سهام در دالان خوش‌بینی
بازار سرمایه در حالی به استقبال تعطیلات سال نو می‌رود که پس‌لرزه‌های تدبیر نامتقارن شورای عالی بورس تداوم خروج پول حقیقی از بورس و فرابورس را به دنبال داشته است.
به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از دنیای اقتصاد، با این حال بررسی‌ها حکایت از آن دارد که روند تغییرات در روزهای گذشته از شدت و حدت خروج پول حقیقی از بازار سرمایه کاسته است. این طور که به نظر می‌آید تمامی عوامل در روزهای گذشته جای تردید چندانی برای فعالان بازار سرمایه باقی نگذاشته است و بیشتر سرمایه‌گذاران بر این باورند که در سال پایانی قرن چهاردهم یعنی سال ۱۴۰۰، سهام تحت تاثیر عواملی مانند کسری بودجه دولت، امید به حصول توافق در برجام و سایر عوامل مانند رشد قیمت کالاهای اساسی که در ماه‌های اخیر به طور پیوسته روی داده است، می‌تواند وضعیت بهتری را سپری کند.
این در حالی است که حالا جواب نگرفتن از دامنه نوسان نامتقارن و ضربه مهلک آن به تقاضای سهام در بورس و فرابورس نیز توانسته بر خوش‌بینی به برداشته شدن آن در سال بعد یا حتی روزهای پایانی سال جاری بیفزاید و راه را برای بهبود انتظارات نسبت به آینده بازار یاد شده، از گذشته بازتر کند.
معاملات نخستین روز از واپسین هفته بازار سرمایه روز گذشته با رشد نماگر اصلی بورس تهران آغاز شد. در این روز رشد ۹/ ۱ درصدی میانگین وزنی قیمت‌ها در بورس سبب شد تا مانند روزهای قبل، جریان معاملات در شبکه‌های اجتماعی با امید بیشتری رصد شود. اعداد و ارقام به ثبت رسیده حکایت از آن دارد که حال بازار سهام مانند آنچه در شاخص کل نشان می‌دهد خوب نیست. بر این اساس داد و ستدهای روز شنبه در حالی خاتمه یافت که شاخص کل هموزن به عنوان نماگر برابری وزن نمادها به اندازه دماسنج بازار سرمایه رشد نکرد. این‌طور که به نظر می‌رسد نمادهای کوچک بازار همچنان مانند روزهای گذشته قربانی اصلی دامنه نوسان نامتقارن سهام می‌شود.
همنوایی با کامودیتی؟
صعود نفت و رشد قیمت محصولات پتروشیمی و فلزات اساسی در بازارهای بزرگی نظیر چین و لندن همگی دست به دست هم داده‌اند تا حال و روز بازار سرمایه از این بدتر نشود. در حال حاضر هم قیمت نفت و محصولات وابسته به آن در روند صعودی در حال پیشروی هستند و هم بازار جهانی فولاد به لطف تقاضای چین و حواشی رخ‌داده در میان فولاد‌سازان شهر تانگشان رشد می‌کند. بررسی اعداد و ارقام به ثبت رسیده در بازار سهام نشان می‌دهد، نسبت خالص خرید حقوقی در بازار سرمایه اگرچه همچنان به سمت فروش سرمایه‌گذاران خرد سنگینی می‌کند با این حال این فروش در روزهای گذشته اندکی کمتر شده و در روز شنبه به ۱۵۱ میلیارد تومان رسیده است. این‌طور که به نظر می‌آید در واپسین روزهای معاملاتی سال جاری راحت شدن خیال اعتبارگیرندگان از یک سو و بهبود وضعیت کالاهای اساسی در بازارهای بین‌المللی از سوی دیگر شرایط را برای سبک‌تر کردن طرف عرضه در بازار سهام فراهم کرده است.
بر بال انتظارات
با این حال تحلیل عمیق‌تر وضعیت بازار نشان می‌دهد مانند همیشه در تحولات بازار سهام به خصوص در روزهای پایانی سال انتظارات نقش پررنگی خواهد داشت. همان‌طور که در گزارش‌های پیشین مطرح شد، احتمال حذف دامنه نوسان نامتقارن پس از حدود یک ماه از عملیاتی شدن آن در روزهای گذشته مطرح شده و ممکن است آخرین جلسه شورای عالی بورس مزین به حذف این تصمیم خلق‌الساعه از تارک بازار سرمایه ایران شود.
همین امر می‌تواند یکی از دلایلی باشد که امید به آینده بازار سرمایه را در میان سرمایه‌گذاران خرد افزایش دهد و سبب بهبود تقاضا در بورس و فرابورس شود. بر اساس آنچه آمار معاملات در هفته‌های اخیر نشان می‌دهد این تصمیم غیرکارشناسی در هفته‌های اخیر ضربه سختی به بازار سرمایه وارد کرد و سبب شد رکود معاملات در بسیاری از نمادها تشدید شود. به دنبال رکود یادشده نیز شاهد آن بودیم که در طول همین مدت صف فروش‌های سنگینی در بازار سهام به ثبت رسید و در برخی از روزها حتی سهم صف فروش‌ها از کل نمادهای مورد معامله به حدود ۹۰ درصد رسید. همین امر سبب شد تا ارزش صفوف فروش در هفته‌های اخیر به حدود ۴ هزار میلیارد تومان نیز برسد.
راه ناهموار سیاست
اما دیگر عامل سیاسی که می‌تواند در روزهای پیش رو و حتی سال آتی بر بازار سرمایه اثر بگذارد اخبار مربوط به برنامه جامع اقدام مشترک و حرف و حدیث‌های سیاسی پیرامون آن است که پس از روی کار آمدن بایدن در ایالات متحده بیشتر حول جهت‌گیری‌های سیاست‌مداران آمریکایی می‌چرخد. این‌طور که بسیاری از تحلیلگران و مفسران سیاسی می‌گویند با توجه به گفته‌های دو طرف یعنی ایران و آمریکا راه رسیدن به یک توافق برای حل و فصل تمامی معضلات موجود بین دو طرف راهی است طولانی که رسیدن به نقطه پایان آن افق زمانی کوتاه‌مدت نخواهد داشت با این حال بررسی گفته‌ها میان مسوولان دیپلماسی در هر دو طرف حکایت از برداشته شدن گام‌هایی دارد که در کوتاه‌مدت نیز می‌تواند فعالان بازارها را خوش‌بین نگه دارد. به نظر می‌رسد در حال حاضر برجام و حواشی آن نیز توانسته بر شرایط جاری بازار اثرگذار باشد. در روزهای گذشته بهبود اوضاع بازارهای جهانی در کنار اخباری در مورد آزاد شدن بخشی از بدهی‌های ایران بازار را در شرایطی قرار داده که بر مبنای آن زمینه لازم برای خوش‌بینی نسبت به قیمت سهام در شرایط فعلی فراهم است. مضاف بر این بودجه سال پیش رو نیز به نحوی بسته شده که راهی به جز دلگرمی فعالان بازار سهام به تداوم تورم در این سال نیز باقی نمی‌گذارد.
در پیشگاه آمار
روز گذشته شاخص کل بورس تهران افزایشی ۹/ ۱درصدی را به ثبت رساند و با ۵/ ۲۲ هزار واحد افزایش به محدوده یک میلیون و ۲۲۹ هزار واحدی رسید. نمادهای «فارس»، «کچاد» و «فولاد» بیشترین سهم را در رشد نماگر یاد شده تا سطح اخیر داشتند. در این روز ارزش ۷ هزار و ۹۸۴ میلیارد تومانی معاملات حکایت از افزایش این رقم نسبت به روز معاملاتی قبل از آن داشت. از طرف دیگر ارزش معاملات خرد نیز در این روز به حدود ۴ هزار و ۶۵۰ میلیارد تومان رسید که نسبت به روزهای اخیر از وضعیت بهتری برخوردار است. در فرابورس نیز اوضاع تا حد زیادی همانند بورس بود. در این روز هم شاخص کل این بازار افزایش یافت و هم ارزش معاملات خرد در آن با رسیدن به سطح ۱۱۲۵ میلیارد تومان نسبت به روز قبل بهبود یافت.
مطابق با آمار ارائه شده توسط بورس تهران در معاملات شنبه این بازار از کل ۳۴۳ نماد معامله شده، قیمت پایانی ۸۷ نماد برابر با ۲۵ درصد از کل نمادها در محدوده مثبت و ۱۹۸ نماد به میزان ۵۸ درصد از ۳۴۳ نماد معامله شده در این روز در محدوده منفی معامله شدند. همچنین از کل نمادهای مجاز در روز معاملاتی اخیر ۳۲ نماد (معادل ۳/ ۹ درصد) صف خرید داشتند. ارزش این صف‌ها در روز معاملاتی گذشته ۲۳۴ میلیارد تومان بوده است. ۲۱۱ نماد نیز در این روز شاهد شکل‌گیری صف فروش بودند که این میزان معادل ۵/ ۶۱ درصد از کل نمادهای معامله شده بود و ارزشی برابر با ۲۰۴۷ میلیارد تومان داشت. در بازار اصلی فرابورس نیز از ۱۳۱ نماد معامله شده، قیمت پایانی ۲۱ نماد (۱۶ درصد) مثبت و ۹۷ نماد (۷۴ درصد) منفی بود. از میان تمامی این نمادها ۶ نماد (۵/ ۴ درصد) صف خرید به ارزش ۶/ ۴۰ میلیارد تومان و ۹۴ نماد (۷۲ درصد) صف فروش داشتند که ارزش این صفوف فروش نیز به حدود ۱۱۰۹ میلیارد تومان می‌رسید.
