سه تغییر کرونایی در مسافرت‌ها
یافته‌های برخی استارت‌آپ‌های حوزه گردشگری از سه تغییر در شکل مسافرت خانوارها در ایام کرونا خبر می‌دهد.
شیوع ویروس کرونا خیلی زود حجم سفرها در دنیا را تا ۹۰ درصد کاهش داد و در برخی مناطق جهان به صفر رساند اما اکنون در خیلی از کشورها تغییر جدی در سبک سفر گردشگران رخ داده است از جمله در کشورمان که البته به‌دلیل رکود عمیق‌تر گردشگری در ایران- نسبت به سایر کشورها- این تغییر آنچنان محسوس نیست. این سبک جدید سفر دو رکن اصلی دارد یکی از آنها جایگزین کردن مقاصد نزدیک محل سکونت به مقاصد توریستی دور و دیگری مربوط به کاهش زمان برنامه‌ریزی برای سفر- تصمیم ناگهانی و حداکثر چند روز قبل از سفر- است.
در واقع در گذشته گردشگران برای سفرهای خود مسافت‌های طولانی- خارج از استان- را در نظر می‌گرفتند اما امروزه توریست‌ها برای سفرهای خود مقاصد نزدیک به محل سکونت خود را انتخاب می‌کنند. آمارهای مربوط به چنین سبک‌های مسافرتی در کشور که توسط برخی استارت‌آپ‌های گردشگری استخراج شده است نشان می‌دهد این نوع از سفر با رشد 24 درصدی نسبت به مدت زمان مشابه سال گذشته مواجه بوده است. علاوه بر آن گردشگران داخلی فاصله زمانی رزرو تا سفر خود را درحال‌حاضر تا 25 درصد قبل از کرونا کاهش داده‌اند. در گذشته، خانوارها سه هفته قبل از سفر برای مقصد گردشگری برنامه‌ریزی می‌کردند اما الان این برنامه‌ریزی به کمتر از یک هفته کاهش پیدا کرده است.
بنابراین اغلب سفرهای این روزهای گردشگران به سفرهای لحظه آخری تبدیل شده است. همچنین با شیوع کرونا استقبال مردم از خدماتی که به‌صورت آنلاین در فضای مجازی عرضه می‌شود افزایش چشمگیری داشته که خدمات بازار گرشگری را نیز شامل می‌شود. در همین راستا علی طالشی یکی از فعالان بازار گردشگری عنوان کرد: از اوایل دهه 80 در ایران توریست‌های داخلی به علت حضور اینترنت با تورهای تفریحی و اماکن اقامتی کوچک همچون اقامتگاه‌های بوم‌گردی در نقاط مختلف کشور آشنا شده‌اند. با استقبالی که از سوی گردشگران برای اقامت در بومگردیها در ماه‌های ابتدایی شکل‌گیری آنها وجود داشت؛ تعداد قابل‌توجهی از خانه‌های متروک برای اقامت میهمانان بازسازی شد که همین امر موجب شد تا ساکنان روستاها کسب درآمد کنند. همچنین آشنایی با بومگردیها موجب شد تا توریست‌ها بدانند مقاصد گردشگری منحصر به سواحل شمال و جنوب و شهرهای بزرگ نیست بلکه روستاهای بکر اطراف استان‌ها نیز مکان‌های مناسبی برای سفر هستند. با ظهور خدمات اینترنتی مربوط به حوزه گردشگری کم‌کم اقتصادی شکل گرفته که تبدیل به شریان‌ها، رگ‌ها و مویرگ‌های رشد اقتصادی در جوامع کوچک و محلی شد. این جریان اقتصادی که به نوعی سرریز درآمد مناطق شهری و پردرآمدتر به مناطق کمتر توسعه‌یافته و روستایی بود، با خود نه فقط درآمد برای جوامع محلی و کسب‌وکارهای مستقر در آنها را به ارمغان آورد بلکه به عدالت اقتصادی و توسعه مناطق کمتر توسعه‌یافته، احیای جوامع محلی، مهاجرت معکوس و حفظ محیط‌زیست نیز کمک کرد.
شیوع ویروس کرونا علاوه بر مشکلاتی که درخصوص سلامت افراد ایجاد کرد؛ مشکلات اقتصادی قابل‌توجهی را نیز در پی داشت به‌طوری‌که این مشکلات منجر به بیکاری تعداد قابل‌توجه پرسنل فعال در حوزه‌های کاری مختلف شد. یکی از فعالیت‌هایی که در اثر شیوع ویروس کووید-19 کاملا متوقف شد «سفر کردن» بود که همین امر موجب شد میلیون‌ها نفر در ایران که در کسب‌وکارهای کوچک گردشگری مشغول به‌کار بوده‌اند کسب‌وکارهای خود را از دست بدهند. طالشی در این باره گفت: سایر کشورها از فرصت ایجاد شده در دوران کرونا بهره برده و به تغییر عادات سفر گردشگران همچون تغییر اجباری از گردشگری بین‌المللی به داخلی و سفرهای نزدیک به چشم یک فرصت نگاه کردند که می‌توان در سایه آنها رشد گردشگری را شاهد بود.
علاوه بر آن سبک و نحوه سفر رفتن توریست‌ها نیز با حضور ویروس کرونا دستخوش تغییر قابل‌توجهی شد به‌طوری که درحال‌حاضر اغلب افراد برای سفر رفتن از ماشین شخصی به جای هواپیما و قطار و اتوبوس استفاده می‌کنند.
وی افزود: با توجه به اینکه در نیمه دوم سال 99 تعطیلات مناسبتی قابل‌توجهی وجود ندارد پیش‌بینی می‌شود در نوروز 1400 شاهد انفجار سفر باشیم.
همچنین به علت اینکه همچنان کرونا در جهان وجود دارد؛ باید برای توزیع سفر به جای مناطق توریستی عادی سفر به مناطق متنوع‌تر را همراه با سفر مسوولانه به همراه حفظ بهداشت به توریست‌های داخلی آموزش داد.
در همین راستا امیرپویان رفیعی‌شاد رئیس انجمن صنفی دفاتر سفر هوایی، گردشگری و زیارتی استان تهران گفت: شیوع ویروس کرونا موجب شده درحال‌حاضر مدل سفر تغییر کند و به گونه‌ای شده است که افرادی که کثیرالسفر بوده‌اند برای مدتی کوتاه به‌منظور جلوگیری از شیوع ویروس کووید-19 سفر رفتن‌های خود را لغو کرده‌اند.
این افراد درحال‌حاضر طبیعت‌گردی و ایرانگردی را جایگزین سفرهای خارجی خود کرده‌اند. امروزه سفرها با وسیله نقلیه شخصی افراد انجام می‌شود. وی درخصوص رونق گرفتن طبیعت‌گردی عنوان کرد: قبل از کرونا نیز گردشگری طبیعت وجود داشته است و شاید به جرات بتوان گفت که این نوع از سفر در دوران قبل از کرونا بیشتر هم بوده اما درحال‌حاضر در قیاس با سفرهایی که انجام می‌شود بیشتر نمایان می‌شود.
وی یکی از عوامل سفر را اوقات فراغت دانست و عنوان کرد: هرچه اوقات فراغت برای خانوارها افزایش یابد میزان سفر در کشور نیز روند صعودی به خود خواهد گرفت.
بنابراین با توجه به اینکه در هر خانواده‌ای اقشار مختلف همچون دانش‌آموز، دانشجو، کارمند، بازنشسته و... وجود دارد بنابراین با ایجاد زمان و مکان مناسب برای سفر می‌توانیم حتی با وجود کرونا نیز شرایط لازم سفر را ایجاد کرده و موجب رونق بازار گردشگری شویم.
