به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از اعتماد، در حاشیه برگزاری این کنگره، هر ساله نمایشگاهی از آخرین دستاوردهای دارویی تولید شده در صنعت داخلی یا فناوریهای انتقال یافته به کشور هم برگزار میشود علاوه بر آنکه در کارگاههای تخصصی طی سه روز برگزاری کنگره هم آخرین یافتهها از وضعیت اعتیاد در کشور تحلیل میشود که البته طی سالهای اخیر، روال غالب کنگره، بحث درباره اعتیاد به مواد مخدر و محرکها بوده اما پس از سال 93 و تا کنگره دوازدهم، به دنبال هشدارهایی که کارشناسان اعتیاد مطرح میکردند، کارگاههایی هر چند محدود، درباره اعتیاد به الکل و قمار هم برگزار میشد و متخصصان اپیدمیولوژیست هم با اعلام نتایج مطالعات پراکندهای که با چراغ خاموش درباره ممنوعترین انواع اعتیاد در کشور، استخراج شده بود، راهکارهایی برای کنترل آنها ارایه میدادند. یکی از دلایل این تنوع موضوعی در تخصصیترین کنگره سالانه آسیبهای اجتماعی، رویکرد علمی و آسیبشناختی برگزارکنندگان کنگره بود که باعث میشد موضوعات ارایه شده، علاوه بر ارایه یک تصویر نسبتا جامع از آسیبهای اجتماعی در کشور، راهکارهای مبتنی بر شناخت صحیح عوامل موثر در بروز انواع اعتیاد هم به دست دهد. در حالی که اعتیاد به مخدرها و محرکها، حالا به قطب آسیبهای اجتماعی در کشور تبدیل شده و تاکیدات حکومتی درباره پاکسازی فضای عمومی شهرها از معتادان طرد شده و بیخانمان، از دو سال قبل این زمینه را ایجاد کرد که درمان داوطلبانه، جای خود را به برخوردهای قهری و حذفی بدهد و افزایش ظرفیت اردوگاههای درمان اجباری به جای مراکز گذری کاهش آسیب و حمایتهای اجتماعی در اولویت دولت قرار گرفته، دامنه این اقدامات به کنگره دانش اعتیاد هم رسیده. کنگره سیزدهم دانش اعتیاد، یک کبریت بیخطر است که برگزارکنندگان با این بهانه که «رویکرد امسال کنگره، پیشگیری است» تلاش کردند، علت متفاوت بودن با دورههای قبل را توجیه کنند. پیشگیری، رویکرد اولی بر درمان و برای جامعهای است که هنوز وارد فاز بیماری و اپیدمی درد نشده است. در جامعهای که بنا به اعتراف مسوولانش، سالانه 5 درصد به تعداد مصرفکنندگان مواد مخدر اضافه میشود و نرخ شیوع اعتیاد هم فقط ظرف 5 سال – پیمایش سلامت روان / سال 1390، ارزیابی سریع اعتیاد / سال 1395 – از 2.6 درصد به 5.3 درصد افزایش یافته و بالا رفتن آمار طلاق و افزایش مبتلایان انواع اختلالات روانی، تنوع اعتیاد را هم در جامعه افزایش داده، دیگر نمیتوان یک کنگره بینالمللی را صرفا با بحثهای محافظهکارانه برگزار کرد آن هم فقط برای اینکه هزینهکرد بودجهها و پشتمیزنشینیها توجیه شود.
هشدار درباره تاثیر جدی تریاک بر ابتلا به سرطان
معاون تحقیقات و فناوری وزارت بهداشت با اعلام اینکه «هنوز درمان قطعی و موثر برای اعتیاد پیدا نشده است»، ادعای تمام دستاندرکاران درمان اعتیاد درباره موفقیتآمیز بودن شیوههای رایج درمان اعتیاد در ایران را
زیر سوال برد. رضا ملکزاده که دیروز در مراسم افتتاح سیزدهمین کنگره بینالمللی دانش اعتیاد سخن میگفت، به دنبال این اعلام افزود: «اما این بدان معنا نیست که هیچوقت نمیتوانیم به این درمان دست پیدا کنیم.»
ملکزاده، با هشدار نسبت به تاثیر جدی مصرف تریاک در بروز برخی سرطانها تاکید کرد: «در شمال ایران، سرطان مری زیاد است و در جنوب ایران، سرطان مثانه و این دو سرطان، رابطه مستقیمی با مصرف تریاک دارند که در شمال و جنوب ایران هم، تریاک زیاد مصرف میشود.»
رضا ملکزاده، زمستان 96 نتایج یک تحقیق
20 ساله خود و همکارانش را منتشر و اعلام کرد: «۱۰درصد جمعیت کشور، تریاک را تفریحی و مستمر مصرف میکنند.»
نتایج این تحقیق که تمام معادلات ارزیابی رسمی تعداد مصرفکنندگان موادمخدر را تغییر میداد، در اجرای بزرگترین مطالعه «کوهورت» خاورمیانه و شمال آفریقا در شمالشرق ایران به دست آمده بود و ملکزاده در تشریح جزییات این تحقیق که پس از انتشار کشوری، به دلیل اهمیت و دقت، در آژانس سرطانشناسی سازمان بهداشت جهانی با عنوان «سرطانزا بودن تریاک و مشتقات آن» ثبت شد، گفت: «طی 20 سال گذشته، مطالعاتی در شمالشرق کشور بر 50 هزار نفر در 336 روستا انجام شد و براساس نتایج این مطالعه، 17درصد این جمعیت و معادل 8 هزار نفر، دچار اعتیاد بودند. نتایج این مطالعه به ما نشان داد که در کل ایران، میزان مصرف موادمخدر بهخصوص تریاک در سنین زیر 40 سال به شکلی است که 10درصد افراد تریاک مصرف میکنند. علاوه بر این، استان گلستان، بیشترین شیوع سرطان مری در جهان را داراست و ما با این مطالعه توانستیم با شواهد علمی بسیار دقیق نشان دهیم که مصرف موادمخدر، علاوه بر افزایش مرگ
بر اثر سکتههای قلبی و مغزی و انواع بیماریهای ریوی و کبدی، شانس ابتلا به سرطان را نیز بسیار افزایش میدهد و یکی از دلایل بالای شیوع سرطان در بعضی از نقاط ایران، مصرف زیاد تریاک است. برآورد ما این است که حدود ۱۰درصد جمعیت ایران، بهویژه افراد بالای 40 سال، تریاک را بهصورت تفریحی و البته مستمر استفاده میکنند درحالی که بیشتر مردم آگاهی ندارند که بیماریزایی و سرطانزایی تریاک از سیگار نیز بیشتر است. براساس اطلاعات به دست آمده، هر ساله در سراسر کشور حدود ۱۱۰ هزار نفر به انواع سرطانها مبتلا میشوند و مصرف تنباکو و تریاک عامل مهم در بروز این بیماری است.»
ملکزاده افزوده بود: «مصرف تریاک در بروز انواع سرطانهای گوارشی تاثیر دارد و باعث میشود شانس ابتلا به سرطان ریه سه برابر، سرطان مری دو و نیم برابر، سرطان معده یک و هشت دهم برابر، سرطان لوزالمعده دو و نیم برابر و سرطان مثانه چهاربرابر شود.»
ملکزاده، دیروز هم در افتتاحیه بزرگترین گردهمایی کارشناسان دانش اعتیاد تاکید کرد: «دادن متادون به فرد معتاد، راهحلی برای ترک اعتیاد و سالم شدن آن فرد نیست. باید راهحلی پیدا کنیم که فرد معتاد، دیگر به هیچ نوع موادی اعتیاد نداشته باشد چون شربت متادون هم باعث اعتیاد فرد خواهد شد.»
امروز 900 هزار نفر از معتادان مخدرها و محرکها در کشور، تحت درمان با «متادون» هستند و این شیوه درمانی هم صرفا به دلیل ارزانی، برای تمام مراجعان مراکز درمان اعتیاد، مراکز گذری کاهش آسیب اعتیاد و همچنین بازداشتیهای منتقل شده به اردوگاههای درمان اجباری اعتیاد (مراکز موضوع ماده 16) مثل یک نسخه واحد ارایه میشود، بدون آنکه ارزیابی دقیقی درباره معتادان، الگوی مصرفشان، مدت و شدت اعتیادشان و حتی علت اعتیادشان انجام شده باشد و به همین دلیل، ارایه نسخه واحد متادونتراپی برای کل معتادان کشور، بارها توسط کارشناسان اجتماعی و کاهش آسیب اعتیاد مورد اعتراض قرار گرفته، چراکه بهزعم این کارشناسان
-که بهدلیل انتقاداتشان، از بدنه درمان و کاهش آسیب، حذف شدهاند- فقط 5درصد معتادان، معتادانی که گرفتار مصرف تزریقی موادمخدر بوده یا بهدلیل شدت اعتیاد، به معتادان خیابانی پرخطر تبدیل شدهاند، باید تحت درمان با این داروی مخدر قرار بگیرند، اما سیاستگذاران درمان اعتیاد، طی سالهای اخیر مسیر خلاف این اعتراضات را درپیش گرفتهاند و روال درمان نادرست و یکسان و بدون انعطاف برای کل معتادان داوطلب و اجباری درمان اعتیاد، نه تنها بهبودیافتگانی به جامعه تحویل داده و خواهد داد که حالا به «متادون» معتاد هستند، زمینه نشت و بازار سیاه این داروی مخدر را هم ایجاد کرده که حالا به یک مشکل جدی برای همان سیاستگذاران یکدنده تبدیل شده و البته، این اتفاق، تبعات ناگزیر نادیده گرفتن پروتکلهای استاندارد درمان اعتیاد و حذف کارشناسان آگاه از بدنه درمان اعتیاد است.
رتبه مصرف شیشه در کشور کاهش یافت سعید منتظرالمهدی، معاون کاهش تقاضا و توسعه
مشارکتهای مردمی ستاد مبارزه با موادمخدر هم، دیروز و در افتتاحیه این کنگره با تاکید بر اینکه برخورد با آشپزخانههای تولید شیشه، باعث شده مصرف این ماده محرک از رتبه دوم به رتبههای سوم و چهارم الگوی مصرف کاهش یابد، با اشاره به وضعیت تولید تریاک در همسایگی ایران افزود: «طی دو دهه اخیر شاهد افزایش 3 هزار و 300درصدی تولید تریاک و وسعت زمینهای زیر کشت خشخاش در افغانستان بودیم. در سال ۲۰۱۵ سالانه 4 هزار و 500 تن خشخاش کشت میشد که در سال ۲۰۱۷ به ۹ هزار تن رسید. در سال ۲۰۱۸ میزان کشت خشخاش در افغانستان به سبب کمآبی، کاهش پیدا کرد اما بهدنبال افزایش بارندگی، حتما تولید تریاک افزایش خواهد یافت.»
بنا بر آخرین آمار رسمی اعلام شده توسط ستاد مبارزه با موادمخدر، 2 میلیون و 808 هزار نفر از جمعیت کشور گرفتار وابستگی به مصرف موادمخدر یا محرک هستند که از این تعداد، یک میلیون و 400 هزار نفر به دلیل شدت اعتیاد، معتاد محسوب میشوند و غیر از این، یک میلیون و 600 هزار نفر هم مصرف تفننی موادمخدر یا محرک دارند و آخرین پیمایش ارزیابی تعداد مصرفکنندگان موادمخدر در کشور هم نشان داده که شیوع مصرف موادمخدر و محرک در کشور 5.3درصد است و سالانه هم 5درصد به تعداد مصرفکنندگان موادمخدر در کشور افزوده میشود.
علاوه بر این، دیروز گفتوگوی تفصیلی سخنگوی سابق نیروی انتظامی با خبرگزاری فارس هم همزمان با افتتاح سیزدهمین کنگره بینالمللی دانش اعتیاد منتشر شد که منتظرالمهدی در این گفتوگو هم ضمن هشدار درباره خسارت 167 هزار میلیارد تومانی قاچاق موادمخدر به اقتصاد کشور، جزییات این خسارات را متوجه هزینهکرد مصرفکنندگان وابسته و تفننی برای تهیه موادمخدر، هزینهکرد دولت برای مبارزه با اعتیاد و قاچاق موادمخدر و همچنین، جبران خسارات ناشی از بهرهوری و ازکارافتادگی نیروی انسانی دانست و تاکید داشت که این رقم که از بودجه عمومی سال 1398 دولت هم بیشتر است، معادل ۱۱درصد تولید ناخالص ملی در کشور بوده و به تفکیک، ۱۲۵درصد از این رقم، مربوط به خسارات اجتماعی و کاهش بهرهوری نیروی انسانی گرفتار اعتیاد، ۲۴درصد مربوط به میزان هزینه تهیه موادمخدر و محرک توسط مصرفکنندگان و ۱۸درصد نیز هزینه دولت در مبارزه با قاچاق موادمخدر است. منتظرالمهدی همچنین در این گفتوگو، با هشدار نسبت به مرگ روزانه 10 نفر از مصرفکنندگان موادمخدر در ایران، در تشریح آخرین الگوی مصرف و سن بروز مصرف در کشور گفته بود: «تریاک با ۶۷درصد در جایگاه اول مصرف قرار دارد و بعد از آن حشیش، گل، ماری جوانا با ۱۲درصد، شیشه با ۸درصد و هروئین با 7درصد در رتبههای بعد هستند. سن مصرف سیگار و قلیان هم به ۱۷ سال، تریاک به ۲۳ سال، شیشه به ۲۷ سال، هروئین به ۲۵ سال و حشیش به ۲۲ سال رسیده علاوه بر اینکه زمان دسترسی به موادمخدر در کشور، نیم ساعت اعلام شده و متاسفانه با افزایش نیافتن قیمت موادمخدر هم مواجهیم که این اتفاق، به دلیل افزایش حجم تولید موادمخدر و البته، افزایش ناخالصیهای موادمخدر است.»