ماجرا از این قرار است که بیمه مرکزی به عنوان نهاد ناظر حوزه بیمه، مدت‌هاست تلاش دارد یک پروژه ویژه با هدف هوشمندسازی نظارت بر صنعت بیمه اجرا کند.
در همین راستا این سازمان دولتی یک شرکت و سامانه تحت عنوان سوئیچ آمیتیس را راه‌اندازی کرده است تا از طریق آن امور مدنظرش را پیش ببرد.
اما مساله اینجاست که ساختار سهام شرکت مجری پروژه کاملا تحت کنترل این نهاد تنظیم‌گر دولتی است و با انحصاری که بیمه مرکزی به عنوان نهاد ناظر به این شرکت داده است، کسب‌وکارهای دانش‌بنیان و استارتاپی آنلاین از همکاری مستقیم با نمایندگان بیمه و حتی خود شرکت‌های بیمه منع می‌شوند و هرگونه صدور بیمه‌نامه منحصر به همکاری اجباری با این شرکت است.
به همین دلیل فعالان پلتفرم‌های استارتاپی فروش آنلاین بیمه در اعتراض به چالش‌ها و مشکلات عجیب این سامانه که پیش‌بینی کرده‌اند نتیجه‌ای جز نابودی روند نوآوری را در بر ندارد، دست به دامان کارگروه ویژه اقتصاد دیجیتال و معاونت علمی و فناوری ریاست‌جمهوری شده‌اند.
از طرفی سابقه بیمه مرکزی در برخورد با استارتاپ‌های حوزه بیمه طوری است که همه کارشناسان اقتصاد دیجیتال از عواقب این حرکت انحصاری به شدت نگران هستند.
در همین راستا اخیرا به همت نهادهای بالادستی حاکمیتی جلسات مشترکی تشکیل شده است که طرفین اختلاف هم در آنها حضور داشته‌اند. نتیجه جلسات هم توقف سامانه مدنظر بیمه مرکزی تا رفع مشکلات و چالش‌های عجیب آن بوده است.
مدیران بیمه مرکزی اما حالا بر خلاف توافقات قبلی و تصمیمات نهادهای بالادستی در جلسات با بدنه سنتی بیمه و در رسانه‌ها تایید کرده‌اند که شرکت‌های دانش‌بنیان این حوزه، کسب و کارهای متخلفی هستند که با نهادهای بالادستی لابی کرده‌اند.
آنها همچنین خبر از اجرای قریب‌الوقوع پروژه سوئیچ بیمه مرکزی داده‌اند تا بخشی از حاکمیت هم همراه با استارتاپ‌ها شوکه شوند.
»» دستیار معاونت علمی ریاست جمهوری: از عملکرد بیمه مرکزی در شوک هستیم!
علیرضا دلیری دستیار معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری در همین راستا با بیان اینکه ما در شوک نحوه برخورد بدنه بیمه مرکزی هستیم، اذعان کرده است: «با توجه به مذاکرات با رئیس کل بیمه مرکزی تا اوایل این هفته منتظر حل این چالش می‌مانیم.»
دستیار معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری در پی چالش‌های ایجاد شده برای استارتاپ‌های بیمه‌ای با بیمه مرکزی، این امر را مغایر با تسهیل‌گری در فعالیت کسب و کارهای دانش‌بنیان قلمداد کرده و گفته است: «امسال از سوی مقام معظم رهبری به نام سال دانش‌بنیان‌ها مزین شده است و قطعا در راستای برنامه‌های راهبردی حاکمیتی در کشور، معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری از نهادهای نظارتی در راستای تسهیل‌گری برای فعالیت دانش‌بنیان‌ها انتظار بالائی دارد و بیمه مرکزی نیز باید عملکرد مشخصی در این زمینه با اتکا به برنامه‌های راهبردی نهادهای بالادستی اتخاذ کند.
دستیار معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری با بیان اینکه با توجه به جلسات برگزار شده و توافقات صورت گرفته برای برسی ایرادات سوئیچ مدنظر بیمه مرکزی، ما در شوک عملکرد بیمه مرکزی در تعجیل در خصوص راه‌اندازی آن قرار داریم، اذعان داشت: «درعین حال با توجه به قول‌های مساعدی که رئیس کل محترم بیمه مرکزی برای رفع مشکلات ارائه کرده‌اند تا اوایل هفته صبر می‌کنیم و منتظر حل مشکلات روی داده خواهیم بود.»
درخواست کمک انجمن فین‌تک از نهادهای بالادستی
انجمن فین‌تک در واکنش به اظهارات مسئولان بیمه مرکزی در بیانه‌ای اعلام کرد که انتشار خبر راه‌اندازی قریب‌الوقوع سامانه سوئیچ بیمه مرکزی باعث نگرانی شدید فعالان این عرصه شده است و نتیجه‌ای جز ناامیدی جوانان فعال و کارآفرینان ارزش‌آفرین در پی نخواهد داشت.
در بیانیه این انجمن همچنین آمده است: «اظهارات مسئولان بیمه مرکزی بر خلاف توافقات انجام شده بین نمایندگان شرکت‌های نوآور در این عرصه و مدیران بیمه مرکزی و همچنین کارگروه ویژه اقتصاد دیجیتال بوده است.»
بر اساس موارد مطرح شده در بیانیه مطبوعاتی انجمن فین‌تک، جلسات مشترکی بین مدیران ارشد بیمه مرکزی، معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری و مدیران استارتاپ‌های دانش‌بنیان بیمه برگزار شده است که برخلاف تصمیات اخذ در آن جلسه برخی از مدیران بیمه مرکزی علی‌رغم توافقات در حال راه‌اندازی خاموش سوئیچ مذکور هستند.
تصمیم بر اجرای عجولانه و فوری پروژه مشکوک سوئیچ بیمه مرکزی، باعث شده است که همزمان برخی مدیران فعلی این نهاد دولتی تاکید کنند که اجباری برای تبعیت از نامه‌های دیگر نهادها از جمله کارگروه ویژه اقتصاد دیجیتال را نیز ندارند.
انجمن فین‌تک در همین راستا نیز اعلام کرده است که: «در جلسه کمیسیون راهبردی کارگروه ویژه اقتصاد دیجیتال با حضور جناب آقای دکتر زارع‌پور، مقرر شد که ورود بیمه مرکزی به‌عنوان نهاد قانون‌گذار حوزه بیمه در فرایندهای نرخ‌گذاری استارتاپ‌های دانش‌بنیان بیمه ضرورت ندارد، شیوه راه‌اندازی و نظارت سوییچ بیمه مرکزی و روش نظارت اصلاح و بازبینی شود، همچنین با راه‌اندازی سوئیچ بیمه مرکزی توسط آمیتیس انحصار ایجاد نشود و عملیات راه‌اندازی آن تا زمان بررسی موضوع در کارگروه ویژه اقتصاد دیجیتال متوقف و نیز به کارگزاران برخط امکان صدور اعطا شود.»
کارشناسان این حوزه می‌گویند استارتاپ‌های دانش‌بنیان بیمه علاوه بر اشتغال‌آفرینی، به فراگیر شدن و افزایش دسترسی مردم به خدمات بیمه در سراسر کشور کمک کرده‌اند و در صورت فراهم شدن بسترهای حمایتی و زیرساخت‌های لازم و جلوگیری از مانع‌تراشی، نوآوری‌های ارزش‌آفرینی به صنعت بیمه خواهند افزود. اما در صورت اجرای نسنجیده‌ی سامانه سوئیچ به شکل فعلی و پر از ایراد آن، عملا فروش آنلاین بیمه متوقف خواهد شد و این باعث نابودی شرکت‌های دانش‌بنیان این عرصه و بیکاری هزاران نفر در این صنعت شده است.
انجمن فین‌تک اعلام کرده است که: «در اجرای سامانه سوئیچ بیمه مرکزی ردپای تضاد منافع در شرکت تاسیس شده آمیتیس و کارکنان بیمه مرکزی به وضوح دیده می‌شود که مصداق بازر مداخله در بازار و تصدی‌گری در حوزه فروش بیمه است و ترکیب سهام‌داری این شرکت شبهات زیادی را ایجاد کرده و باعث خدشه‌دار شدن اعتماد به بیمه مرکزی خواهد شد.»
انجمن فین‌تک در این بیانیه از نهادهای بالادستی خواستار شده است که به هر نحوی که صلاح می‌دانند، دستور توقف این رویه مخرب را صادر کنند.
حسین زهی: مجلس مخالف حرکت غیرقانونی بیمه مرکزی است
در همین راستا یک نماینده مجلس شورای اسلامی رویکرد مجلس را حمایت از شرکت های دانش‌بنیان و استارتاپی دانست و تاکید کرد که اقدام بیمه مرکزی که باعث بروز مشکلاتی برای شرکت‌های دانش‌بنیان شده را پیگیری خواهیم کرد.
اسماعیل حسین زهی با انتقاد از عملکرد بیمه مرکزی در مقابل شرکت‌های دانش بنیان و ضرورت بسترسازی برای رشد این شرکت‌ها، بیان کرد: بیمه مرکزی در کشور دارای یک شورا است که در صدر آن معاون اول رئیس جمهور قرار دارد. سیاست‌گذاری در این حوزه برعهده این شورا است. در هر صورت اقدام بیمه مرکزی برای اخذ خدمات، تجمیع داده‌ها و تراکنش‌های مالی خرید بیمه از یک شرکت خصوصی برخلاف مقررات است. قطعا باید از جنبه‌های مختلف این تصمیم مورد پیگیری قرار گیرد.
وی در ادامه اظهار کرد: تنها در ایران است که بیمه به صورت دولتی اداره می‌شود. در سایر کشورها به صورت خصوصی است. شورای بیمه مرکزی نباید فراتر از قانون گام بردارد و سیاست‌گذاری کند. از آنجا که این تصمیم به شورای بیمه مرکزی اتخاذ شده متولیان امر باید در این خصوص پاسخگو باشند.
نماینده مردم خاش در مجلس شورای اسلامی، تصریح کرد: همانطوری که مقام معظم رهبری تاکید داشتند شرکت‌های دانش بنیان و استارتاپی نقش موثری را در دوران تحریم‌ها ایفا کرده‌اند و در مواجه با جنگ اقتصادی نقش آفرین هستند. همان طوری که مقام معظم رهبری در شعار سال نیز بر حرکت دانش بنیان تاکید داشتند ما باید بستر لازم برای تقویت این شرکت‌های دانش بنیان را فراهم کنیم.
وی در ادامه تاکید کرد: باتوجه به گام‌هایی که این شرکت‌ها در مسیر توسعه کشور برداشته باید مورد توجه بیشتری قرار گیرند. سنگ اندازی در مسیر حرکت این شرکت ها قابل قبول نیست و بیمه مرکزی نیز باید رویکرد حمایتی از این شرکت‌ها داشته باشد. ما نیز این موضع را پیگیری خواهیم کرد چرا که رویکرد مجلس نیز در راستای تحقق شعار سال، تقویت این شرکت‌ها است. باید تمام بخش‌ها در راستای تقویت این حوزه گام بردارند.
