به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از شهروند، حالا کنگره آمریکا در فرصت ٩٠ روزه‌ای که پیش رو است باید در این مورد اعلام موضع کند. اما گمانه‌زنی‌ها در مورد این‌که اقتصاد ایران چه تاثیرات احتمالی از این موضوع خواهد گرفت، بشدت مطرح است. خیلی از اقتصاددان‌ها و فعالان اقتصادی می‌گویند که خروج آمریکا از برجام در صورتی که کنگره این کشور تصمیمی در این رابطه بگیرد، بر اقتصاد ایران بی‌تأثیر نخواهد بود و به‌هرحال مشکلاتی را برای ما ایجاد خواهد کرد. اما نکته‌ای که مورد تأکید اقتصاددان‌ها و فعالان اقتصادی است، این است که خروج احتمالی آمریکا از برجام نمی‌تواند شرایط قبل از امضای برجام را بر اقتصاد ایران حاکم کند. هر چند که احتمالا در صورت چنین اتفاقی بانک‌های اروپایی دست‌به‌عصا‌تر برای تعامل و ارتباط با ایران حرکت خواهند کرد.
بعد از امضای برجام، یکی از مهمترین نکات، جذب سرمایه‌گذاری خارجی و به‌تبع آن رشد اقتصادی است. اما کارشناسان اقتصادی معتقدند مشکلاتی که در تمام این سال‌ها ایران برای جذب سرمایه‌گذاری خارجی داشته، بیشتر از آن‌که متأثر از تحریم‌ها باشد به دلیل فضای کسب و کار نامساعد، قوانین دست و پاگیر و بروکراسی پیچیده اداری و ده‌ها مسأله دیگر است و بنابراین باید برای جذب سرمایه‌گذاری خارجی در وهله اول این مشکلات را برطرف و بعد به تاثیراتی که خروج احتمالی آمریکا و اروپا از این موضوع دارد، فکر کنیم.
پرویز جاوید، عضو انجمن اقتصاددانان
شرایط قبل از برجام تکرار نمی‌شود
اگر کنگره آمریکا تا ٩٠ روز آینده تحریم‌های این کشور را دوباره به اجرا بگذارد، اگر تا ٩٠ روز دیگر اروپایی‌ها با آمریکایی‌ها هم‌صدا شوند یا چنانچه قیمت نفت کاهش پیدا کند، اقتصاد ایران با مشکلاتی مواجه خواهد شد. نکته دیگری که باید به آن توجه کنیم این است که آمریکایی‌ها در کمپانی‌های اروپایی سهامدار هستند و اگر آمریکا بخواهد به این کمپانی‌ها فشار وارد کند، باز هم اقتصاد ایران متأثر خواهد شد. موضوعی که درواقع باید به آن توجه کنیم این است که باید خودمان را برای شرایط بدتر از شرایط فعلی آماده کنیم؛ البته معتقدم که به شرایط قبل از برجام بازنمی‌گردیم.
البته درحال حاضر در کنگره آمریکا هم نظرات متفاوت و متضادی در مورد خروج این کشور از برجام وجود دارد و این احتمال کم است که کنگره تصمیمی در مورد خروج از برجام بگیرد، اما احتمال این‌که تحریم‌های آمریکا علیه ایران دوباره برقرار شود، بیشتر است. درواقع تاثیری که خروج احتمالی آمریکا از برجام یا به جریان افتادن دوباره تحریم‌ها دارد، این است که بانک‌های اروپایی در ارتباط با ایران تا حدودی خود را جمع و جور خواهند کرد و از آن‌جا که خزانه‌داری آمریکا با تمام دنیا در ارتباط است، بانک‌های اروپایی با احتیاط بیشتری در ارتباط‌گیری با ایران برخورد خواهند کرد. البته باید به این نکته توجه داشته باشیم که برجام به نوعی دستاورد اروپایی‌ها هم هست و نسبت به اجرای آن خود را متعهد می‌دانند و با توجه به این‌که برجام تأیید سازمان ملل را هم دارد، بنابراین بعید به نظر می‌رسد که اروپایی‌ها در این زمینه با آمریکایی‌ها همکاری کنند. البته اگر احیانا اروپایی‌ها با آمریکا همراهی و همکاری کنند، هم میزان جذب سرمایه‌گذاری خارجی در کشورمان کم می‌شود و هم نرخ تورم افزایش می‌یابد و دو رقمی می‌شود. اما در مورد مواضعی که برخی مخالفان برجام در داخل اتخاذ کرده‌اند و می‌گویند که در صورت خروج آمریکا از برجام، باید ایران هم از آن خارج شود، باید به این سخن رئیس‌جمهوری اشاره کنم که ایران منفعت‌های زیادی در برجام دارد و باید از فواید این توافق استفاده کند. به نظر من این حرف بسیار درستی است و به‌خصوص برجام منافع اقتصادی زیادی برای کشورمان دارد. بنابراین باید تمام احزاب و گروه‌ها از فشار وارد کردن به دولت اجتناب کنند و فکر بیرون آمدن از برجام را از سر بیرون و از فواید و منافع آن استفاده کنیم.
مجیدرضا حریری، عضو اتاق بازرگانی ایران
جذب نکردن سرمایه خارجی ربطی به تحریم‌ها ندارد
به اعتقاد من مهمترین نکته‌ای که درحال حاضر مطرح است این است که اروپایی‌ها و اعضای سازمان ملل، سخنان ترامپ را در مورد برجام قبول ندارند. در همین رابطه نکته مهم این است که برجام یک قرارداد چند‌جانبه است که یک کشور به تنهایی نمی‌تواند آن را به هم بزند. البته نمی‌توانیم با قاطعیت بگوییم که خروج آمریکا از برجام هیچ تأثیری بر اقتصاد ایران ندارد، اما قاعدتا به شدتِ قبل از امضای برجام نخواهد بود و اقتصاد ایران به شرایط قبل از برجام برنمی‌گردد. البته این‌که اقتصاد ما تا این اندازه شکننده است، نقطه ضعف ماست و ما باید اقتصادمان را توانمند کنیم تا در مقابل فشارهای بیرونی دچار تزلزل نشود. اما در مورد این موضوع که اگر اروپایی‌ها در زمینه خروج از برجام، با آمریکایی‌ها همدستی کنند چه اتفاقی برای اقتصاد ایران و جذب سرمایه‌گذاری خارجی و رشد اقتصادی رخ می‌دهد، باید به این نکته اشاره کنم که تجربه نشان داده هرگاه اروپایی‌ها از ایران رفته‌اند، چینی‌ها و روس‌ها جای آنها را پر کرده‌اند و بنابراین اروپایی‌ها بیشتر از ما ضرر می‌کنند. البته موضعگیری‌های اروپا نشان می‌دهد که حامی برجام هستند. موضوعی که بشدت بر آن تأکید دارم این است که اشکالاتی که ما در زمینه جذب سرمایه‌گذاری خارجی داریم، ربطی به تحریم‌ها و برجام ندارد و درواقع این فضای کسب و کار است که مشکلات جدی را بر سر راه جذب سرمایه‌گذاری خارجی قرار داده است.
مهدی پازوکی، اقتصاددان
نیازمند سیاست‌های بخردانه هستیم
به نظر من اگر دولت و البته مجموعه حاکمیت با سیاست‌های بخردانه بتوانند با جهان منهای ترامپ تعامل اقتصادی داشته باشند و تعامل اقتصادی با اتحادیه اروپا و به‌خصوص آلمان و فرانسه در دستورکار قرار بگیرد، اتفاق بسیار مهمی خواهد بود و نتایج خوب اقتصادی را برای ما به دنبال خواهد داشت. درواقع اگر ما بتوانیم مبادلات تجاری خود را با کشورهای اروپایی حفظ کنیم و سیاست برد - برد اقتصادی را در پیش بگیریم، از نتایج مفید آن حتی در صورت خروج آمریکا از برجام بهره‌مند خواهیم شد.
موضعگیری مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا هم پس از سخنرانی ترامپ نشان می‌دهد که اروپا مشی حمایتی از برجام دارد و خیال ندارد که در این زمینه دنباله‌رو آمریکایی‌ها باشد. بنابراین بهترین اقدام این است که ما ارتباطات تنگاتنگ اقتصادی با اروپا برقرار کنیم و آن را تداوم بدهیم.
اما در مورد این موضوع که پیروی احتمالی اروپا از آمریکا برای خروج از برجام چه تأثیراتی بر جذب سرمایه‌گذاری خارجی و به‌تبع آن رشد اقتصادی پیش‌بینی‌شده دارد، باید به این نکته اشاره کنم که از صد درصد مشکلات اقتصادی ایران، فقط ٢٠درصد آن به تحریم‌ها و موضوعات برجام ربط دارد و بنابراین اگر سیاست‌های درست اقتصادی داشته باشیم، می‌توانیم برای جذب سرمایه‌گذاری خارجی هم بهتر از اینها عمل کنیم.
