درخواست رسمی دولت برای صرفه جویی در مصرف برق

به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از فارس، هر سال هجوم هوای سرد در فصل پاییز و زمستان، ساختار تامین گاز کشور را وارد بحران کرده و شرایط برای پایداری انرژی در تمامی نقاط کشور دشوارتر از فصول دیگر می‌شود.

در این بین با توجه به این نکته که بخش قابل توجهی از گاز کشور صرف تامین انرژی نیروگاه‌های حرارتی تولید برق می‌شود، در نتیجه شاهد آن هستیم که شرکت گاز با کاهش میزان گاز ارسالی به نیروگاه‌ها، سهم این بخش را برای جبران گاز بخش خانگی مصرف می‌کند.

در همین راستا، نیروگاه‌های تولید برق برای تامین برق پایدار مجبور به مصرف سوخت‌های مایع نظیر گازوییل و مازوت می‌شوند. بنابر گزارش‌های مرتبط با حوزه محیط زیست، بخش عمده‌ای از آلاینده‌های شهری در فصول سرد سال مرتبط با استفاده نیروگاه‌ها تولید برق از سوخت مایع به جازی گاز است.

تامین گاز بخش خانگی در فصول سرد سال دشوارتر از سایر زمان‌های دیگر است و وزارت نفت به منظور تامین بدون مشکل بخش خانگی، نسبت به کاهش مصرف صنایعی نظیر نیروگاه تولید برق اقدام می‌کند. بر این اساس، بررسی این نکته که چرا کشوری که یکی از بزرگترین تولیدکنندگان گاز طبیعی در دنیا است و بزرگترین ذخایر این انرژی را در خود جای داده است، در تامین گاز خود به مشکل می‌خورد، به موضوع اصلاح الگوی مصرف باز می‌گردد.

در حقیقت ناکارآمدی نظام تعرفه‌گذاری انرژی در کشور ما زمینه ساز مصرف بی‌رویه صورت‌های انرژی نظیر برق و گاز را فراهم کرده و از طرفی یارانه پرداختی انرژی به صورت کاملا غیرعادلانه میان مردم توزیع می‌شود، در حقیقت بر اساس جداول آماری موجود، 51 درصد از یارانه انرژی پرداخت شده توسط دولت به جیب 3 دهک پردرآمد جامعه سرازیر شده و این منابع پرداختی از بیت المال به طور منصفانه تقسیم نمی‌شود.

در این بین به استناد اطلاعات منتشر شده، وزارت نیرو قصد دارد در راستای درخواست دولت پیرامون صرفه‌جویی در حوزه گاز نسبت به صرفه جویی در مصرف برق اقدام نماید. به واسطه این فعالیت حجم گاز مورد نیاز به منظور تولید برق کاهش پیدا کرده و از سوی دیگر سوخت مایع کمتری در این شرایط مورد استفاده قرار می‌گیرد. به موجب این اقدامات زمینه کاهش آلایندگی هوا ناشی از مصرف گازوییل و مازوت نیز به وجود خواهد آمد.

یکی از اقدامات مد نظر وزارت نیرو به منظور صرفه جویی در مصرف برق، کاهش روشنایی معابر است. این اقدام از هفته گذشته در کشور آغاز شده و تاکنون شاهد پیشرفت قابل ملاحظه این طرح بوده‌ایم. بر مبنای این طرح، روشنایی بیش از نیاز در معابر شهری، روستایی و مسیرهای بین شهری تعدیل خواهد شد.

در همین ارتباط و به منظور آگاهی بیشتر از این اقدام وزارت نیرو به منظور صرفه جویی در حوزه برق به سراغ مسعود صادقی، مدیرکل دفتر نظارت بر توزیع شرکت توانیر رفتیم تا از جزئیات برنامه مد نظر وزارت نیرو آگاه شویم.

مشروح این گفتگو به شرح ذیل است:

برنامه‌ریزی شرکت توانیر برای صرفه‌جویی 500 مگاواتی برق از طریق کاهش روشنایی غیرضروری

اخیراً شرکت توانیر برنامه‌های فراوانی به منظور کاهش مصرف معرفی و اجرا کرده است. ممکن است بفرمایید دلیل توجه شرکت توانیر به این موضوع شامل چه مواردی است؟

 صادقی: با توجه به این‌که فصل سرما را پیش رو داریم و اکثر نقاط کشور در شرایط سردسیری به سر می‌برند، همچنین طبق سنوات گذشته همواره ضرورت صرفه‌جویی وجود دارد؛ بنابراین ممکن است در برخی نقاط که مصرف گاز بالا می‌رود با کمبود گاز مواجه شویم. برای این‌که کسی دچار خاموشی یا مشکل قطع گاز و برق نشود ما شروع کردیم که صرفه‌جویی خاصی را در حوزۀ صنعت برق انجام دهیم. این صرفه‌جویی شامل پارامترهای مختلفی است.

اگر ممکن است، در مورد اقدامات توانیر برای کاهش مصرف برق در این بازه از سال توضیح دهید؟

صادقی: یکی از برنامه‌های مهم که با اعلام مدیرعامل شرکت توانیر اتفاق افتاده است، صرفه‌جویی حدود 500 مگاوات در روشنایی معابر و روشنایی بین شهری است. یک بخشی از این کار در اختیار شرکت توانیر است که روشنایی معابر شهری و روستایی است و یک بخش کار بر عهدۀ وزارت راه و شهرسازی است که روشنایی بین‌شهری را پیگیری می‌کند. همچنین روشنایی فضای سبز و تفرجگاه‌ها نیز بر عهدۀ شهرداری‌ها است. در همین راستا انتظار داریم که استانداران، فرمانداران، شهرداران و مقامات استانی محترم هماهنگی و همکاری لازم را برای انجام یک سری صرفه‌جویی‌ها در حوزۀ روشنایی بین‌شهری مشابه روشنایی شهری با ما داشته باشند.

لزوم تعویض چراغ‌های گازی 250 وات با لامپ‌های ال ای دی 100 وات در روشنایی معابر

موارد مدنظر شرکت توانیر به منظور تحقق هدف صرفه‌جویی 500 مگاواتی با استفاده از اصلاح روشنایی معابر را بیان کنید؟

صادقی: این طرح به صورتی است که مردم دچار گرفتاری نشوند و خدمات روشنایی هم دریافت بکنند. در همین ارتباط، چراغ‌های معابر از چند مسیر تعدیل روشنایی می‌شوند. اولاً بخشی از این کار با تغییر تکنولوژی قابل انجام است یعنی مثلا با جایگزینی چراغ‌ها از نوع چراغ‌های پربازده مانند LED به جای چراغ‌های گازی که در شرایط کنونی متداول است.

شما در اظهاراتتان به جایگزینی لامپ‌های گازی با LED اشاره کردید، ممکن است با عدد و رقم بفرمایید، این برنامه تا چه اندازه به کاهش مصرف کمک می‌کند؟

صادقی: لامپ‌های متعارفی که الان در شبکه‌های ما استفاده می‌شود، لامپ‌های 250 وات سدیم کم‌فشار است که نور زردرنگی دارد. اگر این لامپ‌ها بخواهد با معادل LED جایگزین شود بسته به شرایط طراحی در برخی از معابر می‌تواند با لامپ ال ای دی 100 وات جایگزین شود و در برخی از معابر هم با لامپال ای دی 150 وات جایگزین می‍‌‌‌شوند که این یکی از کارهای خوب است. اگر منابع مالی لازم هم وجود داشته باشد، طبیعتاً این مسیر، مسیر خوبی برای صرفه‌جویی خواهد بود. یعنی جایگزینی تکنولوژی که نیاز به سرمایه‌گذاری‌های لازم دارد. در این رابطه هم امکانات قانونی برای تأمین منابع مالی از طریق لوایح در بودجه برای ما فراهم شده که به ما اجازۀ سرمایه‌گذاری‌ ناشی از صرفه‌جویی را می‌دهد.

نورپردازی بیش از حد معابر شهری و روستایی استاندارد می‌شود

منابع مالی تعویض چراغ روشنایی از چه محلی تامین می‌شود؟

صادقی: به صورت فنی می‎توان گفت که قیمت چراغ‌های LED  از چراغ گازی بیشتر است. در این حالت هم کار زمان‌بر می‌شود و هم تأمین این تعداد چراغ امکان‌پذیر نیست. از طرفی خود این کار نیاز به سرمایه‌گذاری عمده دارد. در همین راستا بخشی که الان برای ما قابل تحقق است و آن را انجام می‌دهیم، حالتی از جنس مدیریت بحران است چراکه کمبود گاز می‌تواند مردم را دچار خسارت کند، خاموشی برای صنایع اتفاق بیفتد و خسارت جبران ناپذیری به مردم تحمیل شود، بر این اساس طبق تکالیفی که مدیران توانیر برای ما ابلاغ کردند، قرار شد که ما اصلاح روشنایی معابر را اجرا کنیم، یعنی یا چراغ‌ها را کم‌توان‌تر کنیم یا به شکل یک در میان زیگزاگ نسبت به خاموش کردن معابر اقدام نماییم.

آیا خاموش کردن روشنایی معابر شهری و بین شهری برای تردد مردم مشکل ایجاد نمی‌کند؟

صادقی: برای طرح یک درمیان زیگزاگ، اولیت خاموشی برای خیلی از مکان‌هایی است که از گذشته نورپردازی‌ها بیش از حد استاندارد (over design) داشته و با خاموشی یک درمیان کردن، میزان روشنایی را به حد استاندارد می‌رسانیم. با این کار مردم هم دچار آسیب نمی‌شوند و از روشنایی شهری هم بهره‌مند خواهند بود. علاوه بر این‌که منجر به قطع گاز نیز نخواهد شد، منتها این کار از جنس مدیریت بحران است. الان در خیلی از جاها در ساعات پایانی شب تا صبح این حجم از روشنایی ضرورت ندارد یا رفت و آمدها خیلی زیاد نیست یا حتی الان که به دلیل کرونا خیلی از ترددها کاهش یافته است که با این اوصاف می‌توان با یک سری رویکردهای اعمال صرفه‌جویی به هدف رسید.

تاکنون 120 مگاوات از 500 مگاوات هدف‌گذاری شده برای صرفه جویی محقق شده است

اقدامات شرکت توانیر برای خاموش کردن روشنایی اضافی معابر شامل چه مواردی بوده است؟

صادقی: از مناظر مختلف این بحث قابل بررسی است. ما الان در حال انجام این تعدیل هستیم و از طریق مانورهای جهادی (اقدامات هماهنگی با انسجام‌بخشی و بسیج نیروها) در پنجشنبه جمعه‌ها این کارها را بدون این‌که بار هزینه‌ای هم ایجاد کند و با تکیه بر امکانات داخلی انجام می‌دهیم. در حال حاضر هم با تعدیل روشنایی معابر به 120 مگاوات از 500 مگاوات صرفه جویی هدف رسیدیم و برای یک بخشی از کارها هم باید وزارت راه و شهرسازی، استانداری‌ها و شهرداریی‌ها با ما هماهنگی لازم را داشته باشند که شامل روشنایی‌های اضافه بر سازمان پارک‌ها هم می‌شود. به عنوان مثال در ساعت 2 بامداد این حجم از روشنایی در پارک‌ها توجیهی ندارد، وقتی برای مردم احتمال خاموشی و از دست دادن گرمایش وجود دارد و چرخ انرژی صنایع نیر ممکن است، متوقف شود.

این صرفه جویی در مصرف گاز به عنوان یک تکلیف بالادستی مدنظر شرکت توانیر قرار گرفته است؟

صادقی: با عنایت به این‌که محدودیت تأمین گاز ممکن است منجر به قطع برق صنایع یا گاز نیروگاه‌ها شود، طبیعتاً باید صرفه‌جویی کنیم و یک امر واجب است و جزو قیود مسائل فنی وزارت نیرو نیست یعنی به دلیل صرفه‌جویی گاز و همکاری که ما می‌خواهیم با وزارت نفت انجام دهیم، این کار را می‌کنیم؛ لذا از همکاران در سایر دستگاه‌های اجرایی که آن‌ها هم در موضوع روشنایی معابر دخیل هستند، تقاضا داریم، روشنایی معابری که در خیلی از ساعات شب ضرورتی ندارد را کاهش دهند و زمینه تحقق اهداف صرفه جویی را فراهم کنند. الان من برای بازدید همین موضوع به بندرعباس و هرمزگان آمدم‌ و دیدم که مثلا در پارک‌های حاشیۀ ساحلی، شهرداری و استانداری هماهنگ کردند و اصلاح روشنایی معابر را اعمال کردند و همین باعث شد بخش قابل توجهی از پتانسیل صرفه‌جویی استان محقق شود. در همۀ شهرها، دست‌اندرکاران در حال تکاپو هستند منتها دستگاه‌ها باید با یاری هم این صرفه‌جویی را که به دلیل افزایش مصرف گاز نیاز هست، اجرا کنند.

برق امید به کاهش مصرف گاز نیز کمک می‌کند

 علاوه بر روشنایی معابر که مدنظر شماست، از طریق چه اقدامات دیگری می‌توان به کاهش مصرف کمک کرد؟

صادقی: البته تخصص من در این فضا نیست اما همۀ دستگاه‌های دولتی در این زمینه باید نهایت سعی و جدیت را داشته باشند که صرفه‌جویی‌های عادی و متعارف را انجام دهند. برای مثال دلیلی ندارد دمای منازل الان 28 درجه باشد، در دمای 24 درجه هم گرمایش لازم تأمین می‌شود. اگر مردم دمای منازل خود را یک درجه هم کاهش دهند، نتایج آن بسیار قابل توجه است. البته این اطلاعات را بخش گاز باید به شما بدهد. در کل بخش خانگی در جایگاه خود می‌تواند از مصارف غیرضروری خودداری کند، حوزۀ وزارت نیرو هم می‌تواند با یک‌سری طرح‌های تشویقی و جلب همکاری‌ها در صنایع مختلف برای مدیریت موضوع استفاده کند. مثلا در تابستان که می‌گویند دما را تنظیم کنید تا سرمای اضافی در منزل ایجاد نشود، در زمستان هم می‌گوییم که دما را تنظیم کنید تا اضافه گرم نشود.

با توجه به این نکته ‌که از مهم‌ترین اهداف برق امید کاهش مصرف است، به نظر شما این طرح تا چه اندازه به کاهش مصرف کمک می‌کند؟

صادقی: برق امید هم در جایگاه خودش طرح منطقی و قابل قبولی است. یکی از مسائل برق امید هم همین اجرای کنترل بیشتری است که به شکل تشویق‌محور برای مصرف‌کنندگان فراهم شده است. اگر ما برق را تنظیم و مصارف را کنترل کنیم، می‌توانیم از برق امید بهره‌مند باشیم. با این اوصاف مردم تشویق می‌شوند. سوای این مورد، امکانات دیگری هم در این چارچوب در راستای برنامه «برق من» در اختیار قرار گرفته است. یکی از ماژول‌های مهم این اپلیکیشن این است که مردم می‌توانند درخواست‌های خود را در 12 رویکرد حوزۀ بهره‌برداری اعم از خاموشی، روشنایی معابر، رفع معارض و سایر موارد موجود مطرح کنند. با این تحول رویکرد دیجیتالی که در ارتباط با پاسخگویی به درخواست‌های مردم اتخاذ شده است، خودمان را کاملا پاسخگوی مردم کردیم و خوشحال هستیم که یک تحول مثبت در جهت افزایش خدمت‌رسانی به مردم اتفاق افتاده است.

درخواست رسمی دولت مبنی بر صرفه جویی در مصرف انرژی

آیا درخواست رسمی از سوی دولت مبنی بر کاهش مصرف داشتید؟

صادقی: این سوال را باید از مقامات وزارت‌خانه بپرسید ولی دولت محترم به همۀ دستگاه‌ها در این زمینه نامه زدند و خواستار همکاری تمامی دستگاه‌ها هستند تا بر مبنای آن زمینه کاهش مصرف مهیا شود.