بورس فرصتی برای سرمایه گذاری در تولید یا سرمایه سوزی؟ / چرا وضعیت امروز بورس شبیه ۹۹ نیست

امروز دوشنبه مورخ ۱۸/۰۲/۱۴۰۲ بورس تهران روز عجیبی را تجربه نمود. شاخص کل ۵.۱۵ درصد ریزش کرد و یکی از سنگین ترین ریزشهای تاریخ را تجربه نمود. سوال مهم این است چرا تعادل در اصلاح بازار وجود ندارد؟ چرا بازار بعد از یک روند صعودی قوی اصلاح نمیکند و ریزشی میشود؟ نقش رگولاتور در این زمینه چیست؟
به گزارش اقتصادآنلاین، شاخص کل از ابتدای سال تا تاریخ ۱۶/۰۲/۱۴۰۲، معادل ۲۸ درصد بازدهی رقم زد و در دو روز گذشته بیش از ۸ درصد ریزش داشته است. منطقاً با شروع یک روند قوی ۴۵ روزه، اصلاح ۸ درصد در مدت یک هفته یا ۱۰ روز اتفاقی طبیعی است. اما ریزش دو روزه ۸ درصدی جز شوک به بازار تاثیری ندارد. به نظر میرسد تجربه سال ۱۳۹۹ رگولاتور بازار را دچار وحشت کرده بود و به دنبال این بود که بازار بیش از حد مورد انتظار خود، بالا نرود و یا حداقل شتاب آن را بگیرد. فشار فروش حقوقیها از هفته پیش بیشتر شد و در ابتدای هفته روند غیر طبیعی گرفت. روند ورود پول در روزهای اخیر به بیش از ۱،۰۰۰ میلیارد تومان رسیده بود. غیر طبیعی بودن اصلاح شاخص کل، صرفاً سرمایه گذاران را بی اعتماد میکند و تشویق به سرمایه گذاری در بازارهای موازی مینماید.
بررسی مالیات بر عایدی سرمایه در خودرو در مجلس شورای اسلامی فرصتی برای ورود پول بیشتر به بازار سرمایه بود. لکن با استراتژی غلط رگولاتور در زمینه پاسخگویی به این ورود پول، تنها امروز ۴،۲۹۲ میلیارد تومان پول حقیقی از بازار خارج گردید. سیاستگذار با ابزارهایی مانند عرضه اولیه، تشویق شرکتها به افزایش سرمایه از محل اورده نقدی با سلب حق تقدم از سهامداران فعلی و تشویق سرمایه گذاران به شرکت در پذیره نویسی و تسهیل ورود شرکتها به بازار سرمایه و ارائه ابزارهای مالی جدید میتوانست پولهای جدید را مدت زیادی در بازار نگه دارد. تجربه ای که در سالهای ۱۳۹۶ تا ۱۳۹۸ با عرضههای اولیه قابل ملاحظه خوبی رقم خورد. آخرین بار در مرداد ماه سال ۱۳۹۹ بود که سازمان خصوصی سازی با عرضه صندوق پالایش مخالفت نمود و شوک بزرگی را به بازار تحمیل نمود. ریزش تاریخی سال ۱۳۹۹ نیز در آن تاریخ رقم خورد. تجربه این سالها نشان میدهد سرمایه گذاران بازار حساسیت بالایی به ریسک قوانین و مقررات دارند و اعتماد کافی در بین اهالی بازار به تحرک سیاستگذار وجود ندارد؛ به گونهای که مانند امروز با افزایش فشار فروش حقوقیها، ظن دستکاری قیمتی و عمدی بودن این ریزش در بین اهالی بازار تقویت میگردد.
p/e-ttm بازار بورس در حال حاضر ۱۰.۳۴ است. ماکزیمم p/e مقدار در مرداد ۱۳۹۹ به ۳۶ رسیده بود. نرخهای جهانی محصولات کامودیتی فاصله قابل توجهی با سال ۱۳۹۹ دارند. قیمت نفت برنت در حال حاضر به ازای هر بشکه ۷۷دلار و در آن برهه ۴۵ دلار بود. مس ۶،۳۰۰ دلار و امروز بیش از ۸،۵۰۰ دلار است. نرخ دلار آزاد امروز ۵۳،۰۰۰ تومان و در آن برهه ۲۳،۰۰۰ تومان بود. مقایسه تمام متغیرها نشان میدهد بازار امروز پتانسیل قابل توجهی برای رشد دارد و شباهت بازار امروز به سال ۱۳۹۹ بی معنی است. ترس از اتفاقات سال ۱۳۹۹ نباید فرصت طلایی امروز را از سرمایه گذاران بگیرد. در حالی که مکررا مقام معظم رهبری بر رشد تولید و مهار تورم تاکید دارند چه بازاری مناسب تر از بازار سرمایه برای تحقق این امر وجود دارد؟ چرا آقایان در حال فرصت سوزی هستند؟ سرمایه خرد مردم کشور که روز به روز بر اثر تورم تنزیل میشود چرا باید با نرخ ۸ درصد ۲ روزه تنزیل گردند؟ با چه اعتمادی یک سرمایه گذار حاضر است در افزایش سرمایه یک شرکت نقش داشته باشد و به تولید کمک کند. امروز یک سرمایه گذار به جای این که در رونق تولید ایفای نقش کنند باید ترس باز شدن بدون دامنه نوسان سهم و ریزش آن را پس از بسته شدن سهم داشته باشد؟ امید است رگولاتور با فهم روایت سرمایه گذاری در بازار سرمایه تصمیمات خود را دقیق تر و با در نظر گرفتن پیچیدگیهای این مسیر اجرایی نماید و در صورت عدم توانایی کرسی خود را واگذار نماید.