آموزش و پرورش مدارس را باز می‌کند؟
بازگشایی مدارس برای امتحانات نوبت اول به یک چالش آموزشی بدل شده‌است.
به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از همشهری، آموزش و‌پرورش با زندگی اکثر خانواده‌های ایرانی گره خورده و اگر خانواده‌ای فرزندی در سن مدرسه رفتن نداشته باشند، حتما در اطرافیانشان هستند افرادی که به‌خاطر فرزندانشان خبرهای سال تحصیلی را با دقت بسیاری پیگیری می‌کنند و با دیگران به اشتراک می‌گذارند.
این روزها نیز غیرحضوری شدن مدارس به‌دلیل کرونا موجب شده تا اهمیت این وزارتخانه و تصمیماتش دو‌چندان شود و هر خبری درباره مدارس در رأس اخبار قرار‌بگیرد؛ اتفاقی که بخشی از آن مربوط به گستردگی فعالیت آموزشوپرورش و بخشی نیز در گرو تصمیمات پرحاشیه این وزارتخانه در دوران کروناست. بازگشایی یا ادامه فعالیت غیرحضوری مدارس همان بحثی است که به یک اختلاف دنباله‌دار در سیستم تصمیم‌گیری آموزش و پرورش تبدیل شده و هرازگاهی شنیدن خبر بازگشایی مدارس موجی از اعتراض را به‌دنبال دارد. نزدیک شدن به امتحانات ترم اول مدارس نیز موجب شده تا در یک‌ماه اخیر بار دیگر اختلاف‌نظرها درباره فعالیت مدارس شدت‌بگیرد و عده‌ای از احتمال بازگشایی و برگزاری امتحانات مدارس به شکل حضوری صحبت کنند و بعضی نیز بر لزوم تعطیلی مدارس در شرایط کرونا اصرار بورزند.
مسئولان چه می‌گویند؟
محسن حاجی‌میرزایی در قامت وزیر آموزشوپرورش از همان روزهای ابتدایی کرونا بر آموزش حضوری دانش‌آموزان تأکید داشت و این صحبت را بارها تکرار کرده بود، مانند روزی که در دیدار با رئیس و اعضای هیأت‌رئیسه دانشگاه فرهنگیان گفت: «ساده‌ترین راه در مواجهه با ویروس کرونا این است که بگوییم آموزش غیرضروری است و باید متوجه خسارات ناشی از آموزش غیرحضوری هم باشیم. اصل را بر آموزش حضوری قراردادیم». این نگاه شاکله اصلی نگاه مدیریتی آموزشوپرورش در دوران کرونا را تشکیل می‌دهد و به همین دلیل دور از ذهن نبود که با وجود آمار بالای فوتی‌های کرونا، وزیر آموزشوپرورش در هشتم آذر‌ماه یعنی درست روزی که 391 نفر به‌دلیل کرونا جان باخته‌بودند، از لزوم برگزاری حضوری امتحانات صحبت کرد؛«ترجیح ما آموزش حضوری است. اصل بر برگزاری امتحانات به‌صورت حضوری است زیرا از وقتی که ارتباط ما با دانش‌آموز مجازی شده باید میزان فراگیری او از درس برای ما مشخص باشد، لذا امتحان حضوری است مگر اینکه در زمان امتحانات با وضعیتی مواجه شویم که متخصصان امر بهداشت اجازه این موضوع را ندهند.» چنین صحبت‌هایی از جانب وزیر آموزشوپرورش موجب شد تا گمانه‌زنی‌هایی مبنی بر بازگشایی مدارس شکل‌بگیرد؛ اتفاقی که در نهایت آموزشوپرورش را مجبور کرد تا با صدور اطلاعیه‌ای هرگونه خبر مبنی بر بازگشایی مدارس را تکذیب کند. هر چند آموزشوپرورش درصدد تکذیب خبر بازگشایی مدارس -که نشأت‌گرفته از سخنان وزیر بود- برآمد اما چند روز بعد- 22 آذر‌ماه- وزیر آموزشوپرورش در دیدار با رئیس سازمان بازرسی کل کشور گفت: «به ستاد ملی کرونا نیز اعلام کردیم متقاضی آموزش حضوری هستیم؛ چرا که مطالعات جهانی موید آن نیست که بازگشایی مدارس تأثیری در روند شیوع بیماری کرونا دارد؛ همچنین در برخی از پایه‌ها مانند اول ابتدایی آموزش غیرحضوری جوابگو نیست».
در ادامه صحبت‌های متنوع مسئولان آموزشوپرورش برای برگزاری آزمون مدارس به شکل حضوری، رضوان حکیم‌زاده، معاون آموزش ابتدایی وزیر آموزشوپرورش نیز در گفت‌وگویی از شرایط ویژه برای برگزاری آزمون پایه‌های اول و دوم ابتدایی خبر داد. بر اساس گفته او «از دانش‌آموزان پایه‌های اول و دوم ابتدایی در دروس فارسی و ریاضی آزمون عملکردی به‌صورت حضوری در مدرسه با گروه‌بندی دانش‌آموزان و رعایت شیوه‌نامه‌های بهداشتی به عمل می‌آید.» معاون آموزش ابتدایی وزیر آموزشوپرورش همچنین اعلام کرد که مکاتباتی با وزارت بهداشت داشته است؛«اعلام کردیم برای اطمینان از یادگیری مناسب دانش‌آموزان پایه اول و دوم که در آغاز مسیر تحصیل‌شان هستند، حتماً به صورت عملکردی، ارزیابی از میزان یادگیری، خصوصاً یادگیری حروف الفبا انجام شود. با توجه به شرایطی که هم‌اکنون درگیرش هستیم، بر اساس تمهیداتی که اندیشیده‌شده، با همکاری معاونت تربیت‌بدنی و سلامت آموزشوپرورش سعی می‌کنیم در پایه‌های اول و دوم با اجرای پروتکل‌های سختگیرانه، دانش‌آموزان در گروه‌های کوچک حضور داشته باشند اما در این دو درس به‌صورت حضوری ارزیابی عملکردی دانش‌آموزان را خواهیم داشت.»
خسرو ساکی، رئیس مرکز سنجش و پایش کیفیت وزارت آموزشوپرورش نیز در آخرین روز آذر با تکیه بر بخشنامه ارزشیابی پیشرفت تحصیلی و تربیتی دوره‌های تحصیلی اعلام کرد که برگزاری حضوری امتحانات پایه‌های اول و دوم ابتدایی در مناطق زرد با اخذ مجوز کتبی از کارگروه مدیریت و کنترل بیماری کرونا با رعایت شیوه‌نامه‌های بهداشتی امکان‌پذیر است. مرور صحبت‌ها و اطلاعیه‌های آموزشوپرورش گویای ادامه‌دار‌بودن یک بام و دو هوای این وزارتخانه در موضوع بازگشایی مدارس است.
شیوه‌نامه‌ای برای امتحانات
نزدیک‌شدن به امتحانات دی‌ماه موجب شد تا آموزشوپرورش دست به انتشار شیوه‌نامه‌ای برای برگزاری امتحانات تمام مقاطع تحصیلی بزند.
بر اساس این شیوه‌نامه، آزمون دانش‌آموزان پایه‌های اول و دوم ابتدایی در دروس فارسی(خواندن و نوشتن) و ریاضی به شکل حضوری و با گروه‌بندی دانش‌آموزان و رعایت کامل شیوه‌نامه‌های بهداشتی انجام می‌شود. همچنین قرار است «ارزشیابی دروس شایستگی‌های فنی شاخه‌های فنیوحرفهای و استانداردهای مهارت شاخه کاردانش و دروس کار‌آموزی و کارورزی، به‌صورت تراکمی و حضوری با رعایت کامل شیوه‌نامه‌های بهداشتی انجام شود.» در بخش دیگری از این شیوه‌نامه به امتحانات نهایی دی‌ماه دانش‌آموزان پایه دوازدهم دوره دوم متوسط روزانه، بزرگسالان، آموزش از راه دور و داوطلبان آزاد شاخه نظری پیش‌دانشگاهی، رشته هنر، شاخه فنیوحرفهای نیم‌سالی-واحدی (بزرگسالان آموزش از راه دور - داوطلبان آزاد) اشاره شده است« سال تحصیلی 1399-۱400 از روز پانزدهم دی‌ماه به‌صورت «حضوری» آغاز می‌شود و هشتم بهمن‌ماه به پایان می‌رسد.»
چشم انتظار تصمیم ستاد ملی کرونا
موضوع اجازه گرفتن آموزشوپرورش از متخصصان امر بهداشت نکته‌ای بود که علیرضا رئیسی، سخنگوی ستاد ملی مقابله با کرونا به آن اشاره کرد. او در بیست‌ونهمین روز از آذر‌ماه که کرونا به‌دلیل اعمال شدیدتر محدودیت‌ها روند نزولی پیدا کرده و تعداد جان‌باختگان به 175نفر رسیده بود، خبر از بررسی برگزاری آزمون‌های مدارس به شکل حضوری داد. سخنگوی ستاد ملی مقابله با کرونا درباره این موضوع گفت: «تا ٢هفته آینده درخصوص بازگشایی مدارس تعیین تکلیف می‌شود. همچنین پیشنهاد بازگشایی مدارس برای پایه‌های اول و دوم ابتدایی در شهرهای نارنجی و زرد مطرح شد که این دانش‌آموزان بتوانند حضوری در کلاس‌های درس شرکت کنند. این بحث مخالفین و موافقینی دارد که در این خصوص تصمیم‌گیری خواهد شد. آموزش مجازی به هیچ‌وجه تعطیل نشده و هیچ مجوزی در این‌باره از طرف ستاد ملی کرونا صادر نشده است. آزمون‌های مدارس برای برگزاری با رعایت شیوه‌نامه‌های بهداشتی نیاز به مجوز دارد».
آزمون حضوری محدود، از ترس تقلب امتحانی والدین
هر چند آموزشوپرورش شیوه‌نامه برگزاری آزمون مدارس را منتشر کرده‌است اما با توجه به شرایط شکننده کرونا و نهایی نشدن تصمیم‌گیری ستاد ملی کرونا، مدارس از یک دستورالعمل واحد پیروی نمی‌کنند.
در این میان اصرار بر برگزاری حضوری آزمون دانش‌آموزان اول و دوم ابتدایی با توجه به اینکه این دانش‌آموزان توان کمتری در رعایت پروتکل‌ها دارند، موج جدیدی از نگرانی والدین دانش‌آموزان را رقم زده‌است. ریحانه که در یکی از مدارس ابتدایی تهران مشغول به تدریس است از نگرانی معلم‌ها و خانواده‌ها از برگزاری آزمون‌ها به شکل حضوری گفت: «هنوز معلوم نیست که تکلیف امتحانات دانش‌آموزان پایه اول و دوم ابتدایی چه می‌شود اما تلاش ما این است که آزمون‌ها غیرحضوری باشند و تنها دانش‌آموزانی که در درس‌ها خیلی ضعیف هستند و گمان این می‌رود که والدینشان در پاسخ به سؤالات امتحانی به آنها تقلب برسانند، برای آزمون حضوری به مدرسه بیایند». بر اساس گفته این معلم، نباید شیوه‌نامه به‌صورت کلی اجرا شود و بهتر است که تصمیم نهایی بر عهده معلم و مدرسه گذاشته شود چرا که «همان چند جلسه حضور در مدارس ممکن است موجب گسترش بیماری شود.» او درباره دستورالعمل آموزشوپرورش توضیح داد: «پیامکی برای مدیر مدرسه ما ارسال شده و در این پیام آمده است که آزمون حضوری نوبت اول برای پایه‌های اول و دوم با توجه به پیگیری‌های انجام شده از اداره کل اجباری نبوده و اختیاری است. اگر مدیری قرار به برگزاری آزمون حضوری داشته باشد، باید مجوز کتبی از اداره دریافت کند». آنطور که این معلم پایه دوم توضیح می‌دهد، اکثر خانواده‌ها از برگزاری امتحان به شکل آنلاین استقبال کرده‌اند اما در این میان هستند خانواده‌هایی که همچنان اصرار بر حضور دارند؛ «یکی از همکارانمان با خانواده‌ها دچار مشکل شده است، چون بعضی از والدین دانش‌آموزان کلاس این معلم تنها امتحان آنلاین را قبول دارند و عده‌ای هم زیر بار امتحان آنلاین نمی‌روند و می‌گویند ما در هر صورت بچه‌هایمان را به مدرسه می‌فرستیم.» در میان تمام این اظهارنظرها بسیاری تصمیم نهایی را منوط به دستور ستاد ملی کرونا می‌دانند اما با تکیه بر گفته‌ها و شنیده‌های این معلم و همکارانش، نمی‌توان با یک حکم کلی دستور به بازگشایی مدارس داد.
