به گزارش اقتصاد آنلاین؛ سوختگی با روغن داغ ممکن است در اثر ریختن مستقیم روغن بروی پوست و یا با آتش گرفتن روغن رخ دهد. یا حتی سوختگی زمانی میتواند رخ دهد که مقداری روغن از ماهیتابه بروی دست یا بازو می‌پاشد. سوختگی با روغن داغ، دومین نوع سوختگی شایع در بزرگسالان است.
ریختن و یا پاشیدن روغن داغ بروی بدن در اکثریت مواقع موجب سوختگی شدید صورت، سینه، بازوها، پاها و دست‌ها میشود. آسیب ناشی از این سوختگی میتواند بسیار دردناک باشد و در برخی مواقع حتی بدلیل شدت بالای سوختگی و عدم رسیدگی سریع پزشکی، موجب تغییر شکل ناحیه میشود که اصلاح آن به جراحی پیوند پوست یا گرافت پوستی نیاز خواهد داشت.
قبل از اینکه به فکر درمان سوختگی باشید، باید سه نوع مختلف سوختگی با روغن داغ را بشناسید:
سوختگی درجه یک با روغن داغ
در سوختگی با روغن داغ این نوع از سوختگی‌ها فقط لایه سطحی پوست یا اپیدرم را تحت تأثیر قرار می‌دهند و معمولاً منجر به ایجاد قرمزی و درد خفیفی میشوند.
سوختگی درجه دو با روغن داغ
این نوع سوختگی با روغن داغ به لایه دوم و میانی پوست یا درم نفوذ میکنند و معمولاً منجر به ایجاد قرمزی با ظاهری مرطوب میشوند که تاول دار نیز هست. روغن بسیار داغ در حال جوش میتواند این نوع سوختگی را ایجاد کند. در برخی موارد حتی سوختگی‌های درجه دو نیز ممکن است برای درمان و بهبودی به جراحی پیوند پوست یا گرافت پوستی نیاز داشته باشند.
ایجاد تاول و شل شدگی پوست در سوختگی‌های درجه دو، امری شایع است که میتواند منجر به عفونت ناحیه شود، از اینرو برای درمان آن باید به پزشک مراجعه شود.
سوختگی درجه سه با روغن داغ
سوختگی با روغن داغ میتواند منجر به سوختگی درجه سه شود. در این نوع سوختگی‌ها، تمام لایه‌های پوست درگیر سوختگی میشوند و معمولا اگر موضع را لمس کنید میبینید که حالتی خشک یا چرم مانند دارد. حتی ممکن است موضع به رنگ خاکستری یا زغالی سیاه یا قهوه ای تغییر رنگ دهد. در این حالت، اگر سوختگی با روغن داغ به پایانه‌های عصبی آسیب زده باشد ممکن است بیمار اصلا دردی حس نکند.
این نوع سوختگی‌های شدید میتوانند منجر به آسیب‌های مخربی مانند از دست دادن عملکرد اندام، قطع عضو، بد شکلی و عفونت مکرر موضع شوند. سوختگی‌های شدید میتوانند به عضلات و سایر بافت‌های بدن نیز آسیب رسانده و حتی منجر به مرگ نیز بشوند.
سوختگی با روغن داغ درجه سه نیاز فوری به مداخله و درمان پزشکی دارند و در اغلب موارد برای بهبودی به جراحی پیوند پوست یا گرافت پوستی نیاز خواهد بود.
چگونه میتوان سوختگی را به سرعت درمان کرد؟
ابتدا باید لباس‌ها و زیورآلاتی را که ممکن است با محل سوختگی با روغن داغ برخورد داشته باشند دربیاورید. جهت جلوگیری از تورم، محل سوختگی را زیر آب سرد بگیرید. بعد از حدود ۱۵ الی ۲۰ دقیقه، محل سوختگی را با آب و صابون تمیز بشویید و سپس گاز استریل یا بانداژی را دور ناحیه بپیچید. پوشاندن محل سوختگی و اجتناب از قرار گرفتن ناحیه در معرض آلودگی، بهترین راه برای جلوگیری از عفونت ناحیه در سوختگی با روغن داغ یا هر نوع سوختگی دیگر است. هنگام باند پیچی و پوشاندن ناحیه‌ی سوختگی، موارد زیر را مد نظر داشته باشید:
هرگز محل سوختگی با روغن داغ را با چیزهای خشک و چسبناکمانند پانسمان گاز خشک که ممکن است الیافش بروی پوست سوخته بچسبد یا بماند، نپوشانید.
چنانچه مجبور بودید بروی محل سوختگی گاز قرار دهید، ابتدا پانسمان را با آب استریل خیس کنید و یا اینکه قبل از گذاشتن گاز، یک لایه وازلین بروی محل سوختگی بمالید.
اگر در حین پخت و پز دچار سوختگی با روغن داغ شده‌اید، دریافت درمان پزشکی میتواند بسیار حائز اهمیت و ضروری باشد. اگر ناحیه‌ای به اندازه ۵ الی ۷ سانتی متر دچار سوختگی شده باشد و یا اگر پاها، صورت، چشم‌ها یا اندام تناسلی دچار سوختگی شده باشد، باید فورا به پزشک مراجعه کرد. اگر چنانچه به دیابت مبتلا باشید و پای شما دچار سوختگی شود نیز باید بلافاصله به پزشک مراجعه کنید.
روش درمانسوختگی با روغن داغ درجه یک و دو مشابه یکدیگر است. در این حالت پزشک برای از بین بردن باکتری‌ها و کاهش احتمال عفونت، پماد آنتی بیوتیک قوی‌تری مانند پماد سیلور سولفادیازین تجویز میکند که حاوی نقره است. برداشتن لایه سوخته پوست نیز میتواند درد و تورم را کاهش دهد.
سوختگی با روغن داغ درجه سه میتواند خطرناک و کشنده باشد و برای بهبودی ناحیه‌ای که دچار سوختگی درجه سه شده، ممکن است به جراحی پیوند پوست هم نیاز باشد. در جراحی پیوند پوست، پوست سالم ناحیه‌ی دیگری از بدن جایگزین بافت آسیب دیده فرد میشود. روش درمان این نوع سوختگی نیز شامل تزریق سرم و دارو (بصورت درون وریدی) جهت ثابت نگه داشتن فشار خون و جلوگیری از شوک و کم آبی بدن میشود.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد
اگرچه سوختگی‌های جزئی معمولاً نیازی به مداخله و درمان پزشکی ندارند اما فرد باید علائم ناشی از بدتر شدن آنها را نیز مد نظر داشته باشد. مثلا اگر فردی دچار سوختگی درجه دو شد که این سوختگی بهبود نیافت و یا بدتر شد، باید جهت درمان به پزشک مراجعه کند.
در صورت بروز شرایط زیر باید به پزشک مراجعه کنید:
وجود علائم عفونت
ایجاد تاول سوختگی همراه با ترشح مایع از آن
قرمزی ناحیه و دردی که بیش از ۴ یا ۵ روز طول بکشد.
یکی از موارد مهمی که قبل از اقدام برای درمان سوختگی باید بدانید این است که درک کنید که دچار چه درجه‌ای از سوختگی شده‌اید. آگاهی از شدت سوختگی برای تعیین اینکه چه چیزهای باید و چه چیزهایی نباید بروی سوختگی قرار بگیرد، بسیار مهم و ضروری است.
سوختگی‌های درجه یک و دو (سوختگی با روغن داغ) را می توان با آلوئه ورا، پمادهای سوختگی یا پماد آنتی بیوتیک درمان کرد. این درمان‌ها می توانند تسکین موقتی برای جلوگیری از احساس درد ایجاد کنند.
برای سوختگی‌های درجه یک میتوانید از مواد موجود در خانه مانند عسل که دارای خاصیت ضد التهابی و آرامبخش است جهت کمک به بهبودی سریع پوست استفاده کنید. سایر مواد مانند کره، شیر یا روغن را بروی سوختگی قرار ندهید. چرا که تمامی این موارد دارای ترکیباتی هستند که میتوانند درد را تشدید کرده و منجر به عفونت ناحیه شوند.
میتوانید برای تسکین درد، آسپرین یا استامینوفن مصرف کنید. اگر پس از خنک شدن پوست، محل سوختگی همچنان درد کند، مصرف مسکن‌های بدون نسخه میتواند موثر باشد. یک داروی مسکن یا ضد التهاب نیز میتواند در کاهش تورم موثر باشد.
به آرامی یک پانسمان مرطوب به دور محل سوختگی بپیچید. در صورت امکان بهتر است که از پد پانسمان مرطوب مخصوص سوختگی استفاده کنید. توجه داشته باشید که پانسمان نباید سفت باشد و پوست را بشدت لمس کند.
اگرچنانچه به آنتی بیوتیک موضعی نیاز داشته باشید، پماد سیلور سولفادیازین (Silvadene) بسیار عالی است اما برای تهیه آن به نسخه پزشک نیاز خواهد بود. گزینه‌های خوب دیگر برای سوختگی که بدون نیاز به نسخه هستند و عوارضی هم ندارند، پماد پلی اسپورین یا نئوسپورین است که میتوانید بعد از اعمال، آنرا با پانسمانی که به پوست نچسبد، بپوشانید.
سوختگی درجه سه، به تمام لایه‌های پوست آسیب میرساند و درمان آن نیاز به مداخله پزشکی دارد. اگر دچار سوختگی درجه سه شدید، موضع را با پوشش تمیزی بپوشانید و به نزدیکترین اورژانس مراجعه کنید.
در صورت بروز سوختگی شدید با روغن داغ از انجام دادن موارد زیر اجتناب کنید:
از لمس یا خیس کردن موضع خودداری کنید.
زخم و تاول‌ها را دستکاری نکنید. اما اگر تاول‌ها ترکیدند، به آرامی پوست مرده را جدا کنید تا زخم آلوده نشود.
مراقبت‌های لازم بعد از درمان
در صورت لزوم واکسن کزاز بزنید. باکتری کزاز می تواند از طریق پوست سوخته وارد بدن شود.
خطر ابتلا به کزاز در سوختگی‌های سطحی کم است. اما با این حال، اگر پوست شما تاول زده باشد و یا سوختگی شدید باشد، تزریق واکسن کزاز میتواند از ابتلای شما به این بیماری جلوگیری کند.
پانسمان زخم را روزانه عوض کنید. هر روز پانمسان قبلی را برداشته و پانسمان جدید اعمال کنید. محل سوختگی را نیز با آب خنک و صابون تمیز بشویید. حین شستن موضع، علائم وجود عفونت را نیز بررسی کنید. در صورتی که متوجه وجود ترشحات یا چرکی شدید، یا اگر دیدید که قرمزی و تورم ناحیه تشدید شده است، فورا به پزشک مراجعه کنید چرا که این موارد میتواندد نشانه بروز عفونت باشند.
به غیر از تغییراتی که در ناحیه سوختگی بروز میکند،داشتن تب یا تورم غدد لنفاوی نیز از علائم بروز عفونت هستند. اگر تب بالای ۳۸ درجه داشتید حتما به پزشک مراجعه کنید.
ممکن است بهبودی زخم ۲ الی ۳ هفته طول بکشد. اگر زخم شما در این مدت بهبود نیافت باید به پزشک مراجعه کنید.
با بهبودی زخم، ناحیه خارش خواهد داشت. از اینرو، باید از خاراندن پوست سوخته خودداری کنید.
خاراندن پوست میتواند منجر به تشدید آسیب شود و همچنین میتواند باکتری‌هایی را از طریق زخم وارد بدن کند که می توانند منجر به عفونت شوند. لوسیون‌های حاوی آلوئه ورا متوانند در تسکین خارش موثر باشند.
از اعمال پماد، کرم و لوسیون هیدروکورتیزون یا سایر پمادهای ضد خارش خودداری کنید چرا که این نوع مواد برای سوختگی موثر نیستند و میتوانند مانع بهبود زخم ناشی از سوختگی شوند.
عفونت زخم ناشی از سوختگی با روغن داغ
تاول‌های پاره شده نسبت به تاول‌هایی که خودبخود بهبود می‌یابند، بیشتر در معرض خطر عفونت قرار دارند.
در صورتی که هریک از این علائم را داشتید، برای جلوگیری از تشدید عفونت، حتما در اسرع وقت به پزشک مراجعه کنید.
