اقتصادآنلاین ـ پرستو بهرامی راد؛ ناصر کنعانی، سخنگوی وزارت خارجه ایران امروز در نشست خبری هفتگی با خبرنگاران در خصوص لغو تحریم‌ها در توافق احتمالی عنوان کرد: لغو کامل تحریم علیه ملت و دولت ایران از اهداف اساسی مذاکرات میان ایران و طرفهای برجامی است. نشست های مختلفی در خصوص رفع تحریم ها برگزار شده و آخرین نشست در وین بوده است.
وی با بیان اینکه متن پیشنهادی از سوی هماهنگ کننده اتحادیه اروپا ارائه شد، توضیح داد: پاسخ ایران در موعد مقرر ارائه شد و متعاقباً پاسخ طرف آمریکایی با تاخیر قابل توجهی باز از طریق هماهنگ کننده اتحادیه اروپا دریافت شد. ایران برای اینکه نقش متعهدانه و مسئولانه خود را در ارتباط با توافق برجام و مذاکرات رفع تحریم‌ها ایفا کند، دیدگاه‌های خودش را در این زمینه مجددا به هماهنگ کننده منتقل و منعکس کرد و در این ارتباط منتظر دریافت پاسخ طرفهای مقابل و مشخصاً دریافت پاسخ دولت آمریکا است.
کنعانی افزود: برای اینکه به پایان خوش این ماراتن کمک کرده باشیم و به اهداف مدنظر ایران مبتنی بر مصالح و منافع ملی دست یابیم و در عین حال روند را برای شکل گیری فضای سازنده در حوزه مناسبات بین‌المللی مهیا کرده و به تثبیت چارچوب‌های چندجانبه بین‌المللی و سیاسی به عنوان چارچوب مناسب برای حل وفصل بحران‌های پیچیده کمک کنیم، در این زمینه مسئولانه عمل کرده‌ایم.
سخنگوی وزارت خارجه ایران با تاکید بر اینکه ایران دیدگاه‌های خود را به طرف اروپایی منتقل کرده و منتظریم دیدگاه و پاسخ طرف مقابل را بشنویم، تصریح کرد: چنانچه در طرف مقابل اراده سیاسی لازم وجود داشته باشد و همانند ایران عملکرد سازنده و رو به جلو داشته باشد، پاسخ ایران سازنده، شفاف و قانونی بوده و می‌تواند در صورت وجود اراده سیاسی متقابل زمینه را فراهم کند در زمان بسیار کوتاه جمع بندی مذاکرات انجام و توافق صورت گیرد. لغو تحریم‌ها و انتفاع اقتصادی ملت ایران از اهداف اساسی ماست و ایران در این خصوص تلاش میکند و این از اولویت‌های اساسی تیم مذاکره کننده ایران است.
کنعانی در پاسخ به این سوال که اسرائیل مدعی شده که مناطق متعلق به ایران را مورد هدف قرار داده است و پاسخ ایران چیست؟ بیان کرد: همه اقدامات اسرائیل علیه زیرساخت‌های سوریه اعم از نظامی و غیرنظامی غیرقانونی و مخالف قوانین بین‌المللی است. ادعای این رژیم مبنی بر حمله به اماکن متعلق به ایران کذب است. حضور ایران در سوریه مستشاری و به درخواست رسمی دولت سوریه صورت گرفته و این ادعاها باطل است. تا زمانی که دولت و ملت سوریه از ما درخواست کند دریغ نکرده و در کنار دولت و ملت سوریه خواهیم بود.
وی در پاسخ به این سوال که آیا اروپایی ها با ایران مذاکره ای در خصوص تامین انرژی داشته اند؟ اظهار کرد: ایران به طور طبیعی به دلیل برخورداری از منابع غنی نفت و گاز یکی از مهمترین کشورهای تامین کننده انرژی و سوخت مورد نیاز کشورهای مختلف دنیا است.
وی ادامه داد: ایران به صورت طبیعی مبتنی بر توانمندی و ظرفیت‌های خودش حتی در زیر سایه سخت‌ترین تحریم‌ها حضور خود را در بازار انرژی حفظ کرد. گرچه این حضور به دلیل تحریم‌های غیرقانونی و ظالمانه آمریکا با محدودیت‌هایی مواجه بوده ولی ایران با توانمندی‌های خودش در بازار بین المللی نفت و انرژی حضور خود را حفظ کرده و معاملات نفت با شرکای ایران در کشورهای مختلف ادامه دارد.
سخنگوی وزارت خارجه ایران تصریح کرد: در سایه بحران در اوکراین و مشکلات اروپا برای تامین انرژی مواجه است در صورت به نتیجه رسیدن مذاکرات و لغو تحریم‌ها علیه ایران می‌تواند تامین کننده بخش بیشتری از نیاز اروپا مشخصا به منابع مورد نیاز انرژی باشد و اروپا حتماً به توانایی ها و ظرفیت های ایران در تامین انرژی مورد نیاز خودش نیاز دارد و امیدواریم توافق شکل بگیرد و در این زمینه ایران بتواند نقش موثرتری در تامین انرژی مورد نیاز کشورهای دنیا و اروپا داشته باشد. ایران در این ارتباط با محدودیتی مواجه نیست.
کنعانی در خصوص برخورد ناوشکن جمران با ناو آمریکایی و ادعای آمریکایی ها در گم شدن دوربین های ناوشکن خود خاطرنشان کرد: ایران در آب‌های بین‌المللی حضور دارد و کشتی‌های تجاری ایران در مسیرهای ترانزیتی و آب‌های بین‌المللی به صورت طبیعی تردد دارد. هیچ کشوری حق ندارد مسیرهای کشتیرانی را در آب‌های آزاد مورد تهدید قرار دهد. ستاد کل نیروهای مسلح توضیح داد و اقدام تحریک آمیز و غیراصولی شناورهای تجسسی ارتش آمریکا در ارتباط با شناورهای ایران بوده است و ایران در این ارتباط اقدام به رفع تهدید کرده و شناورها را در منطقه امنی رهاسازی کرده است. هرگونه ادعا را از سوی دولت آمریکا در مورد اقدام طرف ایرانی رد میکند و دولت آمریکا باید تلاش کند مسیرهای تردد بین‌المللی را در آب‌های بین المللی مورد تهدید قرار ندهد.
سخنگوی وزارت خارجه در مورد گمانه‌زنی ها در خصوص مفاد توافق گفت: گمانه زنی‌هایی از سوی افراد و اشخاص مختلف درباره مفاد توافق انجام می‌شود. مسئول مذاکرات آقای باقری است و دولت ایران را در مذاکرات رفع تحریم‌ها نمایندگی میکند. روند مذاکرات در چارچوب محرمانه ادامه دارد و به صورت طبیعی باید به روند محرمانه بودن مذاکرات ملتزم باشیم و تاکنون طرفهای دیگر تلاش کردند این التزام را رعایت کنند. فارغ از اظهارنظر درباره گمانه زنی‌ها توسط افراد مختلف، ایران در رویکرد سازنده خودش برای دستیابی به توافق خوب، قوی و پایدار در حال تلاش است و در این مسیر گام برمی‌دارد و امیدواریم با رویکرد سازنده طرفهای مقابل بتوانیم در آینده نزدیک به توافق پایداری دست یابیم.
کنعانی در پاسخ به سوال اقتصادآنلاین در خصوص موضوعات اختلافی باقی مانده در مذاکرات و موضوع پادمانی گفت: ما بعد از دریافت پاسخ طرف آمریکایی از طریق هماهنگ کننده پاسخ خود را ارائه کردیم. پاسخ ما به لحاظ محتوا با دو هدف اساسی صورت گرفت یکی اینکه ما تلاش کردیم از بندهای دریافتی از طریق هماهنگ کننده ابهام زدایی کنیم و تلاش کردیم متن را شفاف کنیم و یک متن قوی‌تری ارائه کنیم. این امر با هدف پایدار کردن توافق احتمالی آتی صورت گرفت. به این معنا که در صورت شکل گیری توافق از سوء تفسیرهای احتمالی آتی که می‌تواند روند اجرای توافق را با اخلال مواجه کند پیشگیری کنیم. سازنده عمل کرده و حرکتمان رو به جلو بود. در مقابل هم انتظار داریم که طرف مقابل سازنده عمل کند.
وی با تاکید بر اینکه مهمترین بحث مورد نظر ما بحث تضمین‌ها است، افزود: اگر چارچوب تضمین محکم نباشد در هر زمانی ممکن است شاهد اتفاقات ناگوار در ارتباط با توافق باشیم. در مرحله قبل هم شاهد این رخداد بودیم. ایران یکجانبه به توافق عمل کرد دولت آمریکا خارج شد و عمل نکرد و طرفهای اروپایی به تعهداتشان عمل نکردند و نتوانستند خسارات خروج آمریکا را جبران کنند. موضوع تضمین دو وجه دارد یک وجه آن تضمین لغو تحریم هاست به گونه‌ای که ایران از منافع اقتصادی برجام به صورت کامل بهره‌مند شود. بحث دیگر موضوع هسته ای است و دور کردن آژانس از رفتار و بازی های سیاسی است. اتهامات سیاسی در مناسبات ایران با آژانس باعث ایجاد خلل و اخلال در روند اجرای توافق نشود. بحث تضمین برای ایران مهم است هم در حوزه انتفاع اقتصادی و رفع تحریم‌های اقتصای و هم در رفع مشکلات مرتبط با همکاری های شفاف و قانونی و سازنده ایران با آژانس.
سخنگوی وزارت خارجه در خصوص ارتباط ایران با آژانس بین المللی انرژی اتمی گفت: ماهیت صلح آمیز فعالیت‌های هسته‌ای ایران در جمع بندی سال ۲۰۱۵ و توافق برجام در این سال به صورت کامل مورد تأکید قرار گرفت. متعاقبا براساس همکاری سازنده ایران با آژانس داشته بارها بازرسان آژانس به ایران سفر کرده و اماکن مورد نظر را مورد بازرسی قرار داده و بارها فعالیت صلح آمیز ایران را مورد تأکید قرار دادند. اتهاماتی که متعاقباً مطرح شد وعموماً برگرفته از ذهن بیمار و ناسازگار رژیمی است که خودش مهمترین فعالیت‌های غیرقانونی هسته ای در منطقه را انجام می‌دهد و اساساً عضو نظام پادمانی نیز نیست.
وی ادامه داد: اتهاماتی که علیه ایران از سوی یک رژیم با این ماهیت مطرح می‌شود نمی‌تواند ملاک قضاوت و عمل از سوی آژانس قرار بگیرد. مبنای تعامل ما با آژانس مبانی پادمانی است و ایران بیشترین همکاری ها را در مقایسه با دیگر کشورهای عضو آژانس انجام داده است. مرجع نظارت فعالیت‌های هسته ای ایران آژانس است و ما همواره ملتزم بوده و همکاری کرده‌ایم. ایران همواره تلاش کرده به صورت حرفه‌ای با آژانس کار کند و انتظار دارد آژانس در چارچوب‌های حرفه‌ای و خارج از ادعاها و رویکردهای سیاسی با ایران تعامل کند. بحث بسته شدن مسائل پادمانی برای ایران در روند مذاکرات حائز اهمیت است.
کنعانی در پاسخ به سؤالی درباره این که اگر برجام احیا شود آیا شرکت های آمریکایی امکان حضور در ایران را خواهند داشت؟ اظهار داشت: توافق برجام و توافقی که احتمال می‌رود در آینده شکل بگیرد تنظیم کننده روابط دوجانبه ایران و دولت آمریکا نیست بلکه حل و فصل کننده بحران غیرضروری است که در ارتباط با فعالیت‌های هسته ای ایران با اهداف و انگیزه های سیاسی باز شده و تاکنون این پرونده مفتوح باقیمانده است. موضوع توافق برجام و مذاکراتی که غیرمستقیم از سوی مذاکره کننده اتحادیه اروپا و با واسه آن با آمریکا برقرار است صرفاً ناظر بر بستن پرونده ادعای هسته ای ایران است و ناظر بر ارتباطات دوجانبه ایران و آمریکا نخواهد بود.
سخنگوی دستگاه دیپلماسی درباره اظهارات ضد ایرانی سید مقتدی صدر گفت: روند تحولات عراق برای ایران بسیار حائز اهمیت است. ما معتقدیم عراق کشور بسیار مهم در حوزه منطقه‌ای است و ثبات و امنیت و آرامش در این کشور به توسعه اقتصادی در این کشور و هم به ایجاد شرایط و ظرفیت مناسب برای اینکه این کشور بتواند در حوزه منطقه‌ای نقش سازنده و مکمل خود را در روندهای منطقه‌ای ایفا کند، کمک میکند.
وی با تاکید بر اینکه موضوع امنیت و ثبات در عراق برای ما حائز اهمیت است، تصریح کرد: ایران از هر فرصتی که گمان کند می‌تواند برای کمک به برادران عراقی برای بازگشت ثبات کمک کند استفاده میکند. ما با همه طرفهای سیاسی عراق ارتباط داریم و نقش ایران در ارتباط با طرف های عراقی به شکل گیری روند آرامش در این کشور موثر بوده است.
کنعانی با بیان اینکه ایران حتما در این ارتباط نقش کمک کننده و سازنده خود را ایفا میکند، ادامه داد: ایران پیامی به اشخاص و افراد ندارد. نگاه ایران به کلیت عراق است و همه جریان های سیاسی عراق را به گفت‌وگو دعوت کرده‌ایم و ما به کلیت عراق نگاه می کنیم نگاه بخشی، جزیی جریانی و گروهی در عراق نداریم. همه طرف های سیاسی عراق بخشی از روند عراق و ساخت قدرت در این کشور هستند.
کنعانی بیان کرد: ایران به عنوان یکی از کشورهای مهم دارنده منابع نفت و گاز این ظرفیت و امکان را دارد که بتواند تامین کننده بخشی از نیاز بازار بین‌المللی باشد.
سخنگوی وزارت خارجه درباره پاسخ ایران که برخی منابع آن را غیرسازنده خوانده‌اند، توضیح داد: ما موضعی از سوی طرفهای غربی مبنی بر غیرسازنده بودن پاسخ ایران دریافت نکردیم. پاسخ ارائه شده از سوی ایران در مسیر کمک به شکل گیری توافق بوده است.
وی ادامه داد: تلاش ایران در این مقطع این بوده که مبتنی بر نکات مورد توافق در مذاکرات وین ادبیات را به گونه‌ای ارائه کند که شفاف شود ابهام زدایی و تقویت شود به گونه‌ای که بعد از شکل گیری توافق احتمالی امکان سوء تفاهم به حداقل ممکن برسد. ایران در این زمینه پاسخی که ارائه کرده نگاهش به سمت جلو بوده است.
کنعانی افزود: ایران معتقد است در این زمینه پاسخ سازنده و با نگاه به جلو و کمک کننده برای شکل گیری توافق بوده است. اگر همین نگاه در طرف مقابل باشد توافق در دسترس است و می‌توانیم در سریع‌ترین زمان ممکن وزرا جمع شده و مذاکرات را جمع بندی کنیم.
کنعانی در واکنش به جنگ لفظی جمهوری آذربایجان علیه ایران و زمزمه ایجاد دالان اختصاصی آذربایجان به سمت ارمنستان که ارتباط ایران با ارمنستان را قطع میکند، گفت: فارغ از آنچه که بعضا در مطبوعات و رسانه‌های آذربایجانی و از سوی اشخاص مواضعی نقل می‌شود که در پاره‌ای از موارد سازنده نیست، در سایه وجود اراده سیاسی مشترک بین مقامات عالی دو کشور ایران و آذربایجان مانند دیدگاه رهبر معظم انقلاب و مقامات عالی این اراده سیاسی وجود دارد که فضای روابط را در فضای آرام و سازنده مدیریت کنند.
وی ادامه داد: بنابراین در حوزه سیاسی و مسئولان دو کشور شاهد خواست مشترک هستیم و هیات‌های دو کشور در سطوح سیاسی، امنیتی و نظامی با یکدیگر گفت وگو داشتند و همکاری های تجاری روند صعودی دارد. خوشبختانه فضای سیاسی میان دو کشور فضای مناسبی است که از تنش‌های رسانه‌ای عبور کنیم و این‌ها را مبنای قضاوت قرار ندهیم. موضوع قفقاز جنوبی همواره برای ایران مهم بوده و برای ایجاد ثبات در این منطقه کمک کردیم و تاکید ایران این است که ژئوپلیتیک منطقه همواره باید حفظ شود.
سخنگوی وزارت خارجه درباره برخی اظهارنظرهای مطرح شده درباره به تاخیر افتادن مذاکرات توضیح داد: آنچه در ارتباط با مسئولیت ایران در روند مذاکره بود به موقع عمل کردیم و پاسخ‌های داده شده سازنده است و چنانچه اراده سیاسی متقابل باشد نیاز به تاخیر نشست بعدی نیست و اراده و تعامل سازنده می‌تواند ما را در کوتاه‌ترین زمان ممکن به جمع بندی مذاکرات و توافق برسد. امیدواریم در سوی طرف آمریکایی نیز شاهد این رویکرد سازنده باشیم.
کنعانی درباره دور بعدی مذاکرات ایران و عربستان نیز بیان کرد: در موضوع مذاکرات ایران و عربستان گفت‌وگوهای خوبی بین دو کشور صورت گرفت و توافقات خوبی انجام شد و تکمیل و اجرای توافقاتی که در نشست‌های قبلی بین دو کشور انجام شده می‌تواند به برداشتن گام‌های پیشرفت در سطوح سیاسی کمک کند.
