اقتصاد آنلاین - شیرکو سهرابی؛ سال ۲۰۰۹ بیت‌کوین خود را به عنوان اولین ارز غیرمتمرکز، به جهان معرفی کرد. در این سال بیت‌کوین تنها به صورت تئوری وجود داشت و در هیچ صرافی لیست نشده بود؛ بنابراین قیمت آن صفر بود. غیرمتمرکز بودن بیت‌کوین علاوه بر مزیت‌های موجود، نقطه عطف چالش‌های پیش روی این رمزارز بود و با وجود روند صعودی آن مشکلات زیادی را پشت سر گذاشته است. مخالفت حکومت‌ها همیشه جزو بزرگترین چالش بیت‌کوین بوده؛ زیرا هدف اصلی بیت‌کوین حذف واسطه‌هایی مثل بانک‌های مرکزی است.
در ادامه گزارش مهم‌ترین مشکلات و چالش‌های بیت‌کوین به ترتیب از سال ۲۰۱۰ تا سال ۲۰۲۲ آورده شده است.
سال ۲۰۱۰ را می‌توان سرآغاز معاملات بیت‌کوین در نظر گرفت. نخستین صرافی دنیا به آدرس BitcoinMarket.com در این سال شروع به انجام معاملات بیت‌کوین کرد که سبب افزایش قیمت بیت‌کوین تا ۰.۰۰۳ دلار شد. بزرگترین مشکل بیت‌کوین در آن زمان ارزش پایین آن بود و توجه زیادی به بیت‌کوین نمی‌شد. به‌گونه‌ای که لازلو هانیچ تنها برای دو پیتزا در می ۲۰۱۰ ، ده‌هزار بیت‌کوین پرداخت کرد. در سال ۲۰۱۰ بیت‌کوین برای اولین بار دچار یک باگ شد به‌گونه‌ای که یک فرد ناشناس موفق به تولید ۱۸۴ میلیارد واحد بیت‌کوین شد. توسعه دهندگان برای اولین بار این باگ را از بین برده و نسخه جدید را برای شبکه بیت‌کوین طراحی کردند که به هارد فورک مشهور است.
در اواسط سال ۲۰۱۱ برای اولین بار بیت‌کوین به بالای ۳۰ دلار رسید، ولی هک صرافی بزرگ ام تی گاکس در آن زمان موجب شد بیت‌کوین ۹۰ درصد ارزش خود را از دست بدهد و به ۲ دلار برسد. این کاهش قیمت شدید و بی‌سابقه، باعث کاهش اشتیاق مردم به حوزه رمزارز شد.
اولین هاوینگ بیت‌کوین در سال ۲۰۱۲ اتفاق افتاد که باعث نصف شدن پاداش استخراج بیت‌کوین شد. همین مسئله را می‌توان از اولین نشانه‌های شروع مشکلات ماینرها دانست چون برای اولین بار پاداش آنها نصف شده بود. در سال نیز ۲۰۱۳ بیت‌کوین برای اولین بار هزار دلاری شد و ارزش آن به بیش از یک میلیارد دلار رسید. دقیقا در همین سال محدودیت‌ها و ممنوعیت کشور چین شروع شد و سبب شد بیت‌کوین از ۱۰۲۲ دلار به ۸۳۹ دلار برسد.
در سال ۲۰۱۴ صرافی ام تی گاکس که بزرگترین صرافی آن زمان بود هک شد و بعد از تعطیلی قیمت بیت‌کوین وارد یک رکود دو ساله و بی‌سابقه شد. به‌گونه‌ای که قیمت بیت‌کوین از ۱۰۰۰ دلار تا ۱۵۰ دلار کاهش یافت.
در سال ۲۰۱۵ صرافی بزرگ آمریکایی یعنی کوین بیس شروع به کار کرد و همین مسئله سبب شد سرپرست امور مالی ایالات متحده ضوابطی را برای معاملات رمزارز در نظر بگیرد.
دومین هاوینگ بیت‌کوین در سال ۲۰۱۶ اتفاق افتاد و باعث نصف شدن پاداش ماینرها شد. یعنی ماینرها از این به بعد به جای ۲۵ بیت‌کوین تنها ۱۲.۵ بیت‌کوین به ازای هر بلاک دریافت می‌کردند. صرافی بیتفینکس بزرگترین صرافی آن زمان به طور کلی هک شد. این اتفاق باعث سقوط شدید بیت‌کوین از ۷۰۰ دلار به ۳۰۰ دلار شد.
سال ۲۰۱۷ سال نوسانات شدید بیت‌کوین بود. ریسکی شدن بازار فارکس و بورس آمریکا به علت انتصاب ترامپ به ریاست‌جمهوری به نفع بازار رمزارز بود. در این سال برای نخستین‌بار بیت‌کوین دوباره ۱۰۰۰ دلار شد، سپس ۱۰ هزار دلار و با لمس کردن ۲۰ هزار دلار قدرت خود را به جهانیان ثابت کرد. اما نپذیرفتن طرح etf بیت‌کوین در بورس آمریکا و دستور تعطیلی صرافی‌های بیت‌کوین در چین، باعث شد بیت‌کوین تنها در ده روز بیش از یک‌سوم ارزش خود را از دست بدهد و به ۱۴ هزار دلار برسد.
سال ۲۰۱۸ سال شوم بیت‌کوین بود، ممنوعیت ماینرها و صرافی‌ها در چین، هک صرافی کوین ریل در کره جنوبی، رد etf بیت‌کوین برای دومین بار و تخلیه حباب بیت‌کوین ۲۰ هزار دلاری باعث شد در این سال بیت‌کوین ۷۰ درصد ارزش خود را از دست بدهد.
در سال ۲۰۱۹ بزرگترین صرافی جهان یعنی بایننس هک شد و ۷۰۰۰ بیت‌کوین از این صرافی به سرقت رفت. سال ۲۰۱۹ سال دشمنی ترامپ با بیت‌کوین بود به‌گونه‌ای که ترامپ اعلام کرد بیت‌کوین بی‌ارزش است و تنها یک ارز به اسم دلار داریم. در این سال برای سومین بار etf بیت‌کوین توسط سازمان بورس آمریکا راه‌اندازی شد.
در سال ۲۰۲۰ به تدریج بیت‌کوین از رکود عمیق سال ۲۰۱۸ بیرون آمد. در این سال کرونا باعث ریسکی شدن تمام بازهای مالی و ریزش بیت‌کوین به زیر ۴ هزار دلار شد. ولی اعلام کردن نرخ بهره صفر در امریکا به کمک بیت‌کوین آمد و به تدریج رشد بیت‌کوین در سال ۲۰۲۰ شروع شد. شدت گرفتن ویروس کرونا و قبول نشدن ترامپ در انتخابات دست به دست هم داد که افراد بیشتری به بیت‌کوین روی بیاورند. شدت بیشتر ویروس کرونا فعالیت حوزه‌های مجازی را بیشتر کرد و از طرفی سیاست‌های مالی امریکا به شدت افزایش یافت که باعث بالا بردن قیمت بیت‌کوین شد. در سال ۲۰۲۰ بیت‌کوین رکورد قیمتی ۲۰ هزار دلار را دوباره شکست.
سال ۲۰۲۱ سال ممنوعیت مجدد بیت‌کوین توسط چین و اخراج ماینرها از این کشور بود. اما در همین سال شرکت خودروسازی تسلا با مدیرعاملی ایلان ماسک سبب شد، قیمت بیت‌کوین به بالای ۴۰ هزار دلار در کمتر از دو ماه برسد. در این سال فعالیت توییتر، فضای مجازی و تداوم کرونا سبب شد که بیت‌کوین دیگر جهانی شود. بزرگترین قیمت تاریخ در این سال اتفاق افتاد که برابر با ۶۸ هزار دلار است.
اکنون سال ۲۰۲۲ شروع شده و بزرگترین چالش جهانیان قانون‌گذاری این رمزارز توسط کشورها بخصوص امریکا است. دولت‌ها قرار نیست به راحتی با این موضوع کنار بیایند و قطعا وجود بیت‌کوین منافع آنها را در معرض ریسک قرار می‌دهد؛ بنابراین تلاش کشورها برای سرکوب بیت‌کوین می‌تواند از مهم‌ترین چالش‌های پیش روی بیت‌کوین باشد.
ممنوعیت ماینینگ در چین و اعلام غیرقانونی بودن معاملات رمزارز در این کشور از مهم‌ترین واکنش‌های منفی دولت‌ها است. کشورهای قدرتمند دیگری نظیر روسیه و انگلستان بارها نسبت به ممنوعیت و ریسک این ارزها هشدار داده‌اند.
برای اینکه بیت‌کوین مورد پذیرش گسترده قرار گیرد باید در طول زمان افراد بیشتری با آن آشنا شوند و شرکت‌ها با ارائه امکان خرید فروش با بیت‌کوین به گسترش هرچه بیشتر این رمزارز کمک کنند. عمق کم بازار بیت‌کوین باعث می‌شود این ارز نوسانات قیمتی شدیدی را تجربه کند که در بلندمدت دیدگاه افراد را از بیت‌کوین به عنوان یک دارایی امن دور می‌کند. از آنجا که تولید بیت‌کوین بر اساس استخراج و اثبات کار است، در بلندمدت انرژی برقی و آلودگی زیست‌محیطی فراوانی به بار می‌آورد که می‌تواند سبب نابودی آن شود.
عرضه محدود ۲۱ میلیون واحد بیت‌کوین می‌تواند یک نقطه ضعف مهم تلقی شود. زیرا زمانی که عرضه بیت‌کوین تمام شود ممکن است نهنگ‌ها که بیشترین بیت‌کوین را در سبد خود دارند، بیت‌کوین‌های خود را عرضه نکنند و محدود کردن عرضه نوعی ایراد محسوب شده و سبب ایجاد انحصار شود.
اگر به بیت‌کوین به عنوان یک وسیله پرداخت مثل پول نگاه کنیم، می‌توان گفت مهم‌ترین ویژگی یک وسیله مبادله، باید سرعت بالای آن باشد که بیت‌کوین به شدت سرعت تراکنش پایینی دارد که سبب کاهش مقیاس‌پذیری آن می‌شود. به‌گونه‌ای که در یک ثانیه بیت‌کوین فقط می‌تواند ۷ تراکنش را انجام دهد در حالی که شرکتی مثل ویزا می‌تواند ۲۰ هزار تراکنش در ثانیه را تایید کند.
اغلب طرفداران بیت‌کوین از برگشت‌ناپذیری تراکنش‌های بیت‌کوین به عنوان مزیت یاد می‌کنند اما گروهی هم آن را عیب بزرگی می‌دانند. به محض آنکه یک تراکنش بیت‌کوین تایید و تکمیل شود، امکان بازگشت وجه وجود نخواهد داشت.
به دلیل ناشناس بودن تراکنش‌های افراد در معاملات، بسیاری از کلاهبرداران می‌توانند از این فرصت استفاده کنند و از این رمزارز برای حملات سایبری، معاملات مواد مخدر و قاچاق سلاح در بازارهای سیاه استفاده شود.
هرچند سهولت استفاده از بیت‌کوین نسبت به سال‌های گذشته بهبود پیدا کرده است ولی هنوز جای کار بسیار و نیاز به صفحات کاربردی ساده و کارپسند دارد تا تمام مردم بتوانند به راحتی از آن استفاده کنند.
بنا بر نظر بسیاری از طرفداران پولی دیدگاه کلاسیک، بیت‌کوین هیچ ارزش ذاتی یا پشتوانه قدرتمند ندارد و در بلندمدت محکوم به نابودی است. باور این اقتصاددانان بر این است بیت‌کوین هنوز خصوصیات پول را ندارد.
اما عده‌ای دیگر بر این نظر هستند که ارزش بیت‌کوین به میزان مقبولیت آن در جامعه بستگی دارد که روز به روز در حال پیشرفت است. روند تاریخی پر و فراز نشیب بیت‌کوین نیز این ادعا را ثابت کرده است. از طرفی عرضه محدود بیت‌کوین بر خلاف چاپ بی رویه پول توسط بانک‌های مرکزی، خاصیت ضد تورمی آن را با صدای بلند به ما یادآور می‌کند.
