اقتصادآنلاین-نوا ذاکری؛ یکی از بزرگترین چالش‌هایی که صنعت نفت، در سال‌های پس از تحریم با آن درگیر است، سرمایه‌گذاری در میادین نفتی و گازی است؛ این میادین نفتی که سالانه بین 5 تا 8 درصد افت تولید دارند و برای جلوگیری از کاهش تولید آن‌ها نیازمند سرمایه‌گذاری‌های جدی و اقدامات تکنیکال هستیم. اما جذب سرمایه، در شرایطی که ایران با تحریم‌های سختی دست و پنجه نرم می‌کند، کار ساده‌ای نیست.
به گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس با عنوان «مانعزدایی و پشتیبانی از تولید در صنعت نفت و گاز؛ مسائل و راهکارها»، سرمایه گذاری در بخش بالادستی صنعت نفت طی سال‌های 1392 الی 1398 به شدت کاهش پیدا کرده به طوری که رشد کل منابع این بخش در سال‌های مذکور منفی 17.41 درصد بوده است.
جواد اوجی، وزیر نفت دولت سیزدهم، در مرداد ماه گفته بود که برای طرح‌های توسعه‌ای وزارت نفت به ۱۶۰ میلیارد دلار، طی هشت سال نیاز داریم.
اما وزیر، به منابعی که می‌توانند این سرمایه را تأمین کنند اشاره نکرد، اگرچه در طول این مدت وزارت نفت تلاش کرده با امضای تفاهم‌نامه‌ها و قراردادهای مختلف، تا حدی این سرمایه را تأمین کند اما همچنان عدم وجود سرمایه، یکی از جدی‌ترین معضلات صنعت نفت است.
ایران در حال حاضر و با توجه به موقعیت سیاسی و روابط دیپلماتیک خود با سایر کشورها، نمی‌تواند حساب چندانی روی سرمایه‌گذاران خارجی باز کند و به نظر می‌رسد بهترین راه این است که بخش عمده‌ای از درآمدهای نفتی، صرف سرمایه‌گذارای در میادین نفتی شود اگرچه این اتفاق باید خیلی پیش‌تر می‌افتاد اما سوء مدیریت در سرمایه‌های نفتی، باعث عقب ماندگی میادین نفتی شد و تحریم‌ها نیز این شرایط را روز به روز حادتر کردند.
درآمد نفت به جای افزایش بازده چاه‌ها، خرج رفقا شد
شمس اردکانی، کارشناس انرژی در گفتگو با اقتصادآنلاین، با بیان اینکه مخازن نفت ممکن است چند چاه داشته باشند گفت: مخازن نفت ایران در نیمه ی دوم عمرشان قرار دارند و این یعنی بیش از نصف نفت قابل برداشت آن‌ها، برداشت شده و چاه‌‌هایی هم که تحت فشار طبیعی بودند، در حال حاضر با نصف فشار روبرو هستند؛ حفاظت از این چاه‌ها باید در اولویت قرار بگیرد.
او با بیان اینکه در حفظ چاه‌ها، کوتاهی شده بیان کرد: دولت‌های گوناگون آمدند و درآمد نفت را به جای اینکه صرف بودجه‌ی عمومی و افزایش بازده چاه‌ها کنند، خرج رفقای خود در مجلس کردند تا بودجه تصویب کنند. همچنین در ازای دلار نفت، اسکناس چاپ کردند و این موضوع تبدیل به تورم شد.
این کارشناس اضافه کرد: تورم، دستی است که دولت‌ها به تجاوز، در جیب مردم می‌کنند؛ بنابراین تعریف، پول نفتی که بنا بود سرمایه گذاری شود از میان رفت. در قانون صنعت ملی نفت نوشته‌اند «برای سعادت ملت ایران»، اما از این تورم نفتی، سعادتی حاصل نمی‌شود.
پول نفت باید صرف سرمایه گذاری و ایجاد شغل می‌شد
اردکانی در پاسخ به این سوال که مسئولین دولت سیزدهم در حفظ چاه‌ها چه فعالیت‌هایی می‌توانند انجام دهند گفت: مسئولین به تازگی روی کار آمده‌اند و مسئولیت عدم سرمایه‌گذاری در مخازن و گریدینگ چاه‌ها مسأله‌ای نیست که مقصرش آن‌ها باشند اما موظفند تا برای سرمایه‌گذاری در میادین نفت و گاز، مبارزه کنند.
او معتقد است سرمایه‌گذاری نکردن در میادین نفت و گاز یک جرم اقتصادی است
این کارشناس حوزه‌ی انرژی درخصوص اهمیت سرمایه‌گذاری در میادین نفت و گاز اظهار کرد: پول نفت باید صرف سرمایه گذاری و ایجاد شغل می‌شد ولی متاسفانه اشتهای بروکرات‌های دولتی به خصوص در سازمان برنامه و بودجه اجازه‌ی این کار نداده است. اعتقاد سازمان برنامه و بودجه این است که پول نفت را تبدیل به ریال کرده و خرج بروکراسی‌های دولتی‌ای کند که جز مزاحمت برای فعالیت‌های اقتصادی مردم، سودی ندارد.
به فکر کابل‌های فرسوده‌ی سکوهای دریایی باشید
اردکانی اضافه کرد: ما به جای اینکه هزینه‌هایی را صرف مبارزه با تحریم کنیم، نباید دست به انجام اعمالی بزنیم که منجر به تحریم شوند.
این کارشناس با اشاره به اینکه سرمایه گذاری اصل اساسی توسعه است اظهار کرد: دولتمردان ما خیال می‌کنند توسعه به سخنرانی است در حالی که مشکل ما، یک مشکل ملی است؛ مخازن نفتی ما در نیمه‌ی دوم عمر خود هستند و تجهیزات این چاه‌ها هم نیاز به بازدهی دارد.
اردکانی در پایان سخنان خود به شبکه‌های برق زیردریایی اشاره کرد و گفت: ما یک شبکه برق فرسوده داریم که کسی به فکر آن نیست. رییس جمهور و همه‌ی ارکان دولت باید به فکر این کابل‌های فرسوده‌ی سکوهای دریایی باشند چرا که همه چیز درخصوص تولید نفت میادین دریایی، به این‌ها وابسته است.
