ماجرای کامیون‌های پشت مرز مانده چه بود؟
داستان تکراری کامیون‌های معطل پشت مرز در فاصله کمتر از یک‌ماه از گوجه‌فرنگی به سیب‌زمینی رسید تا این وقایع بی‌تدبیری در حوزه صادرات را نشان بدهد.
به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از مهر، مرز پرویزخان یکی از مرزهای غربی ایران است که در شهرستان قصر شیرین در استان کرمانشاه واقع‌شده است و ارتباط ایران را با اقلیم کردستان عراق مقدور می‌سازد.
بازارچه مرزی پرویز خان که در این مرز قرارگرفته یکی از قطب‌های اقتصادی کشور به‌حساب می‌آید که در سال ۷۶ با مساحت سه هکتار تأسیس و راه‌اندازی شده است و امروز با توسعه فضای محیطی این بازارچه مساحت آن به ۳۷۵ هکتار رسیده است.
روزانه کامیون‌های زیادی حامل انواع کالای غیرنفتی ایرانی از طریق مرز پرویزخان به عراق صادر می‌شود و به‌واسطه دارا بودن نزدیک‌ترین راه ارتباطی از طریق عراق و سوریه به طول ۹۰۰ کیلومتر به کشورهای اروپایی یکی از شاه‌راه‌های اقتصادی در صادرت به‌حساب می‌آید.
از نقاط قوت این مرز کم نشدن میزان صادرات این مرز با توجه به تحریم‌های ظالمانه و شیوع بیماری کرونا است و بر اساس آمار و اطلاعات اعلام‌شده میزان وزنی صادرات از این مرز نسبت به سال گذشته افزایش داشته است.
ماجرای گوجه فرنگی‌های پشت مرز مانده چه بود؟
چندی پیش قیمت گوجه‌فرنگی یک‌باره از دو هزار تومان به ۱۵ هزار تومان رسید و در همین ایام فیلم‌هایی در فضای مجازی از ماندن گوجه‌فرنگی‌های صادراتی پشت مرزها دست‌به‌دست می‌شد.
در این فیلم‌ها مشاهده شد که بار برخی از کامیون‌ها به دلیل ماندن بیش‌ازحد پشت مرز خراب‌شده و برخی از کامیون داران به‌ناچار بار گوجه‌فرنگی را بر روی زمین تخلیه کرده و برخی دیگر به دنبال انتقال آن‌ها به کارخانه‌های رب گوجه هستند.
در گزارش میدانی دلیل این اتفاق، صادرات بی‌رویه به عراق و اشباع بازار این کشور اعلام شد.
در پیگیری‌ها مشخص شد هرساله حجم زیادی محصولات تازه خوری مانند گوجه‌فرنگی به عراق صادر می‌شود امسال نیز به‌مانند هرسال در اواخر مهرماه صادرات گوجه‌فرنگی به عراق آزاد شد، اما پذیرش محدود کشور عراق سبب ماندن محصولات پشت گمرک شده و محصولات صادراتی کیفیت خود را از دست دادند.
در مواردی به گفته مسئولان عدم آگاهی صادرکنندگان از وضعیت خروج بار از کشور دلیل اصلی این اتفاق است و صادرکنندگان با شنیدن قیمت محصولات به نیاز بازار کشور عراق توجه نکرده و محصولات خود را به سمت مرزها روانه می‌کنند.
در قضیه صادرات گوجه‌فرنگی به گفته فرماندار قصر شیرین کشور عراق فقط خواهان ۷۰ کامیون گوجه‌فرنگی بود درحالی‌که بیش از ۴۰۰ تا ۵۰۰ کامیون گوجه‌فرنگی وارد مرز رسمی پرویزخان شده بود که باعث برگشتن اضافه ظرفیت عراق شده بود.
اما آنچه جای خالی آن در قضیه صادرات گوجه‌فرنگی احساس می‌شد تدبیر در صادرات بود؛ که با مدیریت درست می‌شد در کنار صادرات، بازار داخلی را هم از دست نداد و سرنوشت صدها تن گوجه‌فرنگی را به نابودی نکشاند.
صادرات سیب زمینی به عراق از کجا شروع شد؟
بعد از گذشت کمتر از یک هفته از واقعه ناراحت کننده خراب شدن گوجه فرنگی‌ها در مرز پرویزخان و پس از اعلام عضو هیأت رئیسه اتاق ایران داستان صادرات سیب زمینی به کشور عراق شروع شد.
به گفته نایب رئیس اتاق مشترک ایران و عراق بیش از هزار و ۱۰۰ کامیون سیب زمینی روانه مرزهای غربی شده است و این در حالی است که کشور عراق بر اساس ظرفیت‌های موجود روزانه فقط می‌تواند ۷۰ کامیون را ساماندهی کند.
بدین ترتیب احتمال وقوع پیش بینی عضو هیأت رئیسه اتاق بازرگانی ایران و تکرار سرنوشت گوجه فرنگی برای سیب زمینی‌های صادراتی بسیار زیاد است.
این داستان‌ها هر ساله در حال تکرار است و فکری برای آن نمی‌شود گویی که هیچ کسی متولی صادرات در کشور نیست و همه متولیان به نوعی از زیر بار این مشکل شانه خالی می‌کنند.
پیش از این شاهد کامیون‌های حامل سیب درختی در مرزهای شمال غربی کشور بودیم که به دلیل فاسد شدن کنار جاده‌ها رها می‌شدند، اتفاقی که برای پیاز هم در سال‌های مختلف تکرار شده بود و متأسفانه بیش از همه کشاورزان در این داستان‌های تکراری دچار ضرر و زیان می‌شوند.
وضعیت کامیون‌های صادراتی در مرزها در حالی است که اخیراً وزیر راه و شهرسازی خواستار حل مشکل توقف طولانی‌مدت کامیون‌های حامل بارهای صادراتی در مرزها شده است.
اسلامی گفت: باید بتوانیم با ایجاد هماهنگی با همه دستگاه‌های مرتبط در حوزه ترانزیت، یک مدیریت واحد را در مرزها اعمال کنیم تا حداقل توقف در پایانه‌ها وجود داشته باشد و بدون توقف و با انجام سریع تشریفات قانونی، جابه‌جایی کالا صورت گیرد و شاهد توقف طولانی‌مدت کامیون‌هایی که بار صادراتی دارند در مرزهای کشور نباشیم.
سنتی بودن سیستم صادرات باعث سردرگمی صادرکنندگان است
مرادعلی تاتار فرماندار قصرشیرین، نامشخص بودن زمان صدور مجوز صادرات، سیستم صادرات سنتی و مطلع نبودن تجار از میزان تقاضای کشور عراق را عامل تجمع کامیون‌های سیب زمینی در مرز پرویزخان دانست.
وی اظهار کرد: قبل از مشخص شدن زمان دقیق پذیرش کشور عراق از محصولات صادراتی موجی از کامیون‌های حامل سیب زمینی به مرز پرویزخان وارد شدند.
وی افزود: با توجه به ازدحام کامیون‌ها و مذاکرات با طرف عراقی، کشور عراق پذیرفت که بیش از ظرفیت تعیین شده روزانه از بارهای صادرکنندگان تحویل بگیرد که این مساله در کاهش ازدحام کامیون‌ها بسیار مؤثر بوده است.
فرماندار قصرشیرین با درخواست از صادرکنندگان برای ارسال بار به میزان درخواست کشور عراق، تصریح کرد: تجار قبل از اعلام زمان مشخص برای پذیرش بار از سمت کشور عراق از ارسال محصولات به مرزها خودداری کنند؛ زیرا در مرزها سردخانه‌ای با این حجم برای نگهداری محصولات کشاورزی زود فاسد شونده نداریم.
وی ادامه داد: در صورت فراهم شدن زیرساخت‌ها و توافقات برای حمل یک‌سره محصولات ظرفیت صادرات به کشور عراق به میزان قابل توجهی افزایش خواهد یافت.
صادرکنندگان به زمان دقیق پذیرش محصولات توجه کنند
مدیرکل گمرک مرز رسمی پرویزخان هم از ارسال بی‌رویه و بدون آگاهی صادرکنندگان سیب‌زمینی از وضعیت ظرفیت و درخواست کشور عراق انتقاد کرد.
مسلم احمدی نصر ادامه داد: قبل از اعلام زمان دقیق طرف عراقی برای پذیرش سیب‌زمینی برخی از صادرکنندگان بدون در نظر گرفتن شرایط حمل کامیون‌ها را به سمت مرز پرویزخان روانه کردند که این موضوع موجب ازدحام در مرز پرویزخان شده است.
این اظهارات در حالی است که متولیان روز گذشته اعلام کردند که با صدور مجوز صادرات سیب‌زمینی از مرز پرویزخان به کشور عراق، مشکل ازدحام کامیون‌ها در مرز در حال برطرف شدن است.
تکرار مشکلات برای کامیون‌های صادراتی در مرزها نشان از نبود مدیریت مناسب در این حوزه دارد به‌طوری‌که محصولات تولیدی توسط کشاورزان نه به بازار داخلی می‌رسد و نه به دست مصرف‌کننده خارجی تا این فرصت سوزی خسارت جدی به تولید کشور وارد کند.
