ردپای تردید در بازار سهام
شاخص کل بورس تهران در حالی پس از ۳ افت متوالی سبزپوش شد و با ثبت بیشترین میزان رشد از ۲۹ آذرماه، مجددا کانال ۳/ ۱میلیون واحد را بازپس گرفت که تردید در معاملات بورس‌بازان خودنمایی می‌کند.
روز گذشته بازار سرمایه پس از سه روز متوالی ریزش بالاخره به مدار صعود بازگشت و شاخص بورس تهران ضمن پیشروی ۶/ ۱ درصدی قیمت‌ها توانست مجددا سطح روانی یک میلیون و ۳۰۰ هزار واحدی این نماگر را از فروشندگان سهام پس بگیرد. با بررسی تحولات رخ داده در این روز به نظر می‌رسد که با دلگرمی به کوتاه شدن دست وزارت صمت از جیب شرکت‌های فولادی راه برای افزایش دوباره قیمت‌ها در بورس باز شده است. با این حال مشخص نیست که افزایش تقاضا در روز یکشنبه در روزهای پیش‌رو نیز تا حدی پایدار باشد که شاهد شکل‌گیری روند صعودی در هفته‌های پیش‌رو باشیم. در این میان آنچه بیش از هر چیز اهمیت دارد توجه سرمایه‌گذاران به افزایش نوسان قیمت‌ها بر پایه اخبار روزمره داخلی و خارجی است که می‌تواند در هفته‌های آتی به دست به دست شدن جریان معاملات سهام میان خریداران و فروشندگان منجر شود. یک روز پس از افت قابل توجه شاخص بورس تهران و شکسته شدن حمایت روانی یک میلیون و ۳۰۰ هزار واحدی نماگر یاد شده، موجی از خوش‌بینی به معاملات سهام بازگشت و همین امر سبب شد در روز یکشنبه شاهد رشد بیش از ۲۰ هزار واحدی دماسنج اصلی بازار سهام باشیم. این تغییر جهت پس از آن اتفاق افتاد که اسحاق جهانگیری، معاون اول رئیس‌جمهور روز شنبه طی سخنانی ضمن اعلام موضع حمایتی درخصوص بازار سرمایه از لزوم دخالت نکردن در سازوکار قیمت‌ها در بورس کالا گفت و از لغو شیوه‌نامه قیمت‌گذاری جنجالی زنجیره فولاد خبر داد. هر چند بعد از آن معاون وزیر صمت این خبر را تکذیب کرد. این دستورالعمل که پیش‌تر از سوی شخص وزیر صنعت، معدن و تجارت صادر شده بود و از جانب او به طرق مختلف تایید شده بود در حالی مخالفان زیادی دارد که تاثیرات مخرب آن بر درآمدزایی شرکت‌های تولید‌کننده فولاد و به تبع آن بازار سرمایه موجی از ناامیدی را در میان سرمایه‌گذاران برانگیخت. آن طور که انتظار می‌رفت اجرای این شیوه‌نامه می‌توانست به راحتی بخش قابل توجهی از سود تولیدکنندگان در صنایع فولادی را کاهش دهد و به جای آنکه حاصلی مثبت برای مردم عادی که بسیاری از آنها هم اکنون در قالب سهام عدالت در بازار سرمایه حضور دارند، داشته باشد، با لجاجت بر مسیر بارها آزموده شده دستکاری دولتی قیمت‌ها به بهانه حمایت از مردم ضربه دیگری بر سرمایه‌گذاران خرد وارد کند. به هر روی اما افزایش امیدواری در مورد نرفتن به مسیر خطای قیمت‌گذاری دستوری و ابراز تمایل دولت به عدم دخالت در قوانین و سازوکارهای بورس سبب شد تا روز گذشته پس از سه روز ریزش متوالی شاخص کل بورس تهران به میزان ۶/ ۱ درصد (بیشترین درصد افزایش از ۲۹ آذرماه) رشد کند. صعود این نماگر بار دیگر حمایت شدن قیمت نمادهای بورس در بالای سطح روانی یک میلیون و ۳۰۰ هزار واحدی را محتمل کرد.
موج سواری با اخبار
بررسی تحولات روزهای اخیر در بازار سرمایه به خوبی نشان می‌دهد که فعالان این بازار با توجه به نوسان سنگین قیمت‌ها در ماه‌های اخیر که به افزایش نماگر اصلی بورس به سطح ۲میلیون و ۱۰۰ هزار واحد و سپس افت آن به میزان ۹۰۰ هزار واحد انجامید را به‌عنوان گواهی برای احتیاط بیشتر در خرید و فروش‌های خود در نظر گرفته‌اند. همین امر سبب شده پای واکنش به اخبار روزمره به معاملات سهام باز شود.
این در حالی است که افزایش ریسک ناپایداری مقررات طی ماه‌های یادشده هم از جانب سازمان بورس و هم از جانب وزارت صمت شرایطی را پدید آورده تا چگونگی حضور دولت در بازار سرمایه و نگاه آن به این بازار به‌عنوان قلکی برای تامین مالی بر عدم اطمینان یاد شده بیفزاید. ماحصل این امر چیزی نبوده جز واکنش‌های دفعی و آنی به اخبار موثر بر عملکرد شرکت‌ها که این روزها عمدتا از جانب بازارهای جهانی به گوش می‌رسد. البته توجه به این نکته نیز ضروری است که در حال حاضر تقابل دیدگاه‌ها در مورد ارزندگی شرکت‌ها در قیمت‌های فعلی، بر جذابیت سهام برای برخی از فعالان بازار، افزوده است.
تحلیل بازار یا طبیعت آن
روز گذشته در شرایطی بسیاری از نمادهای حاضر در گروه فلزات اساسی و کانه‌های فلزی به دلیل صحبت‌های معاون رئیس‌جمهور و افزایش احتمال لغو مصوبه فولادی صمت با افزایش سنگین تقاضا مواجه شدند که به نظر می‌آید امیدواری به بهبود شرایط سیاسی و بازتر شدن حلقه تحریم‌ها در اقتصاد کشور توانست امیدواری به آینده و نمادهای بانکی و خودرویی را نیز افزایش دهد. از طرفی این طور به نظر می‌آید که رشد قیمت نفت در بازارهای جهانی و رسیدن هر بشکه نفت برنت دریای شمال (معیار همسوتر به نفت ایران) به قیمت ۵۶ دلار در معاملات روز جمعه عاملی بوده که توانسته سهام پتروپالایشی را با افزایش تقاضا مواجه کند. البته توجه به این نکته نیز ضروری است که به گفته بسیاری از کارشناسان پس از چند روز افت قیمت هر نوع افزایش تقاضا در روند نزولی امری محتمل است و بیش از آنکه بر پایه اخبار و تغییرات موجود رخ دهد بیشتر با توجیه این رویداد‌ها اتفاق می‌افتد.
البته دلایل این رخدادها هرچه که باشد در حال حاضر سبب شده بسیاری از سرمایه‌گذاران خرد که از ابتدای سال همچنان در این بازار حضور دارند و سعی کردند تا با امتحان کردن شانس خود در سرمایه‌گذاری بخشی از افت ارزش دارایی خود را در سال‌های اخیر جبران کنند، در روز گذشته نفس راحتی بکشند. پیامد همین مساله بود که توانست روز گذشته ارزش معاملات خرد در بورس تهران را به ۹ هزار و ۸۶۹ میلیارد تومان برساند. در این روز ارزش معاملات خرد در فرابورس نیز به ۴۱۷۰ میلیارد تومان رسید که در مقایسه با ارزش معاملات ۵۲۹۱ میلیارد تومانی آن در مقایسه با میانگین روزهای اخیر نسبتی معقول را شامل می‌شود.
شدت رشد شاخص بورس به‌عنوان مهمترین نماگر بازار سرمایه در روز یکشنبه حکایت از آن دارد که به رغم قابل توجه نبودن درصد تغییر این شاخص نسبت به روزهای صعودی ماه‌های اخیر همین افزایش ۶/ ۱ درصدی نیز از بیست و نهم آذرماه در سال جاری تاکنون تکرار نشده است. بررسی تغییر و تحولات روی داده در بازار سهام طی روز گذشته نشان می‌دهد که در بورس تهران از کل ۳۳۵ نماد معامله شده در این بازار، ۱۴۳ نماد صف خرید به ارزش ۸۵۶ میلیارد تومان داشتند در مقابل ۴۳ نماد صف فروش بودند که ارزش آنها جمعا به ۲۰۲ میلیارد تومان می‌رسید. در این روز ۸۵ نماد دارای قیمت پایانی منفی و در مقابل ۲۳۰ نماد دارای قیمت پایانی مثبت بوده‌اند.
در فرابورس نیز کلیت تغییرات رخ داده مانند بورس تهران بود به‌طوری که از مجموع ۱۳۴ نماد معامله شده ۵۱ نماد صف خرید ۸۶۵ میلیارد تومانی داشتند و ۱۴ نماد صف فروش ۵۵۴ میلیارد تومانی را به ثبت رساندند در این روز ۴۳ نماد فرابورسی دارای قیمت پایانی منفی و در مقابل ۹۱ نماد دارای قیمت پایانی مثبت بودند.
