مکانیسم ماشه - صفحه 3

روز گذشته برخلاف کاهش قیمت دلار در بازار داخلی، این ارز در بازار رسمی افزایش قیمت را تجربه کرد. به‌طوری که هر دلار مرکز مبادله در این روز در رقم ۷۱ هزار و ۵۴۹ تومان معامله شد. شکاف ارزی نیز که در روز دوشنبه ۲۵.۶ درصد بود، در روز سه‌شنبه کاهش یافت و به ۲۳.۶ درصد رسید.

به موجب این مکانیسم هرکدام از طرف‌های برجام، اعم از ایران و ۱+۵، درصورتی‌که بر این باور باشد که طرف مقابل تعهدات برجامی خود را انجام نمی‌دهد می‌تواند موضوع را را به «کمیسیون مشترک برجام» ارجاع بدهد. این ارجاع گام اول چکاندن ماشه محسوب می‌شود اما این انتهای کار نیست.

حالا که تروئیکای بی‌هویت اروپایی در پی فعال کردن مکانیسم ماشه هستند، بسیار تعجب‌آور و سؤال‌برانگیز است که چرا برای مقابله با آنها از اهرم قانونی و پشیمان‌کننده و حق طبیعی خود در بستن تنگه هرمز که در دو کنوانسیون بین‌المللی «‌ژنو» و «‌جامائیکا» به رسمیت شناخته شده است استفاده نمی‌کنیم؟!

سخنگوی کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس گزینه‌های پیشنهادی خود در پاسخ به فعال شدن مکانیزم ماشه را تشریح کرد.

اروپا بازهم ایران را به فعال سازی مکانیسم تهدید کرده است. یک کارشناس اقتصادی معتقد است که در صورت فعال شدن آن قیمت دلار وارد کانال ۱۰۰ هزار تومان می‌شود.

وزیر امور خارجه فرانسه در اظهاراتی تهدیدآمیز بیان کرد که در صورت حاصل نشدن پیشرفت ملموس در زمینه برنامه هسته‌ای ایران، تروئیکای اروپا « مکانیسم ماشه » را علیه ایران فعال خواهند کرد.

در حالی که تمام نگاه‌ها به نیرو‌های مسلح ایران و اسرائیل برای آغاز احتمالی موج دوم درگیری‌ها دوخته شده است، تروئیکای اروپایی با جهت گیری آشکار در سمت تل‌آویو ایستاده و قصد دارد تا با استفاده از سازوکار‌های موجود در «برجام» در اقدامی غیرسازنده بند «اسنپ بک» را فعال کند. با فعال شدن این بند تمام قطعنامه‌های ضدایرانی پیش از ۲۲۳۱ شورای امنیت بازگشته و زمینه لازم برای ایجاد اجماع جهانی علیه تهران فراهم خواهد شد. نکته کلیدی آن است که جنگ ۱۲ روزه قدرت چانه‌زنی اروپا را به شکل قابل توجهی کاهش داده و امروز آنها تنها دارای کارت‌های فشار در حوزه سیاسی و (اندکی) اقتصادی هستند.

در پی انتشار اخبار مربوط به احتمال فعال‌سازی مکانیسم ماشه از سوی قدرت‌های غربی، بازار ارز ایران با واکنشی فوری و هیجانی روبه‌رو شد. امروز، قیمت دلار در بازار آزاد ۹۰ هزار تومان را رد کرد.

کارشناسان بازار طلا پیش‌بینی می‌کنند قیمت طلا با افزایش چشم‌گیر تا پایان تابستان مواجه شود و در صورت ادامه روند کنونی، نرخ هر گرم طلا تا پایان سال ۱۴۰۴ به حدود ۱۰ میلیون تومان خواهد رسید. این کارشناسان عوامل اقتصادی و نوسانات ارزی را از دلایل اصلی این رشد عنوان کرده‌اند.

مکانیسم ماشه ، به دلایلی مشخص و قابل تحلیل که تعداد آن‌ها به پنج مورد می‌رسد، توان ایجاد نوسان شدید در بازار طلا و دلار را ندارد و نمی‌تواند به‌تنهایی موجب جهش چشمگیر قیمت‌ها شود.

یک ماه پس از پایان جنگ، چشم مردم باز هم به اخبار است؛ این‌بار صحبت از فعال شدن مکانیزم ماشه و بازگشت تحریم‌ها است. آیا اقتصاد شکننده ایران تاب تحمل این بار را خواهد داشت؟

عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس، فعال شدن مکانیزم ماشه را «بعید» دانست.

قیمت دلار در بازار آزاد از ۱۷ تیر ۱۴۰۴ تا به امروز با حدود ۴ هزار تومان افزایش همراه شده است.

با بالا گرفتن دوباره تنش‌ها در پرونده هسته‌ای ایران، موضوع مکانیسم ماشه بار دیگر در مرکز توجه قرار گرفته است؛ سازوکاری پیچیده اما تأثیرگذار که می‌تواند سرنوشت تحریم‌های بین‌المللی علیه ایران را دگرگون کند. در این گزارش، به بررسی ماهیت این مکانیزم، اختلاف‌نظرها درباره مشروعیت آن، و پیامدهای احتمالی فعال‌سازی‌اش می‌پردازیم.