اخبار هواشناسی

با ورود سامانه نیرومند مدیترانه‌ای از غرب کشور، بارش‌های پاییزی رنگ تازه‌ای به خود می‌گیرند. از شامگاه جمعه، نخستین موج گسترده برف و باران پاییز ۱۴۰۴ آسمان غرب، شمال‌غرب و دامنه‌های زاگرس را فرا گرفته است. در برخی از ارتفاعات ضخامت برف به بیش از ۳۰ سانتی‌متر خواهد رسید و دمای هوا به‌طور محسوسی کاهش می‌یابد.

کارشناس هواشناسی پیش‌بینی کرد با ورود سامانه بارشی به غرب و مرکز کشور، ارتفاعات تهران و البرز امروز پوشیده از برف خواهد شد و دوشنبه بارش‌ها شدت بیشتری خواهند داشت.

۱۱ استان کشور در پی تشدید ناگهانی شرایط، رسماً در حالت آماده‌باش کامل قرار گرفتند. این وضعیت فراتر از هشدارهای معمول است؛ این یک فرمان عملیاتی برای فعال‌سازی کلیه دستگاه‌های مدیریت بحران است. در این شرایط، جایی که توان زیرساختی مناطق در معرض بیشترین فشار قرار دارد، تنها هوشیاری فوری و اجرای دقیق پروتکل‌ها می‌تواند از تبدیل شدن بحران به فاجعه جلوگیری کند.

نقشه‌های جهانی هواشناسی نشان می‌دهند که یک مرکز کم‌فشار بسیار عمیق و سرد با منشأ قطبی، در حال بلعیدن آسمان غرب آسیا است. مدل ECMWF، که به دقت بی‌نظیرش مشهور است، ورود یک توده هوای بسیار سردتر از میانگین به جو منطقه را قطعی کرده است. این پدیده به معنای پایان تدریجی هوای نسبتاً معتدل پاییزی و آغاز ناپایداری‌های شدید، به ویژه در غرب و شمال غرب کشور است.

در کوران سوزان‌ترین بحران خشکسالی دهه‌های اخیر، نگاه‌ها به سوی ابرهای آسمان دوخته شده است؛ گویی معجزه‌ای در انتظار ماست. «بارورسازی ابرها» به عنوان یک راه‌حل اضطراری، با وعده افزایش بارش، سرمایه‌گذاری‌های سنگینی را به خود جلب کرده است. اما این مداخله فنی که نزدیک به سه دهه است در آسمان ایران جریان دارد، اکنون به یک شمشیر دولبه تبدیل شده است.

در آستانه ورود به آخرین هفته‌ آبان ماه، جبهه هوایی جدیدی از مرزهای غربی کشور خبر می‌دهد؛ خبری که نویدبخش تغییرات اساسی در اقلیم منطقه‌ای است. از شب جمعه، این سامانه بارشی فعال شده و از روز شنبه (۲۴ آبان ۱۴۰۴)، استان‌های متعددی را تحت تأثیر قرار خواهد داد. برای ساکنان غرب کشور، این یعنی بارش باران، برف در ارتفاعات، و کاهش محسوس دما. اما این تأثیرگذاری محدود به غرب نیست؛ از خوزستان تا اصفهان و حتی پایتخت، شاهد نوسانات دمایی و تغییر در کیفیت هوا خواهیم بود.

بر اساس آخرین تحلیل‌های صورت گرفته از مدل‌های پیش‌بینی بلندمدت هواشناسی اروپا (ECMWF)، منطقه خاورمیانه و به ویژه ایران، در آستانه‌ ورود یک سامانه قدرتمند و سرد زمستانی قرار دارد که پیش‌بینی می‌شود در بازه زمانی منتهی به اواسط آذرماه (تا تاریخ ۱۸ آذر ۱۴۰۴)، منجر به بارش‌های سنگین برف در بخش‌های وسیعی از کشور شود.

زمستان سال ۱۳۵۰ شمسی (معادل ژانویه ۱۹۷۲ میلادی)، نه تنها یک فصل سرد، بلکه یک نقطه عطف در تاریخ اقلیمی و اجتماعی ایران بود. این زمستان، با شدت و گستردگی بی‌سابقه‌اش، به یکی از مهیب‌ترین بحران‌های طبیعی در تاریخ معاصر کشور تبدیل شد. سرمای آنچنان کشنده بود که مرزهای جغرافیایی و اجتماعی را در هم شکست و میلیون‌ها نفر را در برابر خشم طبیعت به زانو درآورد. سرمای زمستان ۵۰ تنها یک رخداد هواشناسی نبود؛ بلکه یک بحران لجستیکی، اقتصادی و انسانی بود که جامعه ایران را به شدت تحت تأثیر قرار داد.

در حالی که ششمین سال کم‌آبی نفس‌ها را گرفته، امیدها به آسمان دوخته شده است. سازمان آب‌های جوی اعلام کرد: عملیات حیاتی «بارورسازی ابرها» از ۸ آبان آغاز شده است. آیا این فناوری می‌تواند نجات‌بخش منابع آبی کشور باشد؟ مهم‌تر از آن، بر اساس نقشه‌های هواشناسی، زمان دقیق آغاز بارش‌های جدید در غرب و زاگرس مشخص شد.

برای هفته‌ها، آسمان ایران در یک سکوت طولانی فرو رفته بود؛ یک سکوت گرم و خشک که با حاکمیت سدی نامرئی بر فراز خاورمیانه رقم خورده بود. «سقف نامرئی» سامانه پرفشار جنب‌حاره‌ای، جلوی هرگونه ابر باران‌زا را سد کرده بود و ما را در انتظار آغاز واقعی پاییز نگه داشته بود. هوای بالاتر از نرمال و آلودگی‌های سنگین، نشانه‌های این خشکی جبری بود. اما اکنون، نقشه‌ها در حال تغییرند! بر اساس جدیدترین تحلیل‌ها، این پرفشار سرانجام در حال تضعیف است.

با نزدیک شدن به ۲۴ آبان، کارشناسان نسبت به بارش‌های سنگین و افت محسوس دما در برخی مناطق غربی کشور هشدار دادند.

در حالی که بخش بزرگی از کشور همچنان درگیر پایداری جوی، آلودگی هوا و دمای متغیر روزانه است، نقشه‌های هواشناسی از آغاز یک چرخش اساسی در الگوی جوی کشور خبر می‌دهند. این تغییر نه تنها به معنای پایان دوره کم‌بارشی آبان ماه است، بلکه هشداری جدی برای سرمای زمستانی در برخی مناطق به همراه دارد

پس از ماه‌ها انتظار برای نزول رحمت الهی، خبر موفقیت‌آمیز بودن بارورسازی ابرها در ایران موجی از امید را در میان مردم و کشاورزان ایجاد کرده است. مقامات دولتی با تأکید بر بومی‌سازی کامل این فناوری پیشرفته، اعلام کرده‌اند که نتایج آن را باید به‌زودی مشاهده کرد.

یک کارشناس هواشناسی در برنامه تلویزیونی با اشاره به شرایط کم‌بارشی کشور اعلام کرد امسال پرفشار جنب‌حاره‌ای که معمولاً در تابستان بر بخش بزرگی از ایران مستقر می‌شود، شدت بیشتری یافته و ادامه‌دار شدن آن تا ماه‌های پاییز، مسیر ورود سامانه‌های بارشی را مسدود کرده است؛ به گفته او همین عامل موجب شده سامانه‌هایی که از غرب وارد منطقه می‌شوند نتوانند به‌راحتی به کشور نفوذ کنند. این کارشناس افزود سال گذشته ایران با کاهش حدود ۴۰ درصدی بارش‌ها روبه‌رو بود و پاییز امسال نیز در شمار خشک‌ترین پاییزهای پنج دهه اخیر قرار گرفته است. نظرشما درباره این موضوع چیست؟ نظرات خود را در بخش کامنت‌ها با ما در میان بگذارید.

رئیس سازمان هواشناسی کشور اعلام کرد با وجود گذر از نیمه پاییز، به‌جز نواحی شمالی، اغلب مناطق کشور بارندگی مؤثری دریافت نکرده‌اند و بر اساس آخرین پایش‌ها و چشم‌انداز ۴۵ روزه، شرایط بارشی در روزها و ماه‌های پیشِ‌رو نیز امیدوارکننده نیست. وی با تأکید بر اینکه احتمال رسیدن بارش‌های زمستان به حد نرمال پایین است و حتی تحقق بارش‌های نرمال نیز نمی‌تواند وضعیت منابع آب را به شکل مطلوبی بهبود دهد، افزود: طبق اطلاعیه منتشرشده در شبکه‌های اجتماعی، از مردم و مسئولان حوزه مدیریت آب درخواست می‌شود صرفه‌جویی جدی و برنامه‌ریزی‌شده را در اولویت قرار دهند. نظرات خود را در بخش کامنت‌ها با ما در میان بگذارید.

پزشکیان پنج‌شنبه ۱۵ آبان با اشاره به بحران منابع آبی هشدار داد که اگر در آذرماه باران نبارد آب در تهران جیره‌بندی خواهد شد و اگر باز هم باران نبارد، باید تهران را تخلیه کرد.  «اگر بعد از جیره‌بندی آب، باز هم باران نیاید دیگر اصلا آب نداریم و باید تهران را خالی کنند.» در پی این صحبت رسانه‌ها موج انتقاد شدیدی را راه انداختند. جوان نوشت: «چرا باید به گونه‌ای اظهرنظر شود که گویی برنامه‌ای برای کنترل بحران کم آبی ندارد؟ دشمن همچنان در کمین است تا از هر حادثه یا اظهارنظر نسنجیده‌ای موج آفرینی رسانه‌ای کند. در شرایطی که جامعه هم‌زمان با برخی مشکلات اقتصادی روبه‌رو است، مردم بیش از هر زمان دیگری به آرامش و اطمینان خاطر نیاز دارند. فارس خواستار آن شد که نحوه طرح بحران آب در سطح عمومی «با دقت و ملاحظه همراه باشد» و افزود جامعه‌ای که هر روز با انبوهی از اخبار اقتصادی، سیاسی و بین‌المللی مواجه است، بیش از هر زمان به «سخن متعادل و اطمینان‌بخش از زبان رییس‌جمهوری نیاز دارد.

هوای ایران نفس تازه‌ای می‌کشد؛ نشانه‌های اولین موج‌های سرد از دوردست‌های غربی به چشم می‌خورند و نقشه‌های هواشناسی از زمستانی متفاوت خبر می‌دهند. امسال قرار است برف و باران با تمام قدرت به میهمانی زمین بیایند؛ از کوه‌های زاگرس تا دشت‌های مرکزی و حتی جنوبی کشور. پدیده‌های بزرگ آب‌و‌هوایی جهان از جمله ال‌نینو و دو قطبی مثبت اقیانوس هند دست‌به‌دست هم داده‌اند تا پس از پاییزی خشک، طبیعت دوباره رنگ سبز و سفید بگیرد. کارشناسان هشدار می‌دهند: سرما در راه است.

وضعیت منابع آبی ایران به نقطه‌ای رسیده که دیگر صرفاً در حوزه هشدارهای کارشناسی باقی نمانده؛ این بار، رئیس دولت از احتمالی سخن گفته که تا چند ماه پیش، در حد یک فرضیه تلخ در محافل غیررسمی بود: تخلیه تهران. مسعود پزشکیان صراحتاً اعلام کرده که اگر باران نیاید، ابتدا جیره‌بندی و سپس، «باید تهران را خالی کنند». در سایه این هشدار، کارشناسان، این سناریو را نه یک راه‌حل اضطراری، بلکه بخشی از یک «استراتژی بلندمدت» می‌داند؛ استراتژی که در قالب تعطیلی‌های ناشی از آلودگی و قطعی برق، سال‌هاست در حال اجرای یک مانور خاموش برای تخلیه پایتخت است.

در حالی که تا اواسط آبان وضعیت بارش‌ها نامطلوب بوده است، انتظار می‌رود از به‌زودی شاهد شکستن این الگو باشیم و اولین سامانه‌های بارشی مناسب (شامل برف در ارتفاعات) در نیمه غربی کشور فعال شوند. با اعلام مدل‌های فصلی معتبر، فصل پاییز با یک تغییر فاز، مناطق وسیعی از ایران را درگیر سرما و یخبندان خواهد کرد.

سامانه بارشی جدید نفس توده‌های هوای گرم را برید و دمای مناطق وسیعی را به زیر صفر کشاند. این ناهنجاری آب و هوایی، رکوردشکنی‌های جدیدی را در سردترین مراکز استان‌ها رقم زد؛ از ثبت دمای منفی ۵ درجه در شهرکرد تا بازگشت یخبندان پس از ماه‌ها در زاهدان. این گزارش جامع، آخرین وضعیت بارش برف، چگونگی توزیع سرمای بی‌سابقه و توصیه‌های حیاتی برای کشاورزان و ساکنان استان‌های کشور که دمای شبانه آن‌ها به زیر صفر رسید را پوشش می‌دهد.