تغییرات وقت‌گذرانی ایرانی‌ها از سال 88 تا 94؟

مرکز آمار الگوی گذران وقت جمعیت 15 ساله و بیشتر را منتشر کرده است. مقایسه نحوه گذران وقت در اولین سالی که این مطالعه آغاز شده - یعنی سال 88- با آخرین سال انجام این مطالعه -سال 94- نشان می‌دهد هیچ تفاوت معناداری میان ساعات و اولویت گذران وقت ایرانی‌ها وجود ندارد. به گزارش اقتصاد آنلاین به نقل از اقتصاد، در هر دو مقطع زمانی مورد بررسی بیشترین زمان صرف نگهداری و مراقبت شخصی می‌شود. یعنی در هر دو مقطع مورد بررسی 13 ساعت و 17 دقیقه و 13 ساعت و 24 دقیقه وقت صرف مراقبت شخصی افراد از خود می‌شود. خانه‌داری در هر دو مقطع زمانی بیشترین ساعت را به خود اختصاص می‌دهد. در سال 88 معادل سه ساعت و 10 دقیقه و در سال 94 حدود سه ساعت و 12 دقیقه. کار و فعالیت‌های شغلی در رده سوم قرار دارد؛ در سال 88 افراد دو ساعت و 41 دقیقه و در سال 94 حدود دو ساعت و 52 دقیقه برای کار وقت صرف می‌شود. در هر دو مقطع، استفاده از رسانه‌های جمعی، فعالیت‌های آموزشی، مشارکت اجتماعی، فعالیت‌های تفریحی، فعالیت‌های ورزشی در رده‌های بعدی قرار دارند. فعالیت‌های داوطلبانه هم در هر دو مقطع کمترین زمان را دارد. بین دو تا سه دقیقه در یک روز. نتایج این مطالعات نشان می‌دهد که نه تنها ترتیب گذران وقت در این سال‌ها هیچ فرقی نکرده بلکه حتی ساعاتی که افراد به هر کدام از این کارها اختصاص می‌دهند هم در تمام این مدت ثابت بوده است. علی‌اصغر سعیدی، جامعه‌شناس معتقد است آمارهای ارائه شده به دلیل کلی بودن، تصویر جزئی و دقیقی ارائه نمی‌دهد و بخش زیادی از اطلاعات جزئی دیده نمی‌شود. وی می‌گوید: اگر چنین مطالعات و تحقیقاتی به درستی انجام شود، می‌تواند نمایی ازنحوه گذران وقت و گذران اوقات فراغت افراد ارائه دهد که این مساله و چگونگی گذران وقت و اوقات فراغت در میان افراد و گروه‌های مختلف می‌تواند به سیاست‌گذاران و تصمیم‌گیران کمک کند. مثلا اینکه افراد چند ساعت را تنهایی سپری می‌کنند یا اینکه چقدر به فعالیت‌های جمعی گرایش دارند، مدت زمانی که زنان شاغل یا بیکار صرف خانه‌داری می‌کنند یا ساعاتی که افراد صرف امور داوطلبانه و خیریه می‌کنند، کاهش و افزایش این ساعات در میان افراد و گروه‌های مختلف هر کدام پیامی ارائه می‌کند. اما نمی‌توان صراحتا گفت گزارشی که مرکز آمار ایران منتشر کرده است، بتواند چنین تصویری را ارائه دهد و به این سوالات پاسخ دهد. وی می‌گوید: ایرادات زیادی می‌توان به این گزارش گرفت. یک ایرادی که می‌توان به این گزارش گرفت این است که در مورد گذران وقت باید به این مساله توجه کرد که این وقت‌ها به چه صورتی گذشته و صرف چه کارهایی شده است.دومین مساله این است که این گزارش، گزارش الگوی گذران وقت است و اوقات فراغت را بر نمی‌گیرد. چون زمانی که مساله گذران اوقات فراغت مطرح می‌شود مکان، زمان و شیوه گذران فراغت به عنوان سه مولفه اصلی مطرح می‌شود. در بسیاری از آمارهایی که ارائه شده این سه مولفه در نظر گرفته نشده است. کلی بودن این گزارش هم مساله و ایراد دیگر این گزارش است. زمانی که این گزارش می‌گوید زنان خانه‌دار هفت ساعت به فعالیت خانه‌داری می‌پردازند مشخص نمی‌شود که شیوه گذران زمان چگونه است؟ آیا صرف نظافت خانه می‌شود؟ یا نگهداری از فرزندان یا اینکه تلویزیون نگاه می‌کنند یا از ابزارهای الکترونیکی استفاده می‌کنند و حتی نمی‌گوید زنان از این زمان‌ها لذت می‌برند و تا چه حد. سعیدی همچنین اظهار می‌کند: بر اساس این گزارش افراد 13 ساعت یعنی حدود بیش از نیمی از زمان روزانه خود را صرف نگهداری و مراقبت شخصی می‌کنند. اما در این گزارش ریز فعالیت‌های مربوط به مراقبت و نگهداری از خود چگونه بوده است. چه فعالیت‌هایی در این گروه جا گرفته است. احتمالا بخش عمده‌ای از این ساعت صرف خواب و استراحت می‌شود. اما مشخص نمی‌شود که آیا باقی این زمان به صورت فردی گذرانده می‌شود و یا به‌صورت گروهی و در جمع. مشخص نیست چه میزان آن رفتارهای فرهنگی است و چه میزان رفتارهای فراغتی صرف. چه میزان از این فعالیت‌ها درون خانه انجام شده و به صورت فردی یا در بیرون از خانه. شیوه و مکان فعالیت‌های مربوط به مراقبت شخصی به هیچ عنوان مشخص نشده است. فقط زمان آن مشخص است.