حداقل هزینه تامین مواد غذایی خانوار چقدر است؟

به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از تسنیم، گرانی و افرایش قیمت‌های هرروزه، نه‌تنها زندگی را برای مردم سخت کرده، بلکه توانایی خرید و امرار معاش را نیز با مشکل روبه‌رو کرده است. تأمین اقلام سفره مردم، یک نیاز اولیه است که نباید به دغدغه تبدیل شود، اما متأسفانه این روزها جدای از دغدغه و استرسی که برای بیماری کرونا وجود دارد، کالاهای اساسی و به‌نوعی نیازهای اولیه سفره مردم به‌سختی تأمین می‌شود، شاید هم تأمین نشود.

یک سرپرست خانوار برای خرید و تأمین گوشت، مرغ، برنج، روغن و... که نیاز اولیه زندگی است، چقدر باید کار کند، آن هم برای اقشار کم‌درآمد و کارگران و مستمری‌بگیران که بیشترین قشر جامعه را تشکیل می‌دهند.

در این گزارش می خواهیم ببینیم یک خانواده 4نفره در یک ماه چه‌میزان باید برای سفره خود هزینه کند و این‌که آیا رقم نهایی با درآمد سرپرست خانوار هماهنگی دارد یا خیر. لازم به ذکر است که در این گزارش، میزان مصرف کمترین رقم ممکن دیده شده، یعنی در حد بخور، نمیر.

با احتساب مصرف هفتگی 200 گرم گوشت برای هر نفر، مصرف ماهانه یک خانوار 4نفره 3 کیلوگرم گوشت قرمز می‌شود که با احتساب متوسط قیمت کیلویی 120 هزار تومان، باید ماهانه این خانوار  360 هزار تومان برای خرید گوشت هزینه کند، در خصوص مرغ نیز به‌عنوان  یکی دیگر از اقلام مورد نیاز مردم که شاید سهم بیشتری نیز از گوشت قرمز دارد، اگر این خانوار 4نفره هفته‌ای یک کیلوگرم مرغ صرف کند، بر اساس اینکه هر کیلوگرم مرغ 24 هزار تومان است، ماهانه این خانوار باید ٤ کیلوگرم مرغ معادل 96 هزار تومان هزینه کند.

برنج قوت غالب خانواده‌های ایرانی است، و در زمان حاضر نیز این کالا به‌خلاف اینکه فصل برداشت است، با افزایش قیمت روبه‌رو شده است، اما به‌هرحال هنوز در سفره ایرانی‌ها جایگاه خاصی دارد، بر همین اساس اگر یک خانوار 4نفره، هفته‌ای 5 بار برنج مصرف کند، با توجه به اینکه تقریباً هر یک کیلو برنج، معادل 8 پیمانه است، این خانوار هفته‌ای 2.5 کیلوگرم و در ماه 10 کیلوگرم برنج مصرف می‌کند، در زمان حاضر قیمت برنج هاشمی درجه‌یک 33 تا 34 هزار تومان است، اگر نرخ متوسط برنج ایرانی را 28 هزار تومان در نظر بگیریم، هزینه برنج ماهانه این خانوار 280 هزار تومان می‌شود.

روغن یکی از اقلام مصرفی خانواده‌هاست که در زمان حاضر نیز با کمبود و افزایش قیمت شدید روبه‌رو شده است، اما معمولاً ماهانه 3 تا 4 لیتر روغن مایع در یک خانواده ایرانی 4نفره مصرف می‌شود، که قیمت فعلی روغن مایع نرخ مصوب کارخانه‌ای آن 13 هزار و 300 تومان است ولی در شرایط فعلی که کمبود وجود دارد، لیتری 20هزار تومان هم فروخته می‌شود، بنابراین هزینه روغن یک خانوار با نرخ کارخانه ماهانه حدود 50 هزار تومان است.

یکی دیگر از اقلام مصرفی ماهانه مردم، رب گوجه‌فرنگی است که در زمان حاضر قیمت هر کیلوگرم رب گوجه‌فرنگی بین 10 تا 14 هزار تومان است و ماهانه تقریباً یک کیلوگرم رب گوجه‌فرنگی استفاده می‌شود  که متوسط هزینه آن 12 هزار تومان است.

حبوبات هم امروزه جایگاه مهمی در سبد خانوار دارد چرا که این روزها به‌دلیل گرانی گوشت، برخی از خانواده‌ها حبوبات را جایگزین کرده‌اند. میانگین مصرف هر خانوار 4نفره ماهانه دو کیلوگرم حبوبات است،که با توجه به نرخ حبوبات، اگر میانگین هر کیلوگرم را 30 هزار تومان در نظر بگیریم، ماهانه یک خانوار 4نفره 60 هزار تومان برای خرید آن هزینه می‌کند.

تخم‌مرغ و لبنیات یکی دیگر از اقلام پروتئینی است که باید هر خانواده از آن استفاده کند، هرچند که گرانی مدتهاست باعث شده سهم مصرف لبنیات در خانواده‌ها کاهش یابد، اما به‌هرحال از واجبات مصرفی مردم است و اگر هر فرد در هفته 4 بار شیر مصرف کند ماهانه 4 لیتر می‌شود که یعنی برای یک خانواده 4نفره باید 16 لیتر شیر تهیه کنند که با محاسبه قیمت هر لیتر شیر کم‌چرب 6700 تومان، ماهانه این خانواده 107 هزار تومان شیر مصرف می‌کند.

تخم‌مرغ نیز به‌عنوان یک ماده غذایی که مصرف بالایی در سبد خانوار دارد، با توجه به اینکه با متوسط قیمت هر عدد 1100 تومان فروخته می‌شود،  در صورتی که هر نفر در هفته 4 عدد مصرف کند، برای یک خانواده 4نفره هفته‌ای 16 عدد و ماهی 64 عدد که هزینه آن 57 هزار تومان می‌شود، همچنین، نان نیز همانند برنج جزو پرمصرف‌ترین کالاهایی است که استفاده می‌شود، و اگر روزانه یک خانواده 4نفره 4 نان تافتون که دانه‌ای 550 تومان است استفاده کنند، ماهانه  66هزار تومان برای خرید نان باید هزینه کنند.

چای یکی از مواد غذایی است که ایرانی‌ها در سفره خود زیاد استفاده می‌کنند و این روزها با توجه به اینکه قیمت آن افزایش یافته است، هر نیم کیلوگرم چای بسته‌بندی به‌قیمت 90 تا 115 هزار تومان فروخته می‌شود که اگر یک خانواده 4نفره در ماه 250 گرم چای مصرف کنند، به‌طور میانگین 50 هزار تومان باید برای این کالا در ماه کنار بگذارند.

 همچنین پنیر و کره نیز برای این خانواده میانگین اگر هر بسته 300گرمی پنیر 11 هزار تومان باشد و سه بسته مصرف ماهانه 4 نفر باشد، مبلغی معادل 33 هزار تومان برای پنیر و همچنین اگر ماهانه نیم کیلوگرم کره مصرف کنند، 40 هزار تومان نیز برای کره هزینه می‌کنند. قند و شکر نیز از دیگر کالاهای مصرفی است که شاید هر خانوار 4نفره ماهانه دو کیلوگرم شکر و دو کیلو قند مصرف کند که هزینه دو کیلوگرم شکر 18 هزار تومان و قند 14 هزار تومان است.

از اقلام پروتئینی، لبنی و حبوبات که بگذریم، نوبت به میوه‌جات و سبزیجات می‌رسد، در زمان حاضر در میادین تره‌بار سیب‌زمینی حدود 5 هزار تومان و پیاز 6 هزار تومان است که ماهانه یک خانوار 4نفره، سه کیلوگرم سیب‌زمینی و سه کیلو گرم پیاز مصرف می‌کند، که مجموع هر دو حدود 30 هزار تومان می‌شود.

میوه نیز با توجه به اینکه در شرایط کرونا توصیه به استفاده و مصرف بیشتر آن می‌شود،  به‌خصوص با شروع فصل سرما، شاید سهم آن در سبد خانوار بیش از گذشته باشد، در فصل پاییز میوه‌های مصرفی مردم بیشتر پرتقال، نارنگی و سیب است که به‌ترتیب قیمت هر کدام در میادین میوه و تره‌بار 9 هزار تومان، ٨ هزار تومان و 7 هزار تومان است که البته همه این اقلام در مغازه حداقل هر کیلو 5 هزار تومان گران‌تر فروخته می‌شود.

اگر هر نفر هفته‌ای یک کیلوگرم پرتقال و یک کیلوگرم سیب و نیم کیلوگرم نارنگی مصرف کند، هزینه آن ماهانه 80 هزار تومان است که برای 4 نفر این رقم 280 هزار تومان می‌شود. البته اگر مصرف گوجه‌فرنگی و خیار را نیز به آن اضافه کنیم، با خیار کیلویی 7 هزار تومان و گوجه 15هزارتومانی، ماهانه یک خانواده 4نفره 4 کیلوگرم خیار و 4کیلوگرم گوجه‌فرگی مصرف می‌کند که هزینه آن 28 هزار تومان برای خیار و 45 هزار تومان نیز گوجه است.

همه این اقلامی که در بالا به آن اشاره شد، تنها کالاهای ضروری است که یک خانواده در سطع متوسط به پایین برای سفره خود هزینه می‌کند، و البته میزان مصرفی که در نظر گرفته شد نیز متوسط رو به پایین است و شاید برخی با خواندن این گزارش بگویند که هزینه آنها بیش از این ارقام باشد ولی این ارقام با میزان مصرف در سطح حداقلی بیان شده است، با همین ارقام نیز در یک محاسبه سرانگشتی برای تهیه این اقلام باید ماهانه حداقل باید یک‌میلیون و 617 هزار تومان هزینه کند.

این رقم در حالی  است که هزینه خرید اقلامی چون مواد شوینده، بهداشت و درمان، پوشاک، حمل‌ونقل، هزینه آب و برق و گاز، هزینه خوراکی‌هایی که شاید برای برخی خانوارها ضروری و برای برخی که درآمد پایینی دارند غیرضروری است، در نظر گرفته نشده است و شاید چیزی معادل همین رقم یا بیشتر را به خود  اختصاص دهد، حال اگر هزینه اجاره مسکن را نیز اضافه کنیم دیگر یک سرپرست خانوار باید چقدر کار کند تا این هزینه‌ها را تأمین کند؟

هزینه حداقل 1.6میلیون‌تومانی فقط برای سفره یک خانواده در حالی است که حداقل حقوق کارگران در زمان حاضر 1.8 میلیون تومان و حداقل دریافتی‌اش هم 2.5 میلیون تومان است، حال این خانواده برای تأمین دیگر هزینه‌ها چه باید بکند، پاسخی است که مسئولان دولت باید بدهند.

با این شرایط که حقوق و درآمد بسیاری از مشاغل با جود کرونا، دچار مشکل شده و درآمد آنها کم شده است و یا حقوق‌بگیرانی که تنها یک بار در سال حقوقشان افزایش می‌یابد، ولی در مقابل هزینه‌هایش به‌دفعات گران شده است، آیا با کار کردن یک نفر از اعضای خانواده، می‌توان این هزینه‌ها را تأمین کرد؟ و یا کارگری که کل حقوقش اندازه هزینه این سفره است، چگونه باید آن را تأمین کند؟