به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از همشهری، با علیرضا نیک آیین، رئیس اتحادیه مکانیسین‌های خودروی تهران گفت‌وگو کرده‌ایم.
علت افزایش قیمت قطعات یدکی خودرو چیست؟
افزایش قیمت خودرو طی چند‌ماه گذشته موجب جهش قیمت در بازار لوازم یدکی شد و متأسفانه این افزایش قیمت از شرکت‌های تامین‌کننده اصلی قطعات یدکی در خودروسازی‌ها آغاز شد. مثلا قیمت خودروهای کار (کامیون‌ها) و اتوبوس‌های حمل‌ونقل درون‌شهری و برون‌شهری و قطعات یدکی و مصرفی آن توسط شرکت‌های خودروسازی افزایش یافت و در ادامه به قطعات یدکی و مصرفی سایر خودروها گسترش یافت. از سوی دیگر افزایش نرخ دلار و یورو طی چند ماه اخیر موجب شد تا به گرانی قطعات یدکی در بازار دامن زده شود. کمبود و افزایش قیمت قطعات یدکی شرایطی را فراهم کرده که اکنون بسیاری از خودروهای دارای نقص فنی در سطح شهرها و جاده‌ها در حال تردد هستند و مالکان اینگونه خودروها به‌دلیل رشد هزینه قطعات و تعمیرات، از تعمیر اینگونه خودروها طفره می‌روند و مراجعه آنها به تعمیرگاه‌ها سخت شده است.
میزان افزایش قیمت قطعات یدکی نسبت به سال گذشته چقدر بوده است؟
میزان افزایش قیمت در قطعات یدکی و مصرفی از یک قطعه تا قطعه دیگر متفاوت است، وقتی یک نوع قطعه در بازار کمیاب می‌شود، جهش قیمت بی‌رویه‌ای را تجربه می‌کند. این افزایش قیمت در برخی قطعات مصرفی خودرو به‌خصوص خودروهای وارداتی، کامیون و حمل‌ونقل مسافری حدود 100درصد بوده است و در بقیه قطعات خودروهای سواری نیز نسبت به بازار شب عید با افزایش قیمت20، 35تا 50درصدی مواجه هستیم. به‌نحوی که مثلا قیمت دیسک و صفحه خودروی پژو که قبل از عید حدود 700هزار تومان بود اکنون به بیش از یک‌میلیون تومان افزایش یافته است. وقتی در وزارت صنعت پشت درهای بسته و بدون حضور اتحادیه‌های تعمیرکاران و فروشندگان قطعات یدکی در مورد آن تصمیم‌گیری می‌شود، باید انتظار اینگونه کمبود و افزایش بی‌رویه قیمت‌ها در بازار را داشته باشیم.
چرا با وجود سیر نزولی قیمت خودرو، نرخ قطعات یدکی در حال افزایش است؟
گرچه طی چند هفته گذشته قیمت خودرو سیر نزولی داشته اما افزایش نرخ ارز، حقوق و دستمزد و بیمه کارگران، موجب شده است تا هزینه تامین و عرضه قطعه برای فروشندگان و تولید‌کنندگان افزایش یابد. از سوی دیگر گرچه نرخ خودرو سیر نزولی داشته اما قیمت خودرو هنوز به قیمت‌های سال گذشته نرسیده است. علاوه بر آن حتی به فرض کاهش قیمت خودرو، مدت زمانی طول می‌کشد تا کاهش قیمت خودرو بر کاهش نرخ قطعه تأثیر بگذارد. باید توجه کرد که قطعات یدکی و لوازم مصرفی خودرو نرخ مصوب ندارد و در همه کشورها نرخ این اقلام در بازار براساس رقابت تعیین می‌شود. عوامل زیادی در تعیین قیمت لوازم یدکی و مصرفی خودرو دخیل هستند اما در کشورمان به‌دلیل کمبود عرضه، قیمت این محصولات براساس رقابت و کیفیت تعیین نمی‌شود.
تأثیر افزایش قیمت لوازم یدکی بر کسب و کار‌های مرتبط چگونه بوده است؟
همانطور که افزایش هزینه دارو و خدمات پزشکی موجب شده است تا بسیاری از اقشار کم‌درآمد تا حد امکان از مراجعه به مراکز درمانی خودداری کنند، در بخش انجام تعمیرات خودرو نیز کمبود و رشد قیمت قطعات یدکی و مصرفی و افزایش هزینه دستمزد انجام تعمیرات موجب شده است تا مالکان خودرو با وجود اطلاع از نقص فنی خودروشان، حتی از انجام تعمیرات ضروری و حساس مانند جلوبندی، سیستم تعلیق و ترمز که تعمیر نکردن آنها موجب شکل‌گیری خسارات جانی و فاجعه می‌شود نیز از مراجعه به تعمیرگاه خودداری کنند. افزایش شدید قیمت قطعات یدکی و هزینه تعمیرات موجب تشدید رکود در کسب و کار تعمیرکاران شده است. در چنین شرایطی باید بانک‌ها با پرداخت تسهیلات خرد به کمک این فعالان صنفی بیایند تا شاهد تعطیلی این کسب و کارها و افزایش بیشتر هزینه ارائه خدمات آنها نباشیم.
مبنای کنونی تعیین نرخ لوازم یدکی در بازار چیست؟
اکنون متأسفانه قطعه‌سازان به جای رشد عرضه و تعیین قیمت‌ها در بازار رقابتی تنها با دریافت بازخورد از نرخ بازار نسبت به قیمت‌گذاری لوازم یدکی و مصرفی خودرو اقدام می‌کنند. در واقع نرخ روز بازار، ملاک تعیین نرخ قطعات شده و تامین‌کنندگان لوازم یدکی در رقابتی ناسالم نرخ قطعات را هر روز افزایش می‌دهند که برخلاف رویه جاری در اغلب کشورهای دنیاست. در کشورمان نرخ قطعه و سایر کالاها ثبات نداشته و به هر دلیلی سیر صعودی به خود می‌گیرد، در واقع به نوعی رقابت برای گرانفروشی قطعه شکل گرفته است. این در حالی است که باید قیمت قطعه بر مبنای نرخ تمام شده، سود عمده‌فروشی و خرده‌فروشی مصوب و در بازاری رقابتی تعیین شود.
