پرریسک‌ترین و کم‌ریسک‌ترین صنایع بورس

بورس تهران با تشدید ریزش قیمت نفت تحت تاثیر قرار گرفته و حتی بسته شدن پرونده MPD ایران در شورای حکام نتوانست روند نزولی شاخص بورس را متوقف کند. در این شرایط بورس تهران در نا‌اطمینانی به سر می‌برد. کاهش ادامه‌دار قیمت نفت جهانی به زیر 40 دلار و تثبیت قیمت فلزات در پایین‌ترین حالت، صنایع مادر کشور را درگیر بحرانی دامنه‌دار کرده است. به گزارش اقتصاد آنلاین به نقل از اقتصاد، در مدت 15 آبان تا 15 آذر، شاخص کل افت در حدود یک‌درصدی داشته است. بازار اول در 2.5 درصد افت و بازار دوم در حدود 2 درصد افزایش را تجربه کرده است. بازار اول که سهام‌های بنیادی در آن قرار دارد افت قابل توجهی داشته است.

در حالی که امید می‌رود با اجای برجام در اوایل ماه آیند دوباره رونق به بازار سهام بازگردد. با این حال آنچه مشخص است بازار نه تنها به اخبار هسته‌ای واکنش مثبت ندارد، کاهش قیمت نفت و به تبع آن، افزایش نرخ برابری دلار در برابر ریال و از طرفی دیگر رکود کلی اقتصاد جهانی و رکود بسیار پر‌رنگ تر اقتصاد کشور در کنار کاهش قیمت فلزات جهانی وضعیت بسیار سختی را در بورس تهران ایجاد کرده است. این وضعیت به خصوص در تابستان امسال به اوج رسید و انجماد کامل شاخص در تابستان همگان را شوکه کرد. با این حال می‌توان به این نتیجه رسید که ریسک‌های سیتماتیک ناشی از تحریم‌ها بسیار کم‌رنگ شده است و موضوع داخلی و وضعیت اقتصادی در دید قرار گرفته است. در جدول قسمت ضریب بتا نیز این موضوع تایید می‌شود. زیرا اکثر ضرایب کاهش قابل توجهی داشته است و نشان از کاهش ریسک سیستماتیک بازار در بسیاری از گروه‌ها است. دیگر نکته قابل توجه کم‌تر شدن نوسانات شاخص کل و بازار‌های اول و دوم است. در بازه بررسی‌شده میانگین نوسانات شاخص کلی 0.04 درصد، بازار اول و دوم 0.1 درصد بوده است که شاخص کل نسبت به مدت مشابه سال قبل، کاهش در حدود 0.03‌درصدی داشته است. نمودار زیر نیز نوسانات گروه‌های مختلف در کنار شاخص‌ها را در بازه مورد بررسی نشان می‌دهد. گروه خودروسازی بر طبق نمودار بیشترین نوسانات را داشته است. در نمودار زیر گروه پتروشیمی با رنگ سبز رنگ مشخص شده است که روند آن و همسویی آن با شاخص نشان از قدرت بالا این گروه در بازار بورس تهران است.

همان‌گونه که در نمودار نیز مشخص شده است نوسانات گروه‌ها به میزان قابل توجه کاهش داشته است و به جز چند گروه خاص باقی گروه‌ها به یک حالت تعادلی رسیده‌اند. ریسک و ضریب بتا: همانگونه که از جدول نیز مشخص است ضرایب بتا به استثنا سه گروه زیر یک است که نشانه از کاهش ریسک سیستماتیک سهم‌ها دارد. با این‌ حال سه گروه خودرو‌سازی، انبوه‌سازی، پالایشگاهی همچنان دارای ریسک بالایی هستند. نکته قابل توجه افزایش ریسک سیستماتیک گروه مسکن است که دوره‌های گذشته به نسبت ضریب بتا پایینی داشته است.

پالایشگاهی: ضریب بتا بالای این گروه و همراهی آن با شاخص نشان از ریسک بالای این گروه که ناشی از کاهش قیمت نفت است دارد. درآمد این گروه وابستگی شدیدی به قیمت نفت داشته و قیمت نفت به پایین‌ترین حال خود در 5 سال گذشته رسیده است و این گروه را در تنگنا فروانی قرار داده است. به همین جهت بورس تهران بار دیگر تحت تاثیر کاهش جهانی قیمت نفت قرار گرفته است. گروه پالایشی بدین جهت که بیشترین تاثیرپذیری را از قیمت نفت دارند وضعیت چندان مناسبی ندارند. ضرایب بتا بالا این گروه نیز نشان از تاثیرپذیری زیاد این گروه از شاخص دانست، با این حال می‌توان گفت قسمت کوچک کاهش شاخص این گروه ناشی از اخبار داخلی سهم را نیز مرتبط با ارائه صورت‌های مالی دانست. فلزات اساسی: فلزات اساسی ضریب بتا در حدود یک دارد که بیانگر نوسان در محدوده شاخص است. نکته قابل توجه مثبت شدن شاخص این گروه پس از دوره‌ای طولانی است. افزایش شاخص این گروه قسمتی به دلیل افزایش نرخ ارز و برخی از محصولات فلزی است. با این حال این گروه نیز پس از دوره‌ای نوسات شدید به تعادل رسیده است. خودرو: گروه خودرو‌سازی دارای بیشترین میزان ضریب ریسک یا بتا است. امید به این گروه که بعد از اعطا تسهیلات بسیار افزایش یافته بود. در حالی که مشخص شد آن حجم از فروش تاثیر چندانی در صورت‌های مالی این گروه پیشرو اقتصادی و روانی کشور نداشته است و بار دیگر بحران این گروه آشکار‌تر شده است. همانگونه که از جدول مشخص شده است در صورت عدم وجود روند نزولی در شاخص نیز این گروه با کاهش زیادی همراه خواهد بود. قند و شکر: گروه قند و شکر بر خلاف گذشته همراهی با شاخص داشته است. این همراهی ضعیف بوده با این حال بار دیگر این گروه با افزایش شاخص همراه بوده است که در اواسط راه متوقف و ضعیف شده است. با این حال با وجود اینکه خبر خاصی در این گروه وجود ندارد، جو روانی آن مثبت است. دارویی: گروه دارویی نیز به مانند گروه قندی بر خلاف گذشته ضریب بتا مثبت دارد. در حالی که از نظر شاخص‌های بنیادی شش ماه آخر سال برای گروه داروسازی بسیار مناسب این گروه به روند مثبت خود ادامه می‌دهد. این گروه در بازه مورد بررسی بازده در حدود دو‌درصدی را نصیب سرمایه‌گذاران خود کرده است که قابل توجه است. در صورتیکه این روند نزولی متوقف شود، این گروه به مقدار ناچیزی صعود بیشتری خواهد داشت. پتروشیمی: این گروه نیز پس از دوره‌ای رکود در حال بازگشت به شرایط آرمانی خود است. افزایش در حدود چهار‌درصدی این گروه در مدت به تک نماد‌هایی وابسته بوده است. روند این گروه نیز به دلیل افزایش نرخ ارز مناسب‌تر از باقی گروه‌ها است. با این حال این گروه هنوز با تعیین نرخ خوراک و افزایش آن دست و پنجه نرم می‌کند. سیمان: سیمانی‌ها نیز به دلیل رکود صنایع عمرانی کشور وضعیت چندان مناسبی ندارند. این موضوع در کنار توانایی ضعیف آنها در صادرات و بر هم خوردن بازار‌های صادراتی موجب بحرانی بی‌سابقه در این گروه شده است. سرمایه‌گذاری: سرمایه‌گذاری‌ها در اکثر شرایط ضریب بتا و بازدهی برابر شاخص دارند. در بازه مورد برررسی به دلیل اینکه بیشتر این سرمایه‌گذاری‌ها در صنایع اصلی و مادر کشور سرمایه‌گذاری کرده که در رکود بی‌سابقه به سر می‌برند. بانک: بانک‌ها نیز کاهش بی‌سابقه‌ای در میزان قیمت‌های خود داشته‌اند. کاهش میزان سپرده‌های بانکی ناشی از کاهش نرخ سود سپرده یک‌ساله از مواردی است که سرمایه‌گذاران را نگران کرده است. بانک‌ها برای نخستین بار دارای ضریب بتا پایینی هستند و این موضوع ناشی معطوف شدن توجهات سرمایه‌گذاران این گروه به اخبار اقتصادی و نه سیاسی است. انبوه‌سازی: روند نزولی در این گروه تشدید شده است. به این جهت که رکود کشور و به‌خصوص رکود مسکن بازدهی منفی هفت‌درصدی را در مدت 30 روز برای این گروه رقم زده است. این در حالی است که ضریب بتا بالا این سهم نیز نشان از این موضوع دارد.