بسته اقتصادی روحانی بورس را ترکاند

سخنان ریاست جمهوری در رسانه ملی این بار از آماده شدن بسته ای حکایت می کرد که قرار است همزمان با اجرای توافق برجام هسته ای برای مقابله با رکود دوران جدیدی را پیش روی صنایع کشور باز کند.

علاوه بر تصویب برجام توسط نمایندگان مجلس، سخنان تلویزیونی رییس‌جمهور که حکایت از بهبود اوضاع سیاسی و اقتصادی کشور داشت، امیدواری زیادی به اهالی تالار شیشه ای بورس داد تا با اطمینان بیشتری در بازار معامله کنند.

حسن روحانی در این گفت‌وگوی زنده تلویزیونی، بر پایبندی وعده‌های دولت برای تعامل سازنده با دنیا، نجات اقتصاد و احیای اخلاق تاکید کرد و گفت که همه برای جهش در تولید و شکوفایی اقتصاد آماده شوند.

براساس اعلام رییس‌جمهور بسته جدید خروج از رکود که شامل سیاست‌های کوتاه‌مدت است در30 بند تدوین شده که براساس آن قرار است دست بانک‌ها برای ارائه تسهیلات بازتر و تسهیلات ارزان‌تر پرداخت شود ضمن آنکه نرخ سود بانکی نیز متناسب با نرخ تورم کاهش می‌یابد.

به گفته روحانی، کاهش نرخ سپرده قانونی بانک‌های خوش حساب، کاهش نرخ سود در بازار بین بانکی، تخصیص 7.5‌هزارمیلیارد تومان در مدت دو هفته از طریق بودجه برای طرح‌های عمرانی زودبازده، تسهیل صادرات و ارائه تسهیلات به خرید کالاهای بادوام با اقساط طولانی از دیگر بندهای این بسته جدید است.

امید تازه‌ به بازار سهام

پیش از این بورس تهران در شرایطی با رکود مزمن دسته و پنجه نرم می‌کرد و در انتظار انتشار اخبار خوش سیاسی و اقتصادی بود که با تصویب برجام در مجلس روند مثبت خود را آغاز کرد و همزمان پس از سخنان هفته گذشته رییس‌جمهور درخصوص مسائل اقتصادی به روند صعودی خود شدت داد به‌طوری که سخنان رییس‌جمهور در خصوص مسائل اقتصادی در کنار تصویب برجام در مجلس توانست روند منفی بورس را متوقف کرده و امید تازه‌ ای به بازار سهام تزریق کند.

این در حالی است که لغو تحریم های ایران به گفته مقام های اروپایی تا بهار 2016 طول خواهد کشید. طی روزهای قبل نیز محمدباقر نوبخت سخنگوی دولت نیز ابراز امیدواری کرده بود تا بهار 95 تحریم ها لغو شود.

با این اوصاف آنچه که از این پس می توان برای بازار سهام انتظار داشت تزریق آرام و تدریجی امید با ورود سرمایه های پارک شده در بازار خواهد بود تا در نقطه ای که به ورود پول های تازه در این بازار دوباره احیاء شده بیانجامد.

چرا رکورد بر بورس سایه افکند؟

در این باره یک کارشناس بازار سرمایه با بیان اینکه بسته 30 بندی خروج از رکود رییس جمهور نیازمند توضیح جامع از سوی وزاری اقتصادی دولت است، عنوان کرد: کنترل تورم های لجام گسیخته همواره به دنبال خود رکود را در پی دارد. این موضوع اگر چه در ادبیات اقتصادی طبیعی است اما برای جامعه به دلیل تولید سیاست های انقباضی همواره با دشواری وربرو است.

جعفر حسینی با اشاره به وضعیت بانک ها در شرایط رکودی کشور، افزود: سیستم بانکی ایران در سال های گذشته به توجه به حجم متورم مطالبات معوق و مشکوک الوصول خود و نیز ذخایر ناشی از آن اقدام به اعطای سپرده و حتی تقسیم سود نقدی در مجامع خود کردند در حالی که از این ذخایر همواره به عنوان هزینه در صورت های مالی و حسابدرای یاد می شود. این هزینه ها علاوه بر کاهش سود عملیاتی بانک ها و شرکت های تابعه آنها باعث افت قیمت ها نیز می شود.

وی ادامه داد: کاهش سودآوری بانک ها در ایجاد رکود در بازار سهام بی تاثیر نبوده و باعث تحمیل شرایط سختی بر این بازار شده است. اما سخنان رییس جمهور و اقدام جدی برای ورود به دوران رونق با بکارگیری بسته های عملیاتی نوید پایان دوران سخت بازار سرمایه پس از یک دوره رکود فرسایشی دشوار را می دهد.

بازار سهام در حداقل کف قیمتی

وی با بیان اینکه امیدواری فعالان بازار سهام به چشم انداز آینده بسیار تقویت شده است، افزود: در حال حاضر قیمت سهام اغلب صنایع بورسی از جمله در گروه بانکداری به کمتر از ارزش ذاتی تنزل یافته و این یعنی اینکه بازار سهام در حداقل کف قیمتی خود قرار گرفته است.

این در حالی است که با اجرایی شدن توافق برجام می توان امید وار بود که سرمایه گذاران خارجی در چند ماه آینده به بازارهای ایران هجوم خواهند آورد که خود عاملی برای پس گرفتن بازدهی های از دست رفته در آینده نزدیک خواهد بود.

در مقابل اما یک کارشناس دیگر بازار سرمایه با اعتقاد به اینکه مشکلات بنیادی اقتصاد ایران در کوتاه مدت حل نخواهد شد، می گوید: آنچه که اقتصاد کشور برای برون رفت از رکود و دستیابی به رونق واقعی نیاز دارد، اراده ملی و همبستگی بخش دولتی و خصوصی برای نیل به این هدف است.

چند دستگی و تصمیم گیری های چند قطبی تنها باعث خواهد شد که در کوتاه مدت نسیمی بر اقتصاد ایران بوزد و دوباره به حال قبل خود باز گردد.

بازده بازار سهام در دوره های 10 ساله

علی کشاورز با بیان اینکه اقتصاد ایران در صورت عدم راهکاری برای حل مشکلات ریشه ای خود به پایان خط خواهد رسید، افزود: بورس به عنوان آیینه تمام نمای اقتصاد کشور همواره تصویری واضح از شرایط موجود کشور ارایه کرده است. در حال حاضر اغلب کارخانجات با دپوی محصول و کسب و کار در رکود سراسری فرو رفته اند و اقدام های کوتاه مدت همچون بسته های رونق یا خروج از رکود فقط مسکن های کوتاه مدت برای سرپا نگاه داشتن این اقتصاد است.

به باور وی، همه مشکلات ایران به تحریم ها گره نخورده و بنابراین با توافق هسته ای نمی توان انتظار داشت که همه مشکلات یکشبه کنار زده شوند. مشکلات بنیادی اقتصاد ایران ریشه ای به قدمت کمتر از نیم قرن دارد که برای حل آنها فقط یک راه حل وجود دارد و آن اراده جمعی همه نیروهای کشور و اتحاد برای خروج از رکود است.

کشاورز ادامه داد: شرایط اقتصاد ایران به گونه ای است که اگر بازه های 10ساله رشد بورس را در نظر بگیریم، در می یابیم که با احتساب نرخ بهره مرکب 20 درصدی هیچ رقمی بر ارزش بورس ایجاد نشده و بنابراین اقتصاد ملی با رشد واقعی همراه نبوده است. در این میان تنها سفته باز از سود بهره برده است.

به گفته وی ،افزایش شاخص های بورس ناشی از واقعیت رشد در اقتصاد ایران نیست، زیرا وقتی به نرخ تورم تنزیل می شود، درمی یابیم که بازدهی بدست آمده برابر با صفر بوده است.

کشاورز افزود: با نگاهای به بازده بازار سهام در دوره های 10 ساله در می یابیم که بورس در هر دوره از بازدهی 20 درصدی برخوردار شده بطوریکه از سال 73 تا 83 از یک موج رشد و در سال های بین 84 تا 94 نیز از یک موج صعودی برخوردار بوده است؛ با این تفاوت که تنزیل آن به نزخ روز تورم برابر با بازدهی صفر است.

تحلیل تکنیکال به پاشنه آشیل بازار تبدیل شد

یک کارشناس دیگر بازار سرمایه نیز برخورداری از دیدگاه سیستماتیک از سوی متولیان بازار سرمایه را ضروری می داند و می گوید: اینکه اوضاع و احوال بورس تا این حد آشفته می شود ناشی از عواملی است که می بایست بلافاصله شناسایی شوند. تکنیکالیست‌ها معتقدند روند شاخص باید در نقطه ای شکسته شود در حالی که تحلیل تکنیکال به پاشنه آشیل بازار تبدیل شده است.

اینکه برای افزایش قیمت سهام باید تا 20 برابر حجم مبنای سهم معامله شود اما برای تخریب آن حتی برابر با حجم مبنا هم می تواند معامله صورت گیرد، اتفاقی است که باید برای آن یک جواب واضح پیدا کرد.

سید علی موسوی با بیان اینکه اغلب ریسک‌های بازار سهام ناشی از عوامل روانی حاکم بر این بازار است، افزود: در شرایط بحرانی عده ای در بورس در برابر تحلیلگرهایی می نشینند که با شعبده بازی معتقدند شاخص باید در نقاطی از رشد که کاهش و یا اصلاح داشته باشد. این موضوع متاسفانه مورد پذیرش متولیان بازار هم واقع شده و گویی تحلیل تکنیکال به بازار سرمایه تحمیل شده است.

وی افزود: این دسته از افراد کسانی هستند که با سوء استفاده از شرایط منفی بازار به دنبال شناسایی سود خود هستند و برای جلوه دادن شرایط بد و یا حتی گرفتن امتیاز در سطوح بازیگران حقوقی بازار و حتی بازهای سیاسی وی خواهند شرایط مورد نظر خود را بر بازار تحمیل کنند.

بازار سهام در حال حاضر از آینده روشن و قابل اعتمادی برخوردار شده است که در صورت حمایت همه جانبه متولیان بازار سهام از جمله در زمینه معاملات اعتباری و نیز حمایت دولت در تسهیل و رفع متغییرهای کلان در کنار آرامش سیاسی می توان به تداوم آن امید وار بود.