایط گویا به این زودی‌ها خبری از افتتاح این خطوط نیست.

آسمان هر بار با باد و برف و باران، تهران خاکستری و دودی را می‌شوید؛ اما دوباره و دوباره تصویر تهران پرغبار و بدون کوه‌های گمشده‌اش تکرار می‌شود. خودروهای شخصی تصمیمی برای کم‌شدن ندارند، اتوبوس‌ها شلوغند و مترو هم با همان طول و عرض و ایستگاه‌ها تکانی به خودش نمی‌دهد. این‌گونه است که فضاهای حمل‌ونقلی با همان ظرفیت هر روز بیشتر از دیروز مسافرانشان را با فشردگی و ازدحام مواجه می‌کنند. به گزارش اقتصاد آنلاین به نقل از شرق ، این ماجرا برای مترو از همه بغرنج‌تر است؛ در حالی که مسافران هر روز بیشتر تمایل به استفاده از مترو دارند، قطارها پرتر و دیرتر به ایستگاه‌ها می‌رسند. مترو در این سال‌ها در خلأ هیچ‌انگاری دولت و اعتباراتی که تنها حرفشان و اسمشان در ردیف‌ها می‌آید با تأخیر و توقف و... همراه شده است.

هابیل درویش، مدیرعامل شرکت مترو تهران و حومه چندی قبل در مراسم افتتاح بخشی از نیمه شمالی خط٣ مترو تهران، اعلام کرد که ٥٠ درصد از خط٦ مترو تهران که از «دولت‌آباد» در جنوب تهران شروع می‌شود و در منطقه «کن» به پایان می‌رسد، طبق برنامه زمان‌بندی باید در سال ٩٤ کامل شود و در پایان سال ٩٥ به بهره‌برداری برسد. او همچنین اعلام کرده بود بخش زیادی از تونل‌های خط٧ هم ساخته شده و اکنون در حال ساخت ایستگاه‌ها هستیم و طبق برنامه‌ریزی باید تا پایان سال ٩٤ در خط ٧ هم افتتاح داشته باشیم.

پیش‌تر در مورد اینکه شهرداری تهران از سال ٩٢ حجم زیادی از اعتبارات مترو را برای پروژه‌های دیگر خود اختصاص داده و درعین حال به دلیل ناامیدی از عدم پرداخت اعتبارات دولتی، مثل سال‌های قبل تلاش زیادی ندارد، نوشته بودیم. چند عضو شورای شهر تهران هم این موضوع را بارها تذکر داده بودند. محسن سرخو قبلا گفته بود بررسی اعتبارات اختصاص‌یافته به مترو نشان می‌دهد روند پرداخت‌ها از سال ٩٣ متوقف و در امور دیگر هزینه شده است. او گفته بود: در سال‌های قبل معمول این بود که ٥٠ درصد بودجه و اعتبارات مترو را شهرداری و نیمی دیگر را دولت پرداخت کند و چون دولت تأمین نمی‌کرد، کار تنها ٥٠ درصد پیش می‌رفت؛ اما با همان روند هم میزان پیشرفت قابل توجه بود. شورا در سال ٩٤ اعتبار ساخت مترو را به اندازه همه آن چیزی که باید برای مترو هزینه می‌شد، در نظر گرفت تا دیگر شهرداری نتواند بگوید چون دولت اعتبار نداده، من اجرا نکردم. با این وجود بررسی تخصیص اعتبارات و سرعت کار در مترو نشان می‌دهد این اعتبارات در جاهای دیگر غیر از مترو هزینه شده است. حتی میزان بازدیدها و پیگیری‌های شخص شهردار تهران تا سال ٩٣ بسیار منظم و جدی بود؛ اما متوقف و بسیار کم شده است.

سرخو در مورد تأخیرهای مترو هم گفت: شهرداری تهران هنوز در تعهدات امسال خود باقی مانده است و ما همچنان امیدواریم تا پایان سال حداقل خط ٣ را تمام کند. در مورد خطوط ٦ و ٧ هم قرار بود تا سال ٩٥ بخش‌هایی از آنها به بهره‌برداری برسد. البته شرایط درباره این دو خط متفاوت و حساس است. به عنوان مثال پیمانکار خط ٦، بانک دی را برای فاینانس این پروژه اعلام کرده و با این شرایط انتخاب شده بود اما حالا بانک دی انصراف داده است. این عضو شورای شهر تهران با بیان اینکه روند انتخاب پیمانکار و تغییر در شرایط پروژه در این مرحله بسیار اشتباه است و ما به آن اعتراض داریم، گفت: بحثمان این است که اگر این پیمانکار قرار است فاینانس نکند و بانکی آنها را پشتیبانی نکند، دیگر به عنوان پیمانکار برای این پروژه مفهوم و تعریفی ندارد و باید مجددا برای مناقصه اعلام عمومی شود. درعین‌حال شهرداری تهران برای اینکه کار در این مرحله متوقف نشود، تصمیم گرفته تا بانک شهر را به عنوان فاینانس‌کننده این پروژه اعلام کند.

وی با بیان اینکه این نوع پشتیبانی از پروژه و دادن امتیاز به پیمانکار اشتباه است، گفت: دلیلی ندارد که بانک شهر را پشت‌سر یک پیمانکار به طور انحصاری بگذاریم. اگر بنا بر این کار باشد باید اعلام عمومی کنند تا هر پیمانکاری آمد و قیمت کمتری داد کار را به او بدهیم و پشتیبانی بانک شهر را هم بگذاریم. نباید بانک شهر را درگیر پیمانکارانی کنیم که متعهد شدند از روز اول فاینانس کنند، اما بعد روند کارشان تغییر می‌کند. تا جایی که می‌دانم این پروژه مدتی بدون فاینانس مانده بود و آنها به اعتبار بانک دی که اعلام کرده بود اعتبار را تأمین می‌کند، پیش رفته بودند و شهرداری پیمانکار دیگری را نپذیرفت. از نظر ما این کارها به صرف و صلاح شهرداری نیست و باید این روند را اصلاح کنند. پیش‌تر یعنی اوایل آبان‌ماه در خبرها آمده بود که تسهیلات و ضمانت‌نامه بانکی ٢١٠٧ میلیاردی بانک‌ دی قرار است برای احداث خط ٦ مترو اختصاص یابد. بانک دی اعلام کرده بود این بانک با شرکت مجری پروژه قراردادی تسهیلاتی منعقد کرده و تاکنون بخش قابل توجهی از آن پرداخت شده است. بر اساس این قرارداد همکاری، بانک دی ٧٨٢ میلیارد ریال ضمانت‌نامه بانکی برای این شرکت به منظور تکمیل پروژه صادر کرده است.

اما خط ٦ مترو تهران که درباره آن نوشته شد با حدود ٣٣ کیلومتر در هفت نقطه با سایر خطوط مترو تقاطع دارد و از خیابان‌ها و میدان‌های مهمی مانند خراسان، امام حسین(ع)، هفت تیر و ولیعصر(عج) و خیابان ١٧ شهریور عبور می‌کند و قرار است ٣٠ ایستگاه داشته باشد. این خط از بزرگراه دولت‌آباد (جنوب شرق تهران) آغاز می‌شود و با عبور از کیانشهر، بعثت، خیابان منصور، ١٧ شهریور، میدان خراسان، شهید محلاتی، پل امیرکبیر و میدان شهدا به میدان امام حسین (ع) می‌رسد. سپس به سمت خیابان شریعتی (میدان سپاه)، بهار شیراز، میدان هفت تیر، کریم‌خان، بلوار کشاورز، امیرآباد شمالی، پل گیشا، اشرفی اصفهانی و آیت‌الله کاشانی ادامه مسیر می‌دهد و سرانجام در شهرک کن (شمال غرب تهران) به پایان می‌رسد. در این شرایط که توصیف آن رفت، می‌توان گفت توقف‌های طولانی قطارها و اتوبوس‌های شلوغ، ادامه تأخیرهای طولانی مترو و اتوبوس‌ها و ادامه ماندن در ترافیک و حالت تهوع و سردرد و... ادامه دارد و حداقل طبق آخرین اظهار نظر مدیر عامل مترو تا پایان سال ٩٥ هم خبری از افتتاح جدید نیست.