شرکت ملی مس ایران (فملی)

معرفی شرکت :

 با اعلام ملی شدن معادن در سال 1351 شرکت سهامی معادن سرچشمه کرمان تأسیس شد و در سال 1355 شرکت سهامی معادن سرچشمه کرمان به نام شرکت ملی صنایع مس ایران که در بر گیرنده کلیه فعالیتهای معادن مس کشور بود تغییر نام یافت . در سال 1381 با تشکیل سازمان توسعه و نوسازی معادن و صنایع معدنی ایران شرکت ملی صنایع مس ایران به عنوان یکی از شرکتهای اصلی سازمان مذکور معرفی و با تغییر اساسنامه در چارچوب قانون تجارت به فعالیتش ادامه داد . این شرکت در سال 1385 در بورس پذیرفته شده و سهام آن در بورس عرضه گردید .  

فعالیت اصلی شرکت :

موضوع فعالیت شرکت طبق ماده 2 اساسنامه اکتشاف، استخراج و بهره برداری از معادن مس ایران، تولید، توزیع و فروش محصولات پرعیار شده سنگ مس و فلز مس، توزیع و فروش محصولات اعم از داخلی و خارجی، مشارکت و جلب مشارکت در طرحهای سرمایه گذاری مربوط به صنایع مس و انجام کلیه عملیات و معاملات مالی، تجاری، صنعتی، معدنی و خدماتی که به طور مستقیم و غیر مستقیم به تمام یا هر یک از موضوعات مشروحه فوق اعم از داخلی یا خارجی مربوط باشد، است.

معرفی محصولات تولیدی شرکت :

سنگ سولفور : سنگ سولفور پس از استخراج از معدن جهت تهیه کنستانتره مس مورد استفاده قرار میگرد و درصد کمی از این محصول بصورت مستقیم بفروش می رسد .

کنستانتره مس : حدود 2 درصد از سنگ سولفور استخراج شده تبدیل به کنستانتره مس می شود که میزان عیار مس کنستانتره حاصله با توجه به مرغوبیت سنگ سولفور می تواند بین 20 الی 26 درصد باشد . هرساله با توجه به شرایط بازار درصدی کمی از کنستانتره تولیدی نیز بصورت مستقیم فروش می رود ولی عمده کنستانتره جهت تولید کاتد مس به کارخانه ریخته گری منتقل می شود .

کاتد : در کارخانه پالایشگاه و ریخته‫گریهای مجتمع مس سرچشمه ابتدا آند ارسالی از کارخانه‫های ذوب تحت عملیات تصفیه الکتریکی قرار گرفته و کاتد مس با خلوص 99/99 درصد حاصل می شود .‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬

 مفتول ، بیلت ، اسلب : کاتد تولیدی در پالایشگاه و لیچینگ به واحد ریخته‫گری ارسال می‫گردد. این واحد از دو بخش ریخته‫گری پیوسته و نیمه پیوسته تشکیل شده است. محصول بخش ریخته‫گری پیوسته، مفتول هشت میلیمتری است از جمله تولیدات بخش ریخته‫گری نیمه پیوسته، بیلت (شمش استوانه‫ای مسی) و اسلب است.‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬

از جمله محصولات جنبی فرآیند تولید کاتد مس می توان به کنستانتره طلا و نقره ، مولیبدن ، ته پاتیل اسید سولفوریک و اکسیژن اشاره کرد که درصد کمی از فروش شرکت را نیز  شامل می شوند .

جدول مقداری و ارزشی فروش محصولات شرکت در سنوات قبل و برآورد کارشناسی از سال مالی پیش رو مطابق ذیل میباشد :

برای دیدن جداول در سایز اصلی روی آن کلیک کنید

اگرچه مقدار ظرفیت اسمی تولید سنگ سولفور 48 میلیون تن میباشد ولی در مفروضات کارشناسی روند استخراج از معادن معادل روند 3 ماهه ابتدایی سال فرض شده است .

*میانگین قیمت جهانی مس در سال 1394 معادل 5.242 دلار / تن بوده است و برآورد کارشناسی در خصوص قیمت جهانی مس تاپایان سال جاری معادل 4800 دلار / تن فرض شده است . قیمت فعلی در محدوده 5000 دلار می باشد .

* فروش محصولات میانی معادل فروش واقعی در سال 1394 درنظر گرفته شده است . بدیهی است که هرگونه افزایش ظرفیت در صورت ثابت بودن مقدار فروش محصولات میانی نهایتا در محصولات نهایی منعکس خواهد شد .

* در دوسال گذشته شرکت به دلیل اعمال تحریمهای بین المللی و در نتیجه کاهش میزان صادرات با افت فروش محصولات خود مواجهه بوده است و مقداری از تولیدات را بفروش نرسانده است از جمله پتانسیهای رشد شرکت در آینده افزایش ظرفیت تولید  از طریق راه اندازی طرح های توسعه و همچنین  بهیود مقداری فروش از طریق افزایش صادرات و پوشش ظرفیت فروش خالی شرکت میباشد .

بهای تمام شده کالای ساخته شده و فروش رفته  :

مواد مستقیم :

 مواد مستقیم مصرفی شامل

 الف )  اندسته از مواد مصرفی میباشد که در جریان برداشت از معادن و ساخت محصولات بکار میرود  

 ب ) و اما قسمتی دیگر از مواد مستقیم مصرفی شامل قراضه و کنستانتره  بصورت آماده خریداری شده جهت استفاده در سیکل تولید میباشد.

جدول زیر بررسی مقداری مواد اولیه مصرفی و نرخ تبدیل مواد اولیه نسبت به محصولات تولیدی را نمایش می دهد :

*بنظر میرسد مهمترین نکته قابل بررسی در نرخ مصرف مواد اولیه ، نرخ تبدیل قراضه مصرف شده در سالهای گذشته نسبت به مصرف قراضه در سال 1394 میباشد. نرخ مصرف در سالهای 1390 و 1391 معادل 19 درصد بوده است و در سال 1392 و 1393 با 3 درصد کاهش به 16 درصد رسیده است . ولی این نرخ در سال 1394 با افت شدید تا میزان 5 درصد مقدار کاتد تولید شده کاهش یافته است!!

البته با توجه به اینکه در گزارش 3 ماهه 1395 نیز این نرخ حتی کمتر از میانگین 1394 بوده است لذا در برآورد کارشناسی نیز نرخ مصرف قراضه و سایر مواد اولیه خریداری شده ( نیمه ساخته ) معادل آخرین دوره مالی فرض شده است .

دستمزد مستقیم :

دستمزد مستقیم تولید بعنوان یکی از اقلام مهم بهای تمام شده تغییرات با اهمیتی در سال 1394 داشته است که تصور می شود حتی در سال مالی پیش رو و سالهای آتی بتوانیم تغییراتی از این دست را شاهد باشیم . جهت بررسی بیشتر نگاهی دقیق تر به آمار تعدادی پرسنل از گذشته تا کنون در این شرکت شده است !

تغییرات تعدادی پرسنل شرکت از سال 1389 تا سال 1392 از 4.847 نفر به 10.283 نفر نشان از عدم کارائی در این حوزه و احتمال مدیریت این قسمت در سالهای آتی میباشد ! بنظر میرسد که افزایش بیش از 200 درصدی پرسنل بدون افزایش ظرفیت تولیدی بابت برنامه های اشتغالزایی دولت در آن دوره بوده است که متاسفانه هزینه های سنگینی را به شرکت تحمیل نموده است . البته کاهش هزینه های دستمزد مستقیم در سال 1394 نسبت به سال قبل و همچنین کاهش تعدادی پرسنل در این دوره و همچنین کاهش کل هزینه های عمومی و اداری نشان از اراده مدیران  شرکت جهت سامان دهی به هزینه های دستمزد و همچنین هزینه های عمومی اداری شرکت میباشد که این روند میتواند در سالهای پیش رو نیز ادامه داشته باشد و این احتمال وجود دارد که همگام با رشد ظرفیت تولیدی شرکت افزایش هزینه های دستمزد با نرخ رشد کمتری و یا حتی نرخ رشد منفی حرکت داشته باشد!

با توجه به موارد فوق جدول بهای تمام شده کالای ساخته شده و فروش رفته به شرح ذیل محاسبه برآورد شده است :

هزینه دستمزد مستقیم از سال 1393 تا 1394 افت شدیدی داشته که به نوعی مدیریت هزینه های اضافی را تائید مینماید.

همانگونه که در جدول فوق مشخص است سربار تولید نیز به عنوان یکی از اقلام مهم بهای تمام شده می باشد که جهت بررسی بیشتر آنالیز سربار تولبد به شرح ذیل میباشد :

با توجه به نکات مطرح شده در بالا برآورد صورت سود و زیان شرکت برای سال مالی 1395 به شرح زیر میباشد :

بررسی موجودی کالای ساخته شده شرکت :

با توجه به اینکه شرکت ملی مس در دوسال اخیر همواره با مشکل فروش محصولات خود مواجهه بوده است لذا مقداری از موجودی کالای ساخته شده به انبار محصول منتقل شده است که با بهبود  اوضاع اقتصادی و توانایی صادرات محصولات خود میتواند پتانسیل جهت رشد فروش شرکت محسوب شود .

باتوجه به اینکه روش نگهداری موجودی کالای شرکت میانگین موزون میباشد لذا مطابق با اطلاعات صورتهای مالی بهای تمام شده کالای فروش رفته به تفکیک نوع محصولات  استخراج می شود و از مقایسه آن با مقدار فروش نرخ هر واحد از بهای تمام شده برای محصول محاسبه  میشود و نهایتا از تقسیم ارزش موجودی کالای پایان دوره بر نرخ بدست آمده برای هر واحد مقدار موجودی کالا قابل محاسبه  میباشد :

ملاحظه میشود که مقدار کنستانتره مس از 77.586 به 194.308 تن در سال 1394 افزایش یافته ( 116.722 تن ) و مقدار کاتد نیز از 51.374 تن به 72.836 تن افزایش یافته است !

موجودی 72 هزارتن کاتد مس معادل 37 درصد مقداری فروش در سال 1394 میباشد !!  موجودی 194 هزار تن کنستانتره نیز پتانسیل فروش مازاد بر تولید  ( حدد 58 هزار تن کاتد تبدیل میشود ) ایجاد کرده است !

کلا موجودی کالای ساخته شده معادل 65 الی 70 درصد مقدار کاتد فروش رفته در سال 1394 برآورد میشود ( حدود 35 درصد فروش کل شرکت ) که عدد قابل توجهی میباشد .

اگرچه احتمالا کل این موجودی طی یک دوره مالی بفروش نخواهد رسید ولیکن در شرایط رونق اقتصادی و قابلیت فروش صادراتی شرکت میتواند در سنوات آتی مقدار فروش خود را نسبت به سال مالی1393 و 1394 از طریق :

 الف ) استفاده از ظرفیت خالی تولیدی و  فروش نرفته در سنوات آتی

ب) فروش تمام و یاقسمتی از موجودی کالای ساخته شده و نیمه ساخته

ج)  بهره برداری از طرحهای توسعه ای شرکت و افزایش ظرفیت تولید

منابع مذکور به نحو قابل توجهی افزایش دهد .

طرحهای توسعه شرکت :

در جدول زیر خلاصه ای از مهمترین طرحهای توسعه ای شرکت و براورد تاریخ شروع بهره برداری آزمایشی آنها منعکس شده است .

جدول بالا بطور خلاصه بیان میکند که ظرفیت استخراج از معادن و ظرفیت تولید مس کاتد در سه الی پنج سال آینده با روند روبه رشدی مواجهه خواهد بود بطور خلاصه با اجرای پروژه های مذکور حدودا 250 هزار تن به ظرفیت تولید کاتد مسی افزوده خواهد شد ( در حال حاضر ظرفیت اسمی 357 هزار تن و ظرفیت عملی 193 هزار تن میباشد ) البته اگر چه فاز اول طرح توسعه ذوب سرچشمه با ظرفیت 100 هزار تن در سال بهمن ماه 1394 به بهره برداری رسیده است و فاز دوم این طرح نیز به ظرفیت 100 هزارتن تا سال آینده بهره برداری خواهد شد ولیکن باید توجه داشت که ظرفیت برداشت از معادن و استخراج سنگ سولفور نیز میبایت همگام با ایجاد ظرفیت سازی طرحهای ذوب پیشرفت داشته باشد و صرفا بهره برداری از طرحهای ذوب ضامن افزایش تولید شرکت نخواهد بود !

بزرگترین معدن استخراج سنگ سولفور شرکت معدن دره زرا کرمان میباشد با ظرفیت تولید 11 میلیون تن سنگ سولفور در سال 1397 به بهره برداری خواهد رسید و مجوعا برآورد از استخراج معادن کرمان 25 میلیون سنگ سولفور و معادن آذربایجان 7 میلیون تن میباشد ( ظرفیت اسمی فعلی 48 میلیون تن میباشد ) .

جمع بندی و نتیجه گیری :

مهمترین ریسک شرکت کاهش قیمت جهانی مس و توانایی فروش محصولات خود خواهد بود . به عقیده نگارنده این گزارش شرکت در سال 1394 سال بسیار سختی را پیش رو داشته عدم توانایی در فروش محصولات در سالهای اخیر و همچنین افت قیمت جهانی مس تا قیمتهای کمتر از 4500 دلار در هر تن باعث شد که شرکت دربسیاری از قسمتها از جمله بهبود تکنولوژی تولید و همچنین اصلاح ساختار هزینه ای شرکت اقداماتی را انجام دهد . اگرچه پیش بینی سود هر سهم در سال مالی 1395 با مفروضاتی صورت گرفته که در ادامه سال تغییر در هر یک از آنها میتواند روند سود آوری را مغایر با پیش بینی  های انجام گرفته رقم بزند .

نهایا برآورد میشود که حتی درصورت بهبود شرایط فروش محصولات مهمترین عاملی که باعث رشد فزآینده در سود آوری شرکت خواهد شد نرخ  جهانی مس خواهد بود ولیکن دراین گزارش سعی شده است پتانسیلهای نهفته در شرکت جهت رشد سود آوری در سالهای آتی بنحو مقتضی منعکس شود چرا به اعتقاد نگارنده گزارش تحمیل هزینه های بالای پرسنلی ( دربالا توضیح داده شد ) عدم توانایی در فروش محصولات بنحو چشمگیر و همچنین افت قیمت جهانی مس در سال گذشته از محدوده 7000 هزار دلار تا محدوده  4300 دلار همگی از جمله عواملی بوده اند که فشار مضاعفی را بر شرکت در این سالها تحمیل کرده بودند و با وجود تمامی این مشکلات شرکت موفق به تحقق 108 ریال سود برای سال 1394 شده است !

نهایتا با توجه به تمامی موارد مطرح شده در گزارش فوق چنانچه قیمت جهانی نفت و به تبع آن فلزات اساسی با روند افزایشی خود که اخیرا ایجاد شده است  تداوم داشته باشد میتوان شرکت ملی مس را جزو شرکتهایی طبقه بندی نمود که علاوه بر انتفاع ناشی از افزایش نرخ فروش محصولات پتانسیلهای دیگری نیز منجمله افزایش مقداری فروش محصولات و اصلاح ساختار هزینه ای (ناشی از اصلاح ساختار تولید و مدیریت هزینه های پرسنلی ) بهره مند خواهد شد . سرمایه گذاری در این شرکت برای سرمایه گذاران با دید میان مدت و بلند توصیه میشود و با توجه به رشد اخیر قیمت سهام  از محدوده 1200 ریال در دیماه 1394 تا محدوده 1800 ریال کنونی و همچنین سود نقدی 200 ریالی بنظر نمیرسد که در کوتاه مدت سود چندانی را برای سرمایه گذاران کوتاه مدت متصور شویم .

* واحد سرمایه گذاری تامین سرمایه نوین

کانال تلگرام شرکت https://telegram.me/nibbroker