اقتصاد آنلاین ـ پرستو بهرامیراد؛ پاکستان دچار بحران سیاسی شده است. ساعاتی بعد از انحلال ملی پاکستان دولت این کشور با صدور اطلاعیهای اعلام کرد که عمران خان دیگر سمت نخستوزیری این کشور را برعهده ندارد.
در بیانیه دولت پاکستان آمده است: «در نتیجه انحلال مجلس پاکستان از سوی رئیسجمهوری بر اساس بند ۱ ماده ۵۸ قانون اساسی جمهوری اسلامی پاکستان در وزارت امور پارلمانی مورخ سوم آوریل ۲۰۲۲، آقای عمران احمد خان نیازی، بهعنوان نخستوزیر پاکستان به کار خود پایان داد.» هیچ شفافیتی درخصوص اینکه نخست وزیر موقت چگونه تعیین خواهد شد، وجود ندارد.
از سوی دیگر در خصوص انحلال پارلمان و کابینه پاکستان، عارف علوی روز یکشنبه در موافقت با پیشنهاد "عمران خان" دستور انحلال پارلمان را صادر کرد و بعد از انحلال کابینه خواستار برگزاری انتخابات زودهنگام شد.
پیرمحمد ملازهی، کارشناس شبه قاره در پاسخ به این سوال که مشکل عمران خان چیست؟ میگوید: مشکل عمران خان همان مشکل دولتهای حزبی دیگر از حزب مردم تا حزب مسلم لیگ، نواز شریف است. ژنرالهای ارتش فکر میکردند برای جلوگیری از قدرت گرفتن احزاب قدرتمند وحمایت از حزب انصاف و شکلگیری دولتی کاملاً هماهنگ با ارتش به قدرت خود میتوانند پوشش سیاسی قابل قبولتری بدهند اما این اتفاق در عمل نیفتاد.
وی با اشاره به اینکه عمران خان و ژنرال باجوا، فرمانده ارتش دچار اختلاف شدند و بحث برکناری مطرح شد، تاکید کرد: پس از آن ارتش دست به کار شد و با جمعیت علمای اسلام و مولانا فضل الرحمان وارد معامله شد. فرصت برای احزاب مخالف، مساعد شد و از اختلاف ارتش و عمران خان استفاده کنند. اما عمران خان این فرصت را نداد و قبل از اینکه جلسه استیضاح برگزار و از کار برکنار شود، مجلس و دولت را منحل کرد.
ملازهی با بیان اینکه طبق قانون اساسی عمران خان ۹۰ روز مهلت ادامه کار دارد و باید در این مدت انتخابات برگزار کند، توضیح داد: با این وجود در این میان مشکلی وجود دارد چرا که به احتمال زیاد باعث بازگشت حزب مسلم لیگ شاخه نواز و یا حزب مردم خواهد شد که ارتش چنین تمایلی ندارد.
وی ادامه داد: دو امکان بیشتر وجود ندارد: کودتای ارتش به بهانه جلوگیری از هرج و مرج و یا کمک به فضل الرحمن وحزب جمعیت علمای پاکستان. در واقع ارتش در بازی جدید سعی دارد فضا را برای دولت جناح اسلامی مساعد سازد. تاکتیکی که ارتش در افغانستان به کار گرفته و جمعیت علمای پاکستان در آن شریک ارتش هستند را مورد بهره برداری مشترک قرار دهند.
کارشناس شبه قاره با تاکید بر اینکه عمران خان برکناری خود را به توطئه آمریکا ربط میدهد، عنوان کرد: این مساله خیلی بی جا نمیتواند باشد، اما این توطئه احزاب مخالف نیست بلکه بخشی از توافق دوحه میتواند باشد که بین آمریکا، طالبان و ارتش پاکستان صورت گرفته است و بخشهای محرمانه آن کم کم اجرایی میشود. دولت عمران خان یک دولت محلی بود که زمان فسخ آن فرا رسیده بود.
این کارشناس در مورد شرایط بعدی پاکستان بعد از انحلال دولت و مجلس این کشور بیان کرد: قرار نیست اتفاق خاصی خارج از توافق وارده ارتش بیفتد. چرخه ناآرام بخش نظامی و سیاسی دهههای گذشته ادامه خواهد یافت.
وی در رابطه با امکان آشوب در پاکستان ملازهی عنوان کرد: امکان آشوب منتفی نیست؛ اگر ارتش تصمیم به بازگشت مستقیم به قدرت گرفته باشد به آشوب موقتی قبل کنترل نیاز خواهد داشت. اما آشوبی که به دگرگونی جدی منتهی واز کنترل خارج باشد محتمل به نظر نمیرسد.
ملازهی درباره چگونگی نقش آمریکا در بحران سیاسی پاکستان تاکید کرد: نقش آمریکا بر خلاف برداشت عمران خان و اتهامی که به احزاب رقیب میزند در تحولات جدید پاکستان صورت نمیگیرد؛ بلکه درحمایت از ارتش و جناح اسلامی عملیاتی میشود که آن هم برمیگردد به شدت گرفتن رقابتهای آمریکا و چین در جنوب آسیا و خاورمیانه و تنها به پاکستان محدود نیست.
عمران خان تمایل به چین داشت و باید برکنار میشد اما این برکناری اگر به ابتکار احزاب صورت میگرفت باعث قدرت آنها میشد و پروژه دوحه ناتمام میماند به همین دلیل بود که درست در آخرین مرحله رایگیری در پارلمان ابتکار از دست احزاب گرفته شد.