بازار «مسافرت هوایی» به وضعیت نرمال برمی‌گردد؟
براساس برآوردهای کمپانی بین‌المللی اقتصاد گردشگری «آکسفورد» بازگشت بازار گردشگری به سطح پیش از شروع بحران، به احتمال خیلی زیاد در سال ۲۰۲۴ رخ می‌دهد.
به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از دنیای اقتصاد؛ میزان تقاضای سفر در سال ۲۰۲۰ حدود ۷۳ درصد کاهش یافته و کشورهای مختلف ۱/ ۱ میلیارد گردشگر بین‌المللی را از دست داده‌اند. بازیابی بازار گردشگری جهان پس از یک رکود بی‌سابقه در سال ۲۰۲۱ آغاز خواهد شد با این حال یکی از محرک‌های اصلی احیای بازار گردشگری در سال ۲۰۲۱ «واکسن کووید-۱۹» و فراگیری آن در سطح جهان است.
سال ۲۰۲۰ برای بازار سفر و جهانگردی بسیار سخت و دشوار بوده و شیوع کرونا منجر به اتخاذ محدودیت‌های بی‌سابقه‌ای در همه کشورهای جهان شده است. پس از اوج‌گیری دوم ویروس کرونا در اواخر سال ۲۰۲۰ به‌ویژه در اروپا و آمریکای شمالی، کاهش تقاضا در سفرهای بین‌المللی ۷۳ درصد برآورد می‌شود که این کاهش تقاضا برای گردشگری داخلی ۳۴ درصد بود. همچنین اقتصاد جهانی، سال ۲۰۲۰ را با رکود چشمگیری به پایان خواهد رساند و تولید ناخالص جهان با کاهش ۴ درصدی مواجه خواهد شد. اما خبرهای ناشی از تولید واکسن کرونا منجر به پیش‌بینی سریع‌ترین رشد تولید ناخالص جهانی در بیش از ۴۰ سال گذشته با ۲/ ۵ درصد برای سال ۲۰۲۱ شده است. اطلاعات اخیر مبنی بر کشف واکسن منجر به اعتمادسازی در جامعه جهانی شده و این امر چشم‌انداز متعادل‌تری را نسبت به برآوردهای پیشین ارائه می‌دهد و احتمال عملکردی بهتر در سفرهای آینده با پتانسیل صعود را قوی‌تر می‌کند. اگرچه توزیع واکسن روند بهبودی را برای سال ۲۰۲۱ مشخص می‌کند و پیشرفت واکسن خطرات نزولی را کاهش می‌دهد و امکان برداشتن تدریجی محدودیت‌ها را ایجاد می‌کند، اما با این‌حال ناشناخته‌های بسیاری درباره تولید واکسن و چالش‌های موجود در توزیع جهانی به‌ویژه در بازارهای در حال ظهور باقی مانده است. چالش‌های گسترده‌ای برای تامین موثر واکسن در سراسر جهان وجود دارد و این در حالی است که بروز هرگونه مشکلی در تولید و توزیع واکسن منجر به به تاخیر افتادن در روند بهبودی سفر می‌شود. نگرانی‌هایی درباره دسترسی عادلانه و به‌موقع به واکسن برای همه کشورها وجود دارد؛ زیرا اقتصادهای پیشرفته عمده واکسن‌ها را پیش‌خرید کرده و این امر در بازارهای در حال ظهور با توزیع کندتری اتفاق خواهد افتاد و در نتیجه بهبود سفرها در سطح جهانی به‌شکل نابرابر رخ می‌دهد.
تاثیرات کرونا بر درآمدهای اقتصادی و اشتغال بازار گردشگری می‌تواند بر مقرون به صرفه بودن سفرها نیز تاثیرگذار باشد. اگرچه دولت‌ها طی همه‌گیری کرونا طیف وسیعی از بسته‌های مالی و سیاست‌های محافظت از مشاغل و درآمد را به‌کار گرفته‌اند اما نرخ بیکاری همچنان افزایش یافته و درآمدها متقابلا کاهش یافته‌اند. با توجه به تاثیرات منفی بر درآمد و اشتغال ناشی از رکود اقتصادی به‌ویژه برای سفرهای طولانی احتمال رونق یافتن گردشگری داخلی وجود دارد زیرا گردشگران گزینه‌های سفر با هزینه‌های کمتر را انتخاب می‌کنند. اگرچه فعالان بازار گردشگری به پشتوانه ارائه بسته تخفیفات مالیاتی برای صنعت هوایی درصدد افزایش نیافتن قیمت خدمات گردشگری هستند اما پرداخت مالیات‌های جدید، می‌تواند بر مقرون به صرفه نبودن برخی از فعالیت‌های سفر تاثیر بگذارد. این امر منجر به انتخاب مسافران به مقاصد نزدیک‌تر و سفرهای داخلی می‌شود و گردشگری داخلی در سال ۲۰۲۱ ادامه خواهد داشت زیرا برخی از محدودیت‌های سفر بین‌المللی تا نیمی از سال ۲۰۲۱ همچنان برقرار است. اعتمادسازی برای مسافران زمانبر است و بازارهای داخلی به‌دلیل مقرون به‌صرفه بودن و تغییرات احتمالی در شرایط مقصدهای پایدارتر مورد توجه گردشگران قرار گرفته است. آمارها حاکی از آن است که بازگشت بازار گردشگری داخلی به سطح سال ۲۰۱۹ در سال ۲۰۲۲ محتمل خواهد بود که در این مدت سفرهای داخلی بیشترین سهم از سفرها را طی ۱۰ سال گذشته به دست خواهد آورد.
همچنین احتمال تغییر چشمگیر نوع سفر از هوایی به شکل سفرهای زمینی و شخصی در سال ۲۰۲۱ وجود خواهد داشت. باتوجه به اینکه سفرهای بین‌المللی با روند کندتری برای بهبود روبه‌رو خواهد شد احتمال بازگشت آن به سطح پیش از شیوع کرونا در سال ۲۰۲۴ می‌رود. بازیابی اعتماد گردشگران به سفر به مناطق امن، نزدیک و آشنا همچون سفرهای داخلی و سفرهای کوتاه عمدتا به شکل جاده‌ای و ریلی ارزیابی می‌شود و خطوط هوایی به‌دلیل محدودیت‌های طولانی‌مدت و تقاضای بسیار کمتر برای سفرهای طولانی با استقبال کمتری مواجه می‌شود.
کاهش سفرهای تجاری و کاری راهگشای بازیابی مسافرت‌های تفریحی خواهد بود. اگرچه همه‌گیری کرونا در جهان منجر به افت ناگهانی سفرهای تجاری شد اما شیوه‌های مجازی جایگزینی موقت را فراهم کرد که این امر برای بسیاری از شرکت‌ها تاثیرات مثبتی داشته و یک شیوه آسان و کم‌هزینه برای برگزاری جلسات آنلاین به‌دور از نگرانی‌های بهداشتی فراهم کرده است. اما با وجود این، این شیوه جایگزین دائمی برای جلسات حضوری نیست زیرا برای ایجاد و تداوم روابط امری ضروری است. برآوردها حاکی از آن است سفرهای تجاری با بودجه‌های محدود و با سرعت کم بازخواهند گشت. بازگشت مشاغل بین‌المللی و تجارت به سطح پیش از بحران در سال ۲۰۲۵ خواهد بود که این بازگشت برای سفرهای تفریحی در سال ۲۰۲۳ خواهد بود.
