7 پرده با اتاق بازرگانی

پرده اول: فرمان امام (ره) در ابتدای انقلاب با توجه به روحیه چپ گرایانه بسیاری از مسوولان این احتمال وجود داشت که اصولا نهادی به نام اتاق بازرگانی حذف شود ولی با فرمان امام (ره) این تشکل با معرفی اعضایی انتصابی به کار خود ادامه داد. حتی در برهه‌یی اخباری مبنی بر تلاش یک وزیر برای نابودی اتاق بازرگانی مطرح شد که با پادرمیانی حبیب‌الله عسگر اولادی این تشکل موفق به ادامه حیات شد. پرده دوم: آغاز ریاست خاموشی دبیرکل اتاق بازرگانی این‌بار به ریاست اتاق رسید تا بلندترین دوره ریاست در تاریخ اتاق را به نام خود ثبت کند. دوران ابتدای خاموشی بدون شک دوران ساخته شدن اتاق محسوب می‌شود. خاموشی که در دوره ریاست خود به نمایندگی مجلس شورای اسلامی نیز دست یافت اصولا رابطه خوبی با مسوولان بلند پایه کشور برقرار کرد و توانست اتاق را به عنوان مهم‌ترین تشکل بخش خصوصی تثبیت کند. ایجاد بسیاری از اتاق‌های بازرگانی شهرستان در این دوران رخ داد. پرده سوم: دوره رکود با وجود خدمات بسیاری که خاموشی به اتاق بازرگانی کرد ولی در چند سال اخیر ریاستش مشکلات بسیاری ایجاد شد. خاموشی اعتقادی به اطلاع‌رسانی نداشت و رابطه سرد وی با رسانه‌ها زبان زد بود. در اتاق بازرگانی خبرنگاران اجازه ورود نداشتند و اصولا خاموشی حاضر به پاسخگویی به هیات نمایندگان نیز نبود. در این میان چهره‌هایی مطرح همانند بهاالدین ادب به مخالفت با خاموشی می‌پرداختند ولی خاموشی با تغییری در آیین نامه که به بند ادب معروف شد اجازه حضور تشکل‌ها در هیات رییسه و به تبع آن حق ورود ادب به هیات رییسه را سلب کرد. از سوی دیگر خاموشی به روش قدیم خود اتاق بازرگانی را اداره می‌کرد که با وجود مناسب بودن در دوران ابتدایی چندان در دوران جدید کارآمد به نظر نمی‌رسید. پرده چهارم: تحول اختلافات میان خاموشی و برخی اعضا مانند ادب این‌بار با حضور احمد اخوان که از اقوام نزدیک خاموشی بود تشدید شد. اخوان با حمایت گروهی همچون جهانبخش نورایی، علی شمس اردکانی، مسعود دانشمند، ابراهیم جمیلی و هادی غنیمی فرد گروه تحول را ایجاد کرد که موفق شدند محمد رضا بهزادیان را به ریاست اتاق تهران برسانند. بهزادیان همچنین به عنوان نایب‌رییس اتاق بازرگانی ایران انتخاب شد. درگیری میان خاموشی و بهزادیان از جایی آغاز شد که بهزادیان اقدام به جدا کردن اتاق تهران کرد. بعد از جداسازی اتاق تهران بهزادیان عملا بودجه اتاق بازرگانی ایران را که بیشتر از پرداختی‌های اعضای اتاق تهران به دست می‌آمد قطع کرد. این موضوع به درگیری‌های قانونی میان اتاق تهران و ایران منجر شد. در نهایت در یک رای‌گیری مجدد بهزادیان از ریاست اتاق بازرگانی تهران برکنار شد. پرده پنجم: نهاوندیان محمد نهاوندیان یک مدیر دولتی بود که در سال‌های 74 تا 78 سابقه نایب‌رییسی اتاق بازرگانی را عهده‌دار بود و پس از برکناری بهزادیان به ریاست اتاق تهران رسید. در انتخابات دوره ششم از سوی جریان تحول قرار بود محسن مهرعلیزاده معاون سابق رییس‌جمهور بر سر ریاست اتاق ایران با خاموشی رقابت کند اما با حمایت یحیی آل اسحاق، نهاوندیان به این جریان اضافه شد. در دقیقه 90 جریان تحول با کنار گذاشتن مهرعلیزاده از جریان انتخابات از نهاوندیان حمایت کرد تا خاموشی با اختلافی نزدیک از نهاوندیان شکست بخورد. دوره نهاوندیان دوره رشد اتاق از نظر سیستم بروکراسی بود. تعداد کارمندان افزایش چشمگیری یافت و ارتباط بسیار خوب نهاوندیان با مجلس شورای اسلامی به ویژه در دوره ریاست علی لاریجانی باعث تصویب قوانین بسیاری به نفع این تشکل بخش خصوصی شد. در این دوره اتاق با صفت‌هایی همچون پارلمان بخش خصوصی یا تشکل تشکل‌ها مطرح شد. پرده ششم: شافعی با روی کار آمدن دولت تدبیر و امید نهاوندیان به عنوان مسوول دفتر رییس‌جمهور به پاستور رفت و نایب‌رییس اول وی در انتخاباتی نزدیک با پیروزی بر مسعود خوانساری جایگزین نهاوندیان شد. شافعی در دوره 2 ساله خود تقریبا راه نهاوندیان را طی کرد ولی نتوانست در مقابل جریان جدیدی که در اتاق در حال ایجاد شدن بود بایستد. پرده هفتم: راست‌های مدرن دوره هشتم اتاق بازرگانی بی‌شک دوره خروج چهره‌های مطرح و قدیمی اتاق از آن بود. بعد از خانه تکانی بزرگ اتاق تهران و کنار رفتن اکثریت چهره‌های مطرح ادوار اتاق در هیات رییسه نیز چهره‌های جدیدی روی کار آمدند. شهرستان‌ها با اتحاد خود توانستند 4 کرسی در هیات رییسه به دست آورند ولی نکته مهم حضور 3 چهره اصلی راست‌های مدرن در راس اتاق بود. گروه ائتلاف فردا که رابطه خوبی با دولت تدبیر و امید داشت 3 کرسی نایب‌رییسی اتاق ایران را به دست آورد تا شاهد اتاقی جدید و نزدیک به دولت باشیم. اکنون کمتر از یک سال از عمر این اتاق گذشته است و هنوز نمی‌توان درباره عملکرد این دوره اتاق اظهارنظر کرد. *مشاور سردبیر