اقتصادآنلاین – اکرم شعبانی؛ رویترز در این باره توضیح داده است: این اقدام نخستین سرمایه‌گذاری مالی ارتش آمریکا بر تولید عناصر نادر خاکی در مقیاس تجاری از زمان اجرای پروژه منتهتن در زمان جنگ جهانی دوم و سرمایه‌گذاری بر روی نخستین بمب اتمی است.
این در حالی است که دونالد ترامپ رییس جمهوری ایالات متحده در اوایل سال جاری به ارتش آمریکا دستور داد تا زنجیره تامین مواد اولیه خود را برای تجهیزات نظامی مدنظر داشته باشد و در عین حال هشدار داد که اتکا به کشورهای دیگر برای تامین این دسته از مواد معدنی استراتژیک می‌تواند مانعی در مسیر دفاعی ایالات متحده باشد.
چین، که پالایش بخش عمده‌ای از عناصر نادر خاکی در جهان را در اختیار دارد تهدید کرده است که صادرات این دسته ویژه از مواد معدنی را به ایالات متحده متوقف می‌کند و از انحصار خود به عنوان ابزاری در تجارت بین دو اقتصاد بزرگ استفاده کرده است.
جیم مکنزی مدیر ارشد اجرایی شرکت یوکور UCore Rare Metals Inc که در حال توسعه یک پروژه عناصر نادر خاکی در آلاسکاست، در این باره می‌گوید: صنعت عناصر نادر خاکی ایالات متحده برای رقابت در برابر این صنعت چین نیاز به حمایت‌های ویژه دارد، این حمایت نه تنها از نظر مالی بلکه نیازمند حمایت وسیع از سوی واشنگتن است.
بر اساس اسناد به دست آمده، بخش ناظر بر مهمات ارتش آمریکا ماه گذشته از شرکت‌های معدنی خواست تا پیشنهادهای خود را در رابطه با هزینه ساخت آزمایشی یک کارخانه برای تولید و فرآوری عناصر نادر خاکی –نوع بسیار کمیابی از مواد معدنی که برای ساخت سلاح نظامی مورد استفاده قرار می‌گیرد- ارائه دهند.
قرار است پیشنهادهای مطرح شده تا ۱۶ دسامبر دریافت شود. به گفته مقام‌های آگاه به این موضوع، چند شرکت در میان شرکت‌های پیشنهاد دهنده مورد توجه قرار دارند از جمله شرکت منابع معدنی تگزاس Texas Mineral Resources Corp، یو کور UCore، و شرکت مشترکی میان لیناس Lynas Corp و شرکت خصوصی بلو لاین Blue Line Corp.
ارتش آمریکا در این باره تاکید کرده که تا دو سوم هزینه‌های کارخانه را تامین خواهد کرد و این پروژه به صورت بالقوه دارای بودجه بیشتری خواهد بود. متقاضیان باید در این راستا جزییات برنامه تجاری و به خصوص از میان همه دیگر عوامل، محل تامین مواد اولیه مورد نیاز خود را تشریح کنند.
(نمودار فوق مقایسه‌ای است میان میزان تولید عناصر نادر خاکی در چین و دیگر کشورهای جهان)
این تازه‌ترین اقدام ارتش آمریکا، به عنوان بخشی از پنتاگون، پس از یک مطالعه نظامی در اوایل سال جاری میلادی در مورد زنجیره تامین عناصر نادر خاکی در ایالات متحده انجام شده است.
تنش‌های مرتبط با عناصر نادر خاکی میان ایالات متحده و چین حداقل به سال ۲۰۱۰ بازمی‌گردد که چین پس از اختلافات دیپلماتیک میان دو کشور، صادرات خود را به ژاپن محدود کرد؛ تغییر قیمت در مواد مورد نیاز در تجهیزات نظامی موجب افزایش نگرانی‌های ارتش ایالات متحده شده است.
مرکز توسعه توانایی‌های جنگی ارتش آمریکا و مرکز فرماندهی بیولوژی شیمیایی و ستاد ارتش آمریکا به درخواست‌های رویترز برای اظهارنظر در این باره پاسخی نداده‌اند.
این فراخوان اشاره‌ای به مبلغ درخواستی ارتش ایالات متحده برای تامین مالی این پروژه نداشته، اگرچه این مساله بخشی از قانون تولید دفاعی (DPA) در آمریکاست؛ قانونی که در دهه ۱۹۵۰ به پنتاگون اجازه عرضه گسترده مالی برای تهیه تجهیزات لازم برای دفاع ملی را ارائه می‌دهد.
مدیران این صنعت در این راستا بر این باورند که راه اندازی یک نیروگاه آزمایشی عناصر نادر خاکی می‌تواند بسته به موقعیت مکانی، بزرگی و سایر عوامل بین ۵ تا ۲۰ میلیون دلار هزینه داشته باشد؛ چرا که یک کارخانه در مقیاس کامل به صورت بالقوه برای ساخت بیش از ۱۰۰ میلیون هزینه در بر خواهد داشت.
جان بلومنتال مدیرعامل شرکت بلولاین که در اوایل سال جاری تفاهم‌نامه‌ای برای ساخت مرکز فرآوری عناصر نادرخاکی در تگزاس در همکاری با شرکت استرالیایی لیناس امضا کرده است، در این رابطه گفت: بسیار خوب است که این میزان علاقه به حمایت مالی از صنعت دفاعی ایالات متحده را در وضعیت کنونی مشاهده می‌کنیم.
با این وجود بلومنتال نسبت به درخواست رویترز برای اظهارنظر در این باره سکوت کرد و شرکت لیناس هم از ارائه هر گونه اظهارنظری خودداری کرده است.
این مساله که ارتش آمریکا به شکل قرار است رتبه بندی در این باره را انجام دهد مشخص نیست چرا که بسیاری از متخصصان عناصر نادر خاکی در حال حاضر در چین حضور دارند، اگرچه صنعت مدرن عناصر نادر خاکی دهه‌های پیشین در ایالات متحده آمریکا پیدایش و تکوین یافت.
آنتونی مارچ مدیرعامل شرکت منابع معدنی تگزاس Texas Mineral Resources که در حال توسعه یک معدن عناصر نادر خاکی در ایالات متحده است، توضیح داد: به جای تامین بودجه برای تحقیقات دیگر، اختصاص این بودجه به ایجاد زنجیره و تامین عناصر نادر خاکی در درون ایالات متحده کمک می‌کند.
پس از فرآوری، با این وجود، عناصر نادر باید به آهن‌رباهای کمیاب خاکی تبدیل شوند که در موشک‌های پرتاب نقطه‌ای، بمب‌های هوشمند و جت‌های نظامی کاربرد فراوان دارد در حالی که چین صنعت آهن‌رباهای خاکی کمیاب را در شرایط کنونی تحت کنترل خود دارد. پنتاگون همچنان تلاشی برای تامین مالی تولید آهن‌رباهای داخلی از خود نشان نداده است.
رایان کاستیلوکس مدیرعامل شرکت آداماس اینتلیجنس Adamas Intelligence که یک شرکت تحقیقاتی در زمینه ردیابی از نزدیک صنعت عناصر نادر خاکی است در این باره عنوان کرد: بسته شدن شکاف موجود در زمینه تامین این آهن‌رباها می‌تواند کارآیی بیشتری برای رفع نیازهای دفاعی کشور و همچنین نیاز سازندگان وسایل نقلیه برقی با دیگر کشورها داشته باشد.
