پاسخ اندیشکده حکمرانی شریف به اظهارات آقای دکتر درخشان

به گزارش اقتصادآنلاین، در ادامه پاسخ اندیشکده حکمرانی شریف به اظهارات آقای دکتر درخشان را مشاهده می کنید؛

جناب آقای دکتر درخشان

سلام علیکم

نظر به اظهارنظرهای اخیر حضرتعالی درباره فعالیت‌ها و رویکردهای اندیشکده حکمرانی شریف که منجر به طرح مطالب خلاف واقع و نسبت‌های نادرست به این مجموعه و برخی اعضای آن شده است، نکات زیر به استحضار می‌رسد:

1. چندی پیش مطالبی از شما نقل شد که در آن اندیشکده حکمرانی شریف را به نوعی متهم به داشتن دیدگاه‌های لیبرالیستی کرده بودید. هر چند راهبرد همیشگی ما عبور آهسته از کنار این سنخ اتهامات بوده و هست، اما طرح آن از جانب شما که از اساتید پیشکسوت کشور هستید باعث شد که از باب تعامل سعی در گفتگو و شنیدن نکات و انتقادات شما داشته داشیم، زیرا مطلب منتشر شده حاوی هیچ تبیین و توضیحی از سوی شما نبود.
2. متاسفانه در پی تماس ما و در اصلاحیه‌ای که در این مورد از سوی حضرتعالی منتشر شد، به ذکر این جمله بسنده نمودید که «اینجانب رویکرد و توصیه های سیاستی اندیشکده حکمرانی را که ملهم از آموزه های لیبرالیستی است قبول ندارم». جناب آقای دکتر درخشان؛ آیا این شیوه‌ای صحیح است که بدون اینکه مشخصا عنوان کنید که کدام توصیه یا توصیه‌های سیاستی اندیشکده ملهم از آموزه‌های لیبرالیستی است، صرفا با بیان یک جمله کلی به یک مجموعه برچسب‌زنی کنید؟ آیا بهتر نیست مشخصا عنوان کنید که کدام گزارشات یا توصیه‌های خاص ما شما را به جمع‌بندی مذکور رسانده است؟ آیا این قضاوت صرفا مربوط به توصیه‌های اقتصادی این مجموعه است و یا بیان مبهم و کلی شما به تمام فعالیت‌های این مجموعه که اقتصاد بخش کوچکی از آن است برمی‌گردد؟ اگر منظور شما پیشنهادات اقتصادی این اندیشکده است، آیا بهتر نیست مشخص نمایید کدام یک از توصیه‌های اقتصادی این مجموعه که در بین آنها پیشنهاداتی مربوط به وضع مالیات بر عایدی سرمایه، تسهیل فضای کسب و کار، حذف ظرفیت‌گذاری از مجوزها، وضع مالیات  بر درآمد افراد، تاکید بر تدریج در اصلاحات مربوط به ارز ترجیحی و تفکیک مقوله‌ی ارز ترجیحی از یارانه‌ی کالاهای اساسی وجود دارد، از منظر شما مصداق دور شدن از مبانی جمهوری اسلامی و بهره‌گیری از آموزه‌های لیبرالیستی به شمار می‌رود؟
3.  ضمن احترام به جایگاه تخصصی شما لازم به ذکر است که نقد سازنده و علمی مستلزم استدلال و تدقیق کلام و بیان مصداق است، و به کارگیری اتلاقاتی کلی چون لیبرال در ارتباط با یک مجموعه دور از دقت به شمار می‌رود. ممکن است در پاسخ به این سوال عنوان کنید که در گذشته به اندازه کافی انتقادات خود را در مورد دانشکده اقتصاد شریف بیان کرده‌اید و نیازی به تکرار مجدد آنها نیست. اگر چنین است تاکید می‌کنیم که همانطور که قبلا به استحضار حضرتعالی رسیده اندیشکده حکمرانی هیچگونه وابستگی به دانشکده اقتصاد دانشگاه صنعتی شریف ندارد. بدیهی است که در دانشکده مدیریت و اقتصاد شریف نیز به مانند سایر دانشکده‌های کشور مجموعه‌ای از اساتید با دیدگاه‌های مختلف حضور دارند که می‌توانید در موضوعات اختلافی با هر یک از آنها به گفتگو بنشینید و دستاویز کردن اختلاف نظر با یک یا چند استاد برای دوقطبی‌سازی و برچسب‌زنی به مجموعه‌های مختلف وابسته و همکار یک دانشگاه، هر چه باشد قطعا اخلاق علمی نیست. اختلاف در نگرش‌ها و مبانی بین صاحبنظران امری قابل پذیرش است، اما مرزبندی‌ها و مکتب‌سازی‌های کاذب و نشان‌دار کردن مراکز علمی کشور در قالب این مکتب و آن مکتب رویه‌ای نادرست است که باب گفتگو و اصلاح را کور خواهد کرد.
4. آقای دکتر درخشان؛ ایجاد درک صحیح نسبت به مکاتب اقتصادی و مبانی نظری آنها از مهمترین الزامات مطالعات علمی و سیاستی است، اما کشاندن این موضوعات به فضای رسانه‌ای آن هم به صورتی نادقیق و سیاسی کردن موضوع کژراهه‌ای است که بازنده‌ی آن در نهایت همه اندیشمندان و در صدر آن جریان انقلابی کشور هستند. نگران باشید که عده‌ای از افراد مغرض یا تهی از دانش که امثال آنها را این روزها در فضای مجازی می‌توان دید اظهارات شما دستاویزی برای جوسازی‌ها و هشتگ‌سازی‌های خود قرار دهند. بدیهی است که اظهارات این قبیل افراد ارزشی برای توجه یا پاسخگویی نداشته و نخواهد داشت، اما مناسب است که ورود اساتیدی چون شما تقویت‌کننده‌ی فضای گفتگو در میان اهل علم باشد و نه بستری برای تقویت افرادی که به دنبال استفاده از نام و اعتبار دیگران برای اهداف مغرضانه‌‌ی خود هستند. برچسب‌زنی همواره ابزاری ناصواب برای رقابت‌های جریانی در کشور بوده است، اما تمسک به آن امروز بسی ناصواب‌تر از گذشته نیز هست زیرا اینکه اکنون بیش از پیش نیاز به همراهی علاقمندان به کشور و نظام هستیم و دوقطبی‌سازی و اختلاف‌افکنی، آن هم در بین کسانی که همت خود را صرف اعتلای این کشور و تحقق آرمان‌های انقلاب اسلامی نموده‌اند گناهی بزرگ است. انتخاب با شماست؛ اما اکیدا توصیه می‌کنیم پیش از آنکه به صورت عمومی بر عده‌ای برچسب زنید، لااقل حرف آنها را به دقت بشنوید تا خدای نکرده قضاوت غیرعالمانه‌ای نکرده باشید. یقین داریم که اگر نسبت به مبانی فکری و توصیه‌های اندیشکده حکمرانی در چند سال اخیر مطلع شوید، قطعا در حسنِ نیت یا آگاهی افرادی که احتمالا اطلاعاتی را در این مورد این مجموعه به شما داده‌اند دچار تردیدهای بسیار جدی خواهید شد.
5. ممکن است تصور شما آن باشد که توصیه‌های اندیشکده حکمرانی شریف ملهم از آموزه‌هایی‌ست که منتسب به نهادهایی چون صندوق بین‌المللی پول و بانک جهانی هستند و این موضوع موجب چنین قضاوتی از سوی شما شده است. اگر چنین باشد لازم به تاکید است که شاید توصیه‌های این نهادها کماکان برای برخی از پژوهشگران در کشور ما جدی تلقی شود، اما این نهادها امروز به هیچ وجه از مرجعیتی جدی در جوامع تخصصی و علی‌الخصوص در جامعه‌ی اقتصادی برخوردار نیستند و مطالعات ارائه شده توسط آنها نیز عموما در رده‌ی پژوهش‌های درجه چندم مورد توجه قرار می‌گیرد. از این‌رو هر چند بر این باوریم که به دلیل تعامل رسمی کشور با این مجموعه‌ها باید حتی‌الامکان از ظرفیت آنها برای دسترسی به داده‌ها و اطلاعات بین‌المللی استفاده کرد و از این حیث تعامل منضبط با آنها به خودی خود مساله‌‌ای نکوهیده نیست، اما اندیشکده حکمرانی شریف هیچ‌گاه یافته‌ها و توصیه‌های این نهادها را مبنای مطالعات خود قرار نداده‌ است. فارغ از این موضوع، اساسا خاستگاه توصیه‌های بسیاری از نهادهای بین‌المللی نیز متفاوت از خاستگاه پیشنهادات اندیشکده حکمرانی است. به طور مثال در موضوع انرژی بخش زیادی از دغدغه‌ی امروز جهانی معطوف به موضوعات زیست‌محیطی و انتشار کربن بوده در حالی که توصیه‌های اندیشکده در موضوع انرژی حول محورهای عدالت یارانه‌ای و اصلاح نقش دولت است.
6. در پایان بدون هیچ‌گونه تلاشی برای خوشامد دیگران و با صراحت عنوان می‌کنیم که این اندیشکده و مدیران آن اعتقادی به جمع بین اسلام و مکاتب فکری بشری مانند لیبرالیسم ندارند. اعتقاد و تلاش ما استفاده از آموزه‌های مکتب اسلام در حل مسائل واقعی کشور بوده و در این راستا همواره با بسیاری از مجموعه‌ها و افراد حوزوی و دانشگاهی در تعامل بوده و هستیم. شیوه‌ی اندیشکده حکمرانی چنین است که به جای آنکه در مواجهه با هر ایده‌ی سیاستی وقت و انرژی خود را صرف جایابی آن ایده در بین مکاتب بشری چون لیبرال، نئولیبرال، نهادگرا، توسعه‌گرا، بازارگرا و قس علی هذا کند، تلاش خود را به بررسی اثربخشی آن در حل مشکلات کشور و تناسب آن با مبانی و آموزه‌های اسلامی معطوف می‌دارد. کشاندن دعوای بی‌سرانجام این مکاتب به رسانه‌های عمومی نتیجه‌ای جز حیران کردن سیاستگذار و به گروگان بردن معیشت مردم نخواهد داشت. این مکاتب که اتفاقا مرزهایی بسیار خاکستری نیز دارند، بنا بر ماهیت بشری خود ممکن است جایی به صلاح و جایی به خطا رفته باشند و ما هرگز چارچوب فکری خود را در قالب هیچ یک از آنها محدود نخواهیم کرد.
7. کماکان بر این باوریم که دریافت شما از اندیشکده حکمرانی شریف نادرست و ناشی از اطلاعات اشتباه یا مخدوش است. مشتاقانه منتظر گفتگوی صمیمانه و تخصصی با شما هستیم. در همین جا از همه افرادی که انتقاد یا ابهامی نسبت به مواضع اندیشکده دارند دعوت می‌کنیم به جای استفاده از برچسب‌ها و عناوینی که می‌تواند مسئولیت دنیوی و اخروی به همراه داشته باشد، در فضایی تخصصی دیدگاه‌های خود را با اندیشکده به اشتراک بگذارند.

والسلام علی عبادالله الصالحین