آلودگی هوا نتیجه 40سال سرپیچی از قانون

اما چرا هوای تهران آلوده، سالم یا پاک بود؟ اکنون همه می‌دانند که اگر نزولات جوی نباشد از دست دولت‌ها و مردم هیچ کاری برای کاهش آلودگی هوای تهران بر نمی‌آید. اما چرا کاری بر نمی‌آید؟ مگر قانون نداریم؟ بیشتر از 16سال است که طرح «جامع کاهش آلودگی هوا» به تصویب رسیده است اما اگر به عقب‌تربرگردیم، 40سال قبل هم نخستین قانون «جلوگیری از آلودگی هوا» در مجلس شورای ملی وقت تصویب شد.

به گزارش اقتصاد آنلاین به نقل از تعادل ، قانون داریم اما معلوم نیست چرا مشکل آلودگی تهران و سایر کلان‌شهرها روز به روز افزایش می‌یابد و کار به جایی رسیده که بعد از 22روز آلودگی باید شکرگزار ابر، باد، ماه و خورشید باشیم که هوا را پاک کرده‌اند. سوال مشخص است چرا قوانین جواب نمی‌دهند؛ سوالی که در گفت‌وگو با رییس شورای شهر تهران و دو نفر از اعضا می‌توان به این قطعیت رسید که قوانین اجرا نشده‌اند و استمراری در اجرای آنها نبوده است یا قدم‌های اندکی که در این وادی برداشته شده توسط قوانین و اقدامات موازی خنثی شده است. این سوال را از مهدی چمران می‌پرسیم. پاسخ او این‌گونه است: سال78 طرح جامع کاهش آلودگی هوا به تصویب رسید و از آن زمان تاکنون نتیجه‌های بسیار زیادی هم مانند حذف سرب از بنزین داشته که خیلی مهم بوده است. می‌پرسیم: در بخش‌های دیگر مانند کنترل بخارات بنزین از جایگاه‌های سوخت یا حذف بنزن چطور؟ می‌گوید: باید به‌تدریج به بخش دیگری از این قوانین هم عمل شود. از ما نباید بپرسید از مسوولان باید بپرسید. می پرسیم: از نظر شما به‌عنوان رییس شورای شهر تهران اصلی‌ترین دلیلی که باعث شده اقداماتی که دولت‌های مختلف در این باره انجام داده‌اند جواب ندهد چیست؟ اخمی می‌کند و می‌گوید: اقدام نکردند نه اینکه جواب ندهد. اگر اقدام شود جواب می‌دهد. به عنوان مثال الکترونیک کردن شهر راهکاری است که می‌تواند تاثیر مثبت زیادی داشته باشد. اینکه هر کسی بتواند قبض خود را از سیستم آنلاین بپردازد حتی ما اصرار داریم که مردم برای طرح یک سوال هم به شهرداری نیایند و بتوانند از طریق آنلاین برای بسیاری از مسائل خود پاسخ بگیرند. حتی به‌دنبال این بودیم که مردم در خانه بتوانند از طریق سایت پروانه ساخت بگیرند درحالی که اکنون طرح تفصیلی ما به‌صورت آنلاین است و مردم به راحتی در آن ورود پیدا کنند، تراکم خود را ببیند و همانجا رقم تراکم خود را پرداخت کنند همه این موارد را می‌توان از طریق سیستم آنلاین به انجام رساند. وزارت صنعت و معدن از سال82 یا 83 که خانم ابتکار رییس سازمان محیط زیست بود با طرحی درباره خودروهای فرسوده مخالفت کرد در حالی که حتی خانم ابتکار هم به‌شدت با این طرح موافق بودند. اما وزیر صنایع وقت اعلام کرد که با این طرح کارخانجات ما می‌خوابد. مسائل اینچنینی سبب می‌شود که عدم هماهنگی که در وزارتخانه‌ها به وجود بیاید و انجام نشود. اینها را می‌گوید و با عجله قصد رفتن می‌کند. حافظی، رییس کمیسیون سلامت شورای شهر هنوز جلسه را ترک نکرده است از او همین سوال را می‌پرسیم که پاسخ می‌دهد: خیلی از مسائل باید دست به دست بدهند تا بتوانیم آلودگی هوا را مهار کنیم با وجود اینکه دولت در یکی دوسال گذشته اقدامات خوبی ازجمله ارتقای کیفیت بنزین و گازوئیل و گوگردزدایی از آن انجام داد اما متاسفانه ازسوی دیگر اقدامات دیگری در جریان است که اقدامات قبلی را خنثی می‌کند و خود مقدمه‌یی برای آلودگی هوا است که مهم‌ترین آن تزریق منابع به صنعت خودروسازی داخلی است. اکنون قرار است 110هزار خودرو در این وضعیت نابسامان ترافیک و آلودگی هوا به کلان‌شهرها اضافه شود در حالی که اگر این منابع به توسعه ناوگان شهری تزریق می‌شد مردم قطعا راضی‌تر بودند ضمن اینکه مشکلات هم کمتر می‌شد. حقانی، رییس کمیته محیط زیست شورا هم تقریبا همین نظر را به شکل دیگری عنوان می‌کند. او می‌گوید: اصلی‌ترین مطلبی که به نتیجه نرسیده، عدم اجرای قانون است. از سال79 قانون کاهش آلودگی هوا که به تصویب رسید تنها 2 یا 3سال اجرا شد و در این مدت 30درصد از آلودگی هوا هم کم شد چون سرب از بنزین حذف شد، اما از سال82 به بعد دولت نهم و دهم قانون را کنار گذاشت و اجرا نکرد. بر اساس این قانون قرار بود خودروهای فرسوده از رده خارج شوند و موتوسیکلت‌ها از حالت کاربراتوری در بیایند و انژکتوری شوند، قرار بود فضای سبز زیاد شود، موتورها کاتالیست داشته باشند، اما هیچ کدام انجام نشد. سال90 قانون دوباره تجدید شد اما دوباره اجرا نشد پلیس هم الان جلوی خودروهای فرسوده را نمی‌گیرد، طرح جامع حمل و نقل در شهر تهران نا متوازن اجرا شده است یعنی بخشی از آن اجرا شده و بخشی دیگر آن معطل مانده است. متاسفانه در کشور قانون وضع می‌شود، مسوولان به جای اینکه جلوتر از قانون حرکت کنند قانون را به دنبال خود می‌کشند و وقتی قانون اجرا نشود نتیجه آن همین است که ما با وضعیت قرمز در کلان‌شهرها روبه‌رو هستیم. او ادامه می‌دهد: سیستم حمل‌ونقل ما فرسوده و غیر کامل است و نیاز به نوسازی دارد. در حال حاضر 7هزار اتوبوس داریم که بیش از نیمی از آن خارج از رده و فرسوده هستند که تولید آلایندگی می‌کند. کل مینی بوس‌ها 1100دستگاه است، 5/2میلیون موتور داریم که اکثر آنها کاربراتوری هستند. اصلی‌ترین راه برای رفع آلودگی هوا توسعه مترو است که تاکنون کمتر از 15درصد آن اجرا شده درحالی که به 750کیلومتر مترو در تهران نیاز داریم. رییس‌جمهور مطالبه کند یکی از مهم‌ترین دلایل عدم موفقیت دولت در کنترل آلودگی هوا اجرایی نشدن قانون است که دلیل واضحی هم نمی‌توان برای آن پیدا کرد اما چه اتفاقی می‌تواند به اجرای قانون بینجامد؟ رییس کمیسیون سلامت شورای شهر تهران در این باره می‌گوید: البته شورا سیاست‌گذار و ناظر بر اجراست اما اگر بخواهیم مشکل حل شود باید نگرش مسوولان را اصلاح کنیم تا زمانی که نگرش مسوولان امر اصلاح نشود قطعا این مشکل حل نخواهد شد. به نظر می‌رسد جدی‌ترین مسیری که می‌توانیم متصور شویم این است که شخص آقای رییس‌جمهور هر دو هفته یک‌بار از سازمان محیط زیست، ستاد سوخت، وزارت صنایع و از سایر دستگاه‌هایی که متولی این امر هستند این موضوع را مطالبه کند تا مشکلات به تدریج حل شود. محمد حقانی هم می‌گوید: طبق قانون شهرداری باید 50درصد هزینه توسعه مترو را بدهد. دولت نهم وضع مالی خوبی داشت، چون نفت را بشکه‌یی 130دلار می‌فروخت اما اکنون الان نفت بشکه‌یی 30دلار است، دولت هم در تحریم است و حتی نمی‌تواند حقوق کارمندان خود را بدهد. با وجود این اعتقاد دارم دولت باید از هزینه وزارتخانه بهداشت و درمان به توسعه خطوط مترو بدهد که نتیجه آن کاهش آلودگی هوا ، پیشگیری از انواع بیماری‌های روحی و جسمی و مشکلات مترتببر آن است. قوه قضاییه بدون تعارف برخورد کند چه دستگاه‌هایی کوتاهی کردند و در این میان وظایف سه قوه برای کاهش آلودگی هوا چیست؟ رییس کمیسیون سلامت شورا در این باره می‌گوید: همه دستگاه‌ها کوتاهی کردند و خسارت آن را هم همه مردم می‌دهند که به هیچ‌وجه جبران‌پذیر نیست. مرگ و میر در روزهایی که با افزایش آلودگی هوا مواجه هستیم 30نفر بیشتر از روزهای عادی است که این اثرات به لحظه است. اما براساس گزارش رسمی سازمان جهانی بهداشت آلودگی هوا سرطانزاست و هیچ‌کسی نمی‌تواند این را انکار کند. این مسائل جدی است و حقایقی است که با آن مواجه هستیم منتها هنوز فرهنگ احترام گذاشتن به سلامت مردم و تلاش برای حفظ سلامت مردم در دولتمردان وجود ندارد. البته براساس گزارشی که من دارم ارتقای سوخت در حوزه بنزین انجام شده است و نمونه‌هایی که سازمان اتوبوسرانی می‌گیرد، نشان می‌دهد که سوخت گازوییل نسبت به گذشته خیلی بهتر شده است. حقانی، رییس کمیته محیط زیست شورا نیز در این باره توضیح می‌دهد: قوه مقننه باید از طریق نظارتی که بر دولت و سایر نهادها دارد اعمال قدرت کند. قوه قضاییه باید با متخلفان برخورد کند و قوه مجریه نیز باید به فکر اجرای قانون باشد. از موضوع باغات گرفته تا از بین بردن درختان فضاهای عمومی عدم اجرای طرح‌های جامع، تفصیلی و بسیاری از موارد تخلفات بلند مرتبه‌سازی خارج از طرح‌های جامع و تفصیلی همه مواردی هستند که سازمان بازرسی کشور و قوه قضاییه می‌توانند با آنها برخورد کنند. دستگاه قضایی باید بدون تعارف با مسوولانی که در دولت و شهرداری خطا دارند برخورد کند. باید از تهران تمرکز زدایی شود و نباید همه جاذبه‌ها را در تهران ایجاد کنیم تا جمعیت به سمت تهران روانه شود. متاسفانه تمام جاذبه‌ها، دانشگاه‌ها و کارخانه‌ها را در تهران متمرکز کردیم. در سال79 تصویب کرده بودند که صنایع در 120کیلومتری تهران نباشند اما اکنون این مسافت 30کیلومتر شده است. دستگاه‌های نظارتی باید وارد شوند و این مورد را کنترل کنند. مقام رهبری هم در ابلاغیه خود در حوزه محیط زیست در خواست کرد که 3قوه با هم همکاری کنند، مشکلات را رصد کنند و مشخص شود که چه کسانی مقصرند چون تا زمانی که مقصرین مورد بازخواست قرار نگیرند وضعیت به همین شکل خواهد ماند.