چالش‌های حوزه فین‌تک در خاورمیانه/ عدم اطمینان ۴۰درصد از شهروندان نسبت به خدمات مالی دیجیتال
حمایت‌های دولتی، ایجاد برخی زیرساخت‌ها و تربیت نیروی کار متخصص، به ویژه طی سالیان گذشته منجر به توسعه حوزه فین‌تک در منطقه خاورمیانه شده است. با این حال، چالش‌هایی نظیر عدم اطمینان بخشی از جامعه به خدمات مالی دیجیتال، وجود برخی ناهماهنگی قانونی و حضور رقبای قدرتمند خارجی همچنان بر سر راه شکل‌گیری، تکامل و رشد استارتاپ‌های حوزه مالی در این منطقه قرار دارد.
اقتصاد آنلاین – سجاد رفیع؛ موسسه تحقیقاتی Digital Fifth هند اخیرا در مطالعه‌ای به بررسی وضعیت حوزه خدمات مالی دیجیتال در منطقه خاورمیانه پرداخته است. در این پژوهش که تحت عنوان "تکامل خدمات دیجیتال در خاورمیانه" به چاپ رسیده، مهمترین چالش‌های پیش روی استارتاپ‌های فعال در این حوزه و همچنین وضعیت برخی از کشورهای منتخب در این زمینه مورد بررسی قرار گرفته است. بر اساس نتایج حاصل از این مطالعه، فعالیت‌های مرتبط با "روش‌های نوین پرداخت" مانند پرداخت آنلاین، کیف پول دیجیتال و ... اکنون نقش موتور محرک حوزه فین‌تک در این منطقه را بر عهده دارند. از جمله مطرح‌ترین استارتاپ‌های فعال در این زمینه می‌توان به NymCard لبنان، PayTabs عربستان سعودی و Vapulus مصر اشاره کرد. در همین رابطه، حوزه‌هایی مانند بیمه و همچنین مدیریت ثروت، علیرغم برخورداری از پتانسیل بسیار بالای رشد، همچنان در ابتدای مسیر توسعه قرار دارند. در گزارش موسسه Digital Fifth ضمن اشاره به برخی از پیشرفت‌های روی داده در حوزه فین‌تک خاورمیانه، چالش‌های موجود بر سر راه این حوزه نیز مورد بررسی قرار گرفته است که در ادامه به بیان آن‌ها خواهیم پرداخت.
1) نگرانی شهروندان کشورهای خاورمیانه در مورد امنیت اطلاعات شخصی خود، همچنان یکی از موانع اصلی رشد فعالیت‌های فین‌تک در این کشورها است. بررسی‌های صورت گرفته در این زمینه در سال 2020، حاکی از عدم اطمینان بیش از 40 درصد از ساکنان این منطقه نسبت به خدمات مالی دیجیتال است.
2) عدم هماهنگی میان سیاست‌ها و قوانین مختلف در بسیاری از کشورها، یکی دیگر از چالش‌های موجود بر سر راه شکل‌گیری، تکامل و رشد استارتاپ‌های حوزه مالی در خاورمیانه است.
3) ورود و سرمایه‌گذاری گسترده شرکت‌های قدرتمند بین‌المللی در منطقه، از جمله دیگر چالش‌های مطرح در این زمینه است. در همین رابطه، اوایل سال جاری، سه استارتاپ Kristal.AI سنگاپور، Baton Systems آمریکا و SettleMint بلژیک از برنامه خود برای سرمایه‌گذاری در حوزه فین‌تک خاورمیانه پرده برداشتند.
وضعیت کشورهای منتخب
در بخشی از گزارش موسسه Digital Fifth به بررسی وضعیت دو کشور بحرین و امارات متحده عربی در حوزه فین‌تک پرداخته شده است. در این گزارش ضمن اشاره به برنامه بحرین برای تبدیل شدن به قطب کشورهای اسلامی در حوزه خدمات مالی دیجیتال، از برخی مزیت‌های این کشور مانند ضریب نفوذ 96 درصدی اینترنت و همچنین رشد سالانه 18 درصدی تعداد کاربران بانک‌های دیجیتال نام برده شده است. در همین زمینه، از "حمایت‌های گسترده دولتی" به عنوان یکی از مهمترین دلایل رشد فعالیت‌های فین‌تک در امارات متحده عربی به ویژه در مناطقی مانند مرکز مالی بین‌المللی دوبی (DIFC) و بازار جهانی ابوظبی نام برده شده است. لازم به ذکر است که امارات در حال حاضر میزبان بیش از یک سوم استارتاپ‌های حوزه مالی در خاورمیانه است.
