مراحل نقل و انتقال سند خودرو + هزینه و مدارک لازم

به گزارش اقتصاد آنلاین، نقل و انتقال سند خودرو یکی از مهم ترین مسائل در خرید و فروش است که باید درباره آن اطلاعات کامل داشت و با مراحل آشنا بود. در این مطلب قصد داریم به تمام پرسش های شما در ارتباط با روش انتقال سند خودرو پاسخ داده و ابهامات را مرتفع سازیم.

منظور از انتقال سند خودرو چیست؟

به جهت توان اثباتی سند مالکیت، تمامی افرادی که اقدام به انعقاد عقود تملیکی، نظیر معامله ملک یا خودرو می کنند، به دنبال این مساله هستند که سند ملک یا خودرو، از نام مالک قدیم، به نام مالک جدید، انتقال یابد تا از این طریق بتوانند به راحتی و بدون منع قانونی، نسبت به هرگونه دخل تصرف در مال خود نظیر فروش، اجاره، صلح، هبه و ... اقدام کرده و در محاکم، با استفاده از سند رسمی، مالکیت خود را بر مال منقول یا غیر منقول، نظیر ملک یا خودرو به اثبات برسانند.

حال روش انتقال سند ماشین در سال 1402 با تغییرات و قوانین جدیدی مواجه شده در حالی که در گذشته با نظر به  بندهای 2 و 3 بخشنامه صادره از سازمان ثبت اسناد و املاک، تاکید بر ضرورت و الزام مراجعه طرفین معامله خودرو، به دفاتر اسناد رسمی، برای ثبت معاملات خودرو بود و به موجب آن، اغلب افراد، در مبایعه نامه خودرو، تاریخ انتقال سند رسمی مالکیت از نام مالک قدیم به نام مالک جدید را درج می کردند و در صورت عدم حضور فروشنده در تاریخ مقرر در دفترخانه، اقدام به ثبت دادخواست الزام به حضور در دفترخانه و تنظیم سند رسمی خودرو می نمودند.

قانون جدید انتقال سند ماشین، قانونی است که برگ سبز یا برگ کمپانی خودرو را سند رسمی مالکیت می داند و بر اساس آن، صرف درج نقل و انتقال مالکیت خودرو در آن، برای رسمیت انتقال مالکیت خودرو، از مالک قدیم به نام مالک جدید، کافی است.

بر اساس قانون جدید انتقال سند خودرو، تنها در صورتی الزام به انتقال سند رسمی، از طریق دفترخانه، وجود خواهد داشت که طرفین، تمایل به انجام چنین کاری داشته باشند و بخواهند، انتقال مالکیت را به موجب سند رسمی صادره از دفاتر اسناد رسمی، انجام دهند. در غیر این صورت داشتن برگ سبز خودرو، تنظیمی توسط مراجع تعیین شده پلیس راهنمایی و رانندگی، به عنوان سند رسمی مالکیت خودرو، کافی می باشد.

 

مراحل انتقال سند خودرو

سند زدن و نحوه انتقال سند خودرو مهم‌ترین بخش معامله و خرید خودرو دست دوم است و اگر تجربه کافی در این‌باره نداشته باشید ممکن است حسابی به دردسر بیفتید.

تنظیم قرارداد رسمی (قولنامه خودرو)

انتقال سند ماشین مراحلی دارد که اولینِ آن تنظیم قرارداد میان خریدار و فروشنده است. با این کار نحوه انتقال سند ماشین رسمیت می یابد اما توجه داشته باشید قراردادی که جهت انتقال خودرو نوشته می شود باید مواردی در آن رعایت شده باشد. این مواردمهم به شرح زیر است:

• مشخصات کامل خودرو از جمله رنگ، مدل، دوگانه سوز بودن یودن یا فقط بنزینی بودن خودرو، وسایل موجود در خودرو و …
• قیمت تمام شده خودرو که خریدار پرداخت می‌کند
• زمان تحویل خودرو و مدارک آن (بیمه شخص ثالث، کارت سوخت و …) از طرف فروشنده
• زمان و نحوه تعویض پلاک خودرو
• تعیین مسولیت برای مواردی مانند پرداخت بدهی‌ها و جریمه‌ها و عوارض سالانه شهرداری
• تعیین تکلیف برای پرداخت مالیات
• تعیین زمان برای حضور و مراجعه دو طرف معامله در دفتر خانه

علاوه بر این موارد، هر آنچه ممکن است درآینده باعث ایجاد مشکل شود، باید در قولنامه ذکر شود. در نهایت پس از نوشتن قرارداد انتقال خودرو ، بسته به مدل آن، باید هزینه‌ پرداخت شود.

مراجعه به مرکز تعویض پلاک

قدم بعدی پس از نوشتن قولنامه انتقال مالکیت خودرو میان خریدار و فروشنده طرفین معامله باید به مراکز تعویض پلاک مراجعه کنند. نکته مهم جهت فک پلاک و نصب پلاک جدید آن است که خریدار و فروشنده هر دو در مرکز حاضر باشند.

در صورتی که این امکان برای فروشنده وجود نداشت، می تواند به مالک جدید خودرو وکالتی با اختیار تعویض پلاک بدهد، حال اگر وکالت دادن نیز مقدور نبود، فروشنده باید به خریدار وکالت نامه فروش خودرو بدهد تا به این ترتیب خریدار به تنهایی بتواند امور مربوط به تعویض پلاک را انجام دهد.

مراحلی که برای تعویض پلاک باید طی شود به شرح زیر است:

• مرحله اول؛ ورود به مرکز تعویض پلاک خودرو:در این مرحله، خریدار و فروشنده هر دو با هم باید همراه با خودرو وارد مرکز تعویض پلاک شوید. در بدو ورود، به شما برگه‌ای می‌دهند که در آن شماره نوبت و باجه‌ای که باید به آن مراجعه کنید مشخص شده است. خودرو را پارک کنید، به باجه موردنظر مراجعه کرده و مدارک مورد نیاز برای تعویض پلاک را تحویل دهید. در باجه مربوطه، فرم‌های مربوطه را پر کنید و هزینه تعویض پلاک و نیز هزینه پست سند و کارت خودرو را بپردازید. همه این هزینه‌ها به‌جز هزینه خلافی، به‌عهده خریدار خواهد بود. یادتان باشد از شما پول نقد دریافت نمی‌کنند، بنابراین حتما کارت بانکی با خودتان ببرید. به‌طورکلی دریافت هرگونه وجه نقد در این مراکز غیرقانونی است.
• مرحله دوم؛ تأیید اصالت خودرو: پس از پرکردن فرم‌های مربوطه، باجه به شما برگه‌ای را ارائه می‌دهد که باید به کارشناسان و بازرسان مرکز بدهید تا خودروی شما را بازدید کرده و اصالت آن را بررسی کنند. کارشناس برای این کار، تمام مشخصات خودرو را با مشخصات درج‌شده در برگه از جمله شماره شاسی، شماره موتور و سایر موارد تطبیق می‌دهد. بعد از تأیید اصالت خودرو، مجوز فک پلاک قبلی، صدور و نصب پلاک جدید را به شما ارائه می‌دهند. حالا خریدار باید به انبار پلاک برود و پلاک خود را تحویل بگیرد.
• مرحله سوم؛ فک پلاک قبلی و نصب پلاک جدید: حالا شما که خریدار هستید باید به انبار مراجعه کنید و پلاک را تحویل بگیرید. در اینجا دو حالت وجود دارد:

نکته: اگر قبلا خودرویی داشته‌اید که پلاک آن آزاد است، می‌توانید دوباره همان پلاک را تحویل بگیرید و روی خودروی جدیدتان نصب کنید. اگر از زمان فک پلاک قبلی شما کمتر از 3 سال گذشته است، دیگر هزینه ساخت پلاک ندارید؛ زیرا پلیس تا 3 سال پلاک‌های فک‌شده را نگه می‌دارد. اگر چند پلاک آزاد داشته‌اید، از شما خواهند پرسید که کدام‌یک را می‌خواهید روی این خودروی جدید نصب کنید. بعد از انتخاب، اگر پلاک موجود باشد، آن را برایتان نصب می‌کنند و اگر نه، دوباره آن را می‌سازند.برای افرادی که ساکن تهران هستند، تحویل پلاک قدیمی در همان مراکز تعویض پلاک و بلافاصله انجام می‌شود. اما برای ساکنان شهرستان یا سایر استان‌ها ۲۴ تا ۴۸ ساعت زمان لازم است تا پلاک برایشان پست شود.اگر از آخرین فک پلاک خودرو شما بیشتر از سه سال گذشته است، باید هزینه ساخت پلاک را پرداخت کنید، چون مجددا آن را برایتان می‌سازند.

از قبل هیچ پلاکی ندارید، بنابراین یک پلاک جدید با شماره جدید برایتان نصب می‌کنند.

ثبت سند در دفترخانه اسناد رسمی

بعد از انجام کارهای مربوط به تعویض پلاک، نوبت به سند زدن قطعی در دفترخانه می‌رسد. در این مقطع نیز هم باید فروشنده و هم باید خریدار حضور داشته باشند تا بتوانند فرآیند سند زدن را پس از پرداخت هزینه سند خودرو تکمیل کنند. اگر طبق آنچه در بالاتر گفته شد این امکان وجود نداشت و خرید و فروش خودرو به صورت وکالتی انجام می‌شد، ‌دفترخانه حتما باید مهلت تعویض پلاک را در وکالت‌نامه درج نماید.

 مدارک لازم جهت انتقال سند خودرو در دفترخانه

انتقال سند خودرو در دفترخانه نیاز به مدارکی دارد و در صورت کامل نبودن شما را با مشکل مواجه خواهد کرد. مدارکی که جهت انتقال سند خودرو فروشنده باید به همراه داشته باشد عبارتند از:

• برگ سبز جدید
•  تاییدیه نقل و انتقال خودرو که در مراکز تعویض پلاک صادر شده‌
• بنچاق قبلی و یا برگ کمپانی (به‌نام فروشنده )
• اصل مدارک شناسایی فروشنده و خریدار
• بیمه‌نامه شخص ثالث
• کارت سوخت
• برگ مفاصا‌حساب پرداختی عوارض سالانه شهرداری

هزینه نقل و انتقال سند خودرو بر عهده کیست؟

هزینه انتقال سند خودرو در همه مراحل از قبل مشخص شده‌است. بخشی از هزینه را باید فروشنده بپردازد و بخشی دیگر بین هر دو تقسیم خواهد شد.

البته بهتر است که این نکته را در نظر بگیرید که هزینه­‌ها بر اساس مدل خودرو و سال خرید و فروش متفاوت خواهد بود.

هزینه‌های مربوط به فروشنده

هزینه‌ های برعهده فروشنده شامل: هزینه صدور وکالت نامه، خلافی خودرو (پرداخت تمامی خلافی قبل از تاریخ سند) و عوارض سالانه شهرداری می‌باشد.

هزینه­ های حق ثبت و مالیات نقل‌ و انتقال به حساب دولت واریز می ‌شود که بر عهده فروشنده است.

هزینه‌های مربوط به خریدار

هزینه‌ های برعهده خریدار شامل: هزینه انتقال سند در دفترخانه و تعویض پلاک است. وجوه مربوط به تعویض پلاک که در خود مرکز و بقیه مبلغ‌ ها به حساب دولت یا دفترخانه واریز می‌­شود

هزینه حق­‌التحریر به حساب دفترخانه واریز می­‌شود که بر عهده خریدار است.

در صورت گم شدن سند یا نبودن صاحب سند، انتقال مالکیت خودرو چگونه انجام می شود؟

اگر برای خریدار مشکلاتی اعم از در دسترس نبودن صاحب سند خودرو رو به رو شد باید با تنظیم دادخواست تنظیم سند رسمی با متنی متفاوت، خود را به عنوان مالک جدید معرفی کند.

در صورتی که سند خودروی خریداری شده گم شد خریدار باید درخواست نسخه المثنی برای سند کند حال اگر مالک اصلی در دسترس نبود خریدار می تواند از طریق مبایعه نامه دادخواست الزام به تنظیم سند را به دادگاه ببرد.

لازم به ذکر است بدون حضور خریدار انتقال سند امکان پذیر نخواهد بود.

نکات مهم و اساسی در انتقال سند خودرو

هنگامی که فروشنده و خریدار به توافق برسند، باید مراحل انتقال سند ماشین را انجام دهند و به عبارت بهتر، سند را بنام بزنند

سند محضری داشتن خودرو مورد نظر

خودرویی را خریداری کنید که دارای سند محضری است.

نوشتن قولنامه ماشین

تمامی جزئیات را حتماً در قولنامه بنویسید و خودرو تحویلی را با جزئیات نوشته شده، بررسی کنید تا مطابقت داشته باشد.

عدم تحویل خودرو تا دریافت کامل وجه

در صورتی که قصد فروش خودرو را دارید، به هیچ وجه قبل از دریافت تمام وجه، نباید خودرو را به خریدار به طور کامل انتقال دهید.

سند خودرو به نام یک نفر باشد

اموال منقول مثل اتومبیل را هم می‌توان مثل اموال غیرمنقول (خانه، باغ، زمین و…) به‌صورت دانگی و مشارکتی معامله کرد. اما این شراکت فقط در سند دفترخانه‌ای ثبت می‌شود. کارت سبز خودرو، پلاک و کارت ماشین حتما باید به نام یک نفر صادر شود. به خاطر مشکلات بعدی معمولا سند زدن خودرو به نام چند نفر توصیه نمی‌شود.

کارشناسی خودرو قبل از پرداخت هزینه

وضعیت سلامت خودرو باید کارشناسی شود و نظر کارشناس را در رابطه با رنگ یا سلامت قطعات مختلف، ضمیمه قرارداد کنید.

به‌عنوان خریدار باید پیش از پرداخت هر هزینه‌ای، خودرو را به‌دقت کارشناسی کرده و قیمت واقعی آن را پرداخت کنید.

سؤالات متداول

آیا امکان فسخ قرارداد نقل و انتقال خودرو وجود دارد؟

فسخ قرارداد خودرو بعد از انتقال سند ماشین نیز امکان‌پذیر است، چون ممکن است بعد از طی شدن مراحل انتقال  خودرو، خریدار یا فروشنده بنا به دلایل موجه و قانونی ضرر کرده باشند. بنابراین اگر بعد از معامله خودرو و انتقال سند، یکی از طرفین مایل به فسخ آن باشد، می‌تواند برای آن اقدام کند. در این مورد لازم است تمامی موارد فسخ معامله محقق شده باشد. اگر مایل به فسخ معامله ماشین از طرف فروشنده یا خریدار هستید، باید خیارات و موارد فسخ را به صورت دقیق در قرارداد مشخص کنید.

آیا برای سند زدن ماشین گواهینامه لازم است؟

حتی افرادی که گواهینامه رانندگی ندارند هم می‌توانند به عنوان مالک، انتقال سند خودرو را انجام دهند. گواهینامه جزء مدارک لازم برای فروش خودرو محسوب نمی‌شود. این قانون به این دلیل تصویب شده است که شاید یک فرد بخواهد وسیله نقلیه‌ای را برای شخص دیگری خریداری کند اما خودش از آن استفاده نکند؛ یا برای سرمایه گذاری خرید و فروش خودرو را انجام دهد.

آیا برگ سبز، سند قانونی خودرو محسوب می شود؟

در قوانین جدید، برگ سبز سند مالکیت خودرو محسوب می‌شود و دیگر نیازی به سند زدن خودرو در دفاتر اسناد رسمی وجود ندارد.

آیا می‌توان انتقال سند ماشین را، بدون انجام تعویض پلاک انجام داد؟

 در صورتی که فروشنده خودرو وکالتنامه داشته باشد، انتقال سند خودرو بدون داشتن برگه تعویض پلاک ممکن است.