این صنعت که بخش اعظم درآمد خود را از راه ارایه خدمات (اصولا لوکس) به مشتریان ارایه می‌کرد، اکنون با رقیب جدید و البته مدل تازه کسب‌و‌کاری به نام ایر بی.ان.بی (air bnb) روبه‌رو شده است که به نظر می‌رسد بنیان‌های این صنعت را برای همیشه دگرگون خواهد کرد. ایر بی.ان.بی یک بستر اینترنتی است که در آن فرد می‌تواند به جای اجاره یک اتاق در هتل یا متل، با هزینه‌ای کمتر شبی را در خانه فرد دیگری به سر بیاورد؛ این روند ساده اما به نظر می‌رسد معادلات صنعت توریسم و شیوه درآمدزایی آن را تغییر داده است.
به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از شهروند ، هرچند به نظر می‌رسد ایده ماندن در خانه یک غریبه کمی عجیب و غریب باشد، اما موسس شرکت ایر بی.ان.بی یعنی برایان چسکی، ناتان بلچارسکی و جو گبیا بسیاری غریبه‌ها را راضی به انجام این کار کرده‌اند. این برنامه نوپا تا سال ٢٠١٤ میلادی حدود ٢٠میلیون کاربر داشت؛ البته باید به آن ٨٠٠هزار نفری که در سراسر دنیا در همین سال ثبت‌نام کردند را نیز اضافه کرد. به این ترتیب تعداد اتاق‌هایی که در این برنامه به مردم اجاره داده می‌شود، بیشتر از اتاق‌های هتل هیلتون یا اینترکنتینانتال یا هر هتل دیگری در سراسر دنیا خواهد بود.
ایده‌ای برای پرداخت اجاره‌خانه
داستان airbnb در سال ٢٠٠٨ میلادی شروع شد، سه جوان وب‌سایتی را تأسیس کردند که به نظر مردم خیلی احمقانه به نظر می‌رسید. از آن زمان تاکنون آنها شیوه تفکر مردم را درباره سفر، صنعت هتلداری و میزبانی تغییر داده‌اند و علاوه برآن توانسته‌اند میلیاردها دلار درآمد برای خود و میزبانانشان فراهم کنند.
برایان چسکی و گبیا نمی‌توانستند اجاره‌بهای آپارتمانشان در سانفرانسیسکو را پرداخت کنند؛ بنابراین اتاق پذیرایی خانه‌شان را به یک متل تبدیل کردند. آنها با قرار دادن چند تشک بادی و درست کردن صبحانه خانگی از میهمانانشان پذیرایی می‌کردند تا بتوانند اجاره ماهانه خود را دربیاورند.
آنها این ایده خود را در قالب وب‌سایتی ارایه کردند تا افراد دیگر نیز بتوانند از این شیوه استفاده کنند. پس از افتتاح رسمی سایت، افراد در آن ثبت‌نام می‌کردند و آنها به همین شیوه میهمان می‌پذیرفتند. در سال ٢٠٠٩ میلادی این وب‌سایت فعالیت خود را گسترش داد و به جای معرفی یک تشک بادی و صبحانه‌ای خانگی، خانه‌هایی متفاوت، آپارتمان‌ها، اتاق‌های خصوصی، قصرها، قایق، خانه‌های درختی، ایگلو، جزیره خصوصی و املاک دیگر برای اشتراک ثبت می‌شدند. این شرکت با سرعتی بی‌سابقه رشد کرد و در سال ٢٠١٠ میلادی توانست ٧,٢میلیون دلار سرمایه جمع‌آوری کند. همچنین اعلام کرد در کل ٧٠٠هزار کاربر از خدمات آن استفاده کرده‌اند که ٨٠درصد این کاربران در ٦ ماهه اول ٢٠١٠ این خدمات را به کار بردند. در هر حال این شرکت اکنون ١٩ دفتر در هلند، اسپانیا، آلمان، چین، دانمارک، ایرلند، انگلیس، آمریکا، ایتالیا، روسیه، هند، پاریس، برزیل، کره‌جنوبی، سنگاپور، استرالیا، ژاپن و کانادا افتتاح کرده است. منبع اولیه درآمد ایر بی.ان.بی از هزینه‌های خدمات رزرو اتاق یا تختخواب به دست می‌آید که شامل ٦ تا ١٢درصد قیمت ذکر شده است. همچنین این شرکت از هر میزبان ٣درصد دستمزد دریافت می‌کند.
اقتصاد اشتراکی فرصت یا تهدید
هر چند کسب‌و‌کارهای برتر که مفهوم «اقتصاد اشتراکی» را به نمایش می‌گذارند، مدت‌هاست که دیگر تازه‌وارد نیستند و تقریبا همه آنها را شامل می‌شوند. شرکت ایر بی.ان.بی نیز یکی از همین کسب‌و‌کارهاست که از مدل تجاری کاربر به کار استفاده می‌کند؛ به عبارت دیگر این وب‌سایت میزبان (فروشنده اتاق یا مسکن) را با مسافر آشنا می‌کند و از طریق دریافت هزینه خدمات این دو را با یکدیگر به‌طور مستقیم مرتبط می‌کند. این مدل جدید تجاری در حقیقت با ایجاد منابع تازه برای توسعه کیفیت از سوی فروشندگان است. تأثیر اقتصاد اشتراکی و به‌خصوص ایر بی.ان.بی در حال رشد است و به نوشته روزنامه USA Today رهبران صنعت هتلداری آن را برای خود تهدیدی می‌دانند. طبق تحقیقی که CBRE Hotels’ Americas Research انجام داده از اکتبر ٢٠١٤ تا سپتامبر ٢٠١٥ میلادی، مسافران بیش از ٢,٤میلیارد دلار برای استفاده از خدمات ایر بی.ان.بی هزینه کرده‌اند. این درحالی است که در همین بازه زمانی فقط ١.٧درصد از کل ١٤١میلیارد دلار صنعت هتلداری به دست آمد. بیش از ٥٥درصد درآمد ایر بی.ان.بی در داخل آمریکا در شهرهایی مانند نیویورک، لس‌آنجلس، سانفرانسیسکو، میامی و بوستون بوده است. CBRE Hotels’ Americas Research با استفاده از اطلاعات صدها بازار در داخل آمریکا خدمات تحقیقی و پژوهشی برای صنعت هتلداری تهیه کرده است.
نیک پاپاس، سخنگوی ایر بی.ان.بی نیز دراین‌باره می‌گوید: تا به امروز بیش از ٧٠ میلیون میهمان در ٣٤هزار شهر شبی را با استفاده از خدمات ما در خانه‌ای سپری کرده‌اند، این روند فردا هم ادامه خواهد داشت و هر روز افراد بیشتری به استفاده اشتراکی از خانه‌ها رو خواهند آورد. بستر ایر بی.ان.بی موفق است چون تجربه‌ای جالب برای مردم فراهم می‌کند.
ایر بی.ان.بی در چالش با قوانین
البته مسیر فعالیت شرکت‌هایی که در حوزه اقتصاد اشتراکی فعالیت می‌کنند با چالش‌هایی ازجمله چالش قوانین نیز روبه‌رو است. ایر بی.ان.بی نیز از این قاعده مستثنا نیست. در اکتبر ٢٠١٤ میلادی دادستانی نیویورک گزارشی را منتشر کرد که براساس آن نتیجه گرفته شده بود، اپراتورهای ایر بی.ان.بی ٧٢درصد قوانین مربوط به املاک این کشور را نقض کرده‌اند. مدل تجاری این شرکت در سراسر دنیا با مشکلاتی مواجه شده است. مقامات شهری برلین اجاره کوتاه‌مدت خانه و اتاق در بخش‌های مشهور شهر را بدون اجازه از مقامات ممنوع کرده‌اند. در فوریه ٢٠١٤ میلادی پاریس نیز قانونی را تصویب کرد که به بازرسان شهری اجازه می‌داد خانه‌هایی را بازرسی کنند که صاحبانشان مظنون به اجاره خانه به میهمانان غیرقانونی بودند. به‌هرحال ایر بی.ان.بی معتقد است خدماتی که ارایه می‌کند به سود اقتصادهای کوچک محلی است.
رشد ٢٥درصدی اقتصاد اشتراکی
مصرف اشتراکی یا کاربر به کاربر، یا همان اقتصاد اشتراکی، تصور سنتی از مالکیت شخصی و خصوصی را به چالش می‌کشد. شاید بتوان ریشه آن را در بنیان‌های غیرانتفاعی مانند ویکی پدیا یافت. رسانه‌های اجتماعی و فناوری گسترش اقتصاد اشتراکی را ممکن ساخته‌اند و آن را به یک کسب‌و‌کار بزرگ تبدیل کرده‌اند. ایر بی.ان.بی از افراد می‌خواهد تا خانه‌هایشان را به اشتراک بگذارند حال آن‌که برنامه‌هایی مانند Lyft و Uber خودروهای شخصی را به وسیله حمل‌ونقل عمومی تبدیل می‌کنند. در سال ٢٠١٣ میلادی تخمین زده شد درآمد اقتصاد اشتراکی برای مردم از مرز ٣,٥میلیارد دلار گذشت. این رقم نسبت به سال قبل از آن ٢٥درصد رشد کرده بود.
شرکت‌هایی که جا پای ایر بی.ان.بی می‌گذارند
در این میان ایر بی.ان.بی تنها نیست و همتایان متعددی در سراسر جهان دارد. پس از موفقیت آن شرکت‌های مختلف خدماتی را در همین راستا ارایه می‌کنند. Behomm یک سایت جهانی برای تبادل خانه با حوزه‌ای کاملا مشخص است. این وب‌سایت فقط برای طراحان و هنرمندان با یک دیدگاه خاص زیباشناختی خدمات ارایه می‌کند؛ بنابراین خانه‌ای که در این وب‌سایت درج می‌شود حتما باید زیبا باشد و عضویت در آن براساس دعوتنامه است.
یکی دیگر از این وب‌سایت‌ها Kid&Coe نام دارد. این شرکت خانواده‌محور در سال ٢٠١٣ میلادی افتتاح شده و هدف آن آسان‌تر کردن سفر برای خانواده‌هایی با فرزندان کوچک است. در خانه‌های این وب‌سایت اتاقی مخصوص بازی کودکان، حیات پشتی و اسباب‌بازی وجود دارد. در وب‌سایت Kid&Coe بیش از ٥٠٠ ملک در ١٤٥ شهر دنیا ازجمله پاریس، نیویورک، آمستردام و بارسلونا و همچنین شهرهایی در مکزیک، جزایر دریای کارائیب و برزیل وجود دارد.
