تراژدی سیل تابستانی

به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از همشهری، بارندگی تابستانی و سیل و آبگرفتگی ناشی از آن در روزهای گذشته 13 استان و 58 شهر و روستا را درگیر خود کرد؛ اتفاقی که تاکنون 4 کشته برجای گذاشته است. بنابر اعلام سازمان امداد و نجات جمعیت هلال احمر، یک مرد ١٩ساله در آمل در اثر رعد و برق، یک زن ۶۵ ساله در تالش و دو پسر نوجوان ۱۲ ساله در اردبیل بر اثر سیل فوت کرده‌اند. آذربایجان شرقی و غربی، اردبیل، تهران، خراسان جنوبی و شمالی، زنجان، سمنان، سیستان و بلوچستان، قزوین، گلستان، گیلان و مازندران از استان‌هایی بودند که از سیل و آبگرفتگی متاثر شدند و امدادرسانی‌ها در خراسان شمالی، گیلان، گلستان، اردبیل و آذربایجان ‌شرقی ادامه دارد.

داغ باران تابستانی بر دل اردبیل

  پوپک قاسمی- اردبیل: مرگ دو پسر نوجوان در اردبیل، سیل تابستانی را به اتفاقی تراژیک بدل کرد. این دو نوجوان 12 ساله در روستای «چات‌قیه» در نزدیکی اردبیل زندگی می‌کردند. آنطور که اهالی می‌گویند همه می‌دانستند هوا بارانی است و سیل به راه می‌افتد، اما کسی فکرش را هم نمی‌کرد سیل به این شدت جاری شود. 3 نوجوان در مسیر کنار رودخانه در حال بازی بودند که صدای وحشتناک سیل توجهشان را جلب می‌کند. یک نوجوان 14 ساله زود خود را از مسیر سیل دور و بعد به کمک اهالی حاضر در محل نجات پیدا می‌کند، اما دو نوجوان دیگر را سیل می‌برد و جسد یکی از آن‌ها بعد از گذشت یک روز توسط نیروهای امدادرسان پیدا می‌شود.

بی‌سرپناهان «مصطفی لو»

گذشته از تلفات جانی در اردبیل، بیشترین حجم خسارت‌های سیل در روستای «مصطفی‌لو» خلخال روی داد که در نتیجه آن، 70 واحد مسکونی از 20 تا 100 درصد خسارت دیدند. «علی شکراللهی» یکی از اهالی «مصطفی‌لو» است که می‌گوید خانه‌های این منطقه اغلب خشت‌وگلی هستند. او توضیح می‌دهد: «از بهار سال گذشته در طرح مقاوم‌سازی مسکن، خانه‌های جدیدی برای اهالی ساخته شد. قرار بود این خانه‌ها زمستان سال گذشته تحویل داده شوند، اما‌ هنوز تکمیل نشده‌اند و اهالی هم توان تکمیل کردن آن‌ها را ندارند».

شکراللهی توضیح می‌دهد سیل چند روز اخیر حتی مصالح ساختمانی که برای تکمیل خانه‌ها تهیه شده بود را هم با خود برد و دست اهالی خالی‌تر از قبل شده است.

مدیرکل مدیریت بحران اردبیل با اشاره به اسکان اضطراری 33 خانوار در روستای «مصطفی‌لو» می‌گوید: «فعلا لوازم ضروری برای سیل‌زدگان فراهم شده است و جلسه‌ای هم با بانک‌های عامل برگزار کردیم و مشکل تامین هزینه 20 واحد حل شد و حدود 70 واحد نیز در مرحله امضای قرارداد هستند». «فرهاد عبدالعلی‌پور» با بیان اینکه خسارت مصالح ساختمانی اهالی با همکاری با بنیاد مسکن جبران خواهد شد، می‌افزاید:‌ «به خانوارهای نیازمند 25 میلیون تومان تسهیلات بلاعوض داده می‌شود تا بتوانند واحد مسکونی خود را تکمیل کنند».

«تیل» درگیر سیل اما در حاشیه

آنطور که مدیرکل مدیریت بحران اردبیل می‌گوید، مسیر ارتباطی مسدود برخی روستاها بازگشایی شده است. «تیل» یکی از روستاهای بخش شاهرود خلخال است که در نتیجه سیل دچار خسارت شد، اما اهالی معتقدند آن‌طور که باید مورد توجه قرار نگرفته و در حاشیه مانده است. «مهدی آذری» عضو شورای اسلامی روستا در این باره  می‌گوید: «نبود پل در مسیر عبور رودخانه موجب مسدود شدن جاده ارتباطی روستا و نفوذ سیل به داخل معابر و خانه‌های روستاییان شد. مسئولان بارها وعده ساخت پل روی مسیل رودخانه را داده‌اند، اما این وعده محقق نشده است و حالا هم با وجود هشدارهای متعدد، به دلیل نبود زیرساخت دچار خسارت می‌شویم».«مهدی ویسانیان» از اهالی روستای «درو» در بخش شاهرود خلخال نیز از خسارت‌های دیگری یاد می‌کند و آن از بین رفتن علوفه‌های دامی منطقه است. او توضیح می‌دهد حالا که سیل علوفه‌های دامی را از بین برده است،‌ دامداران مجبور هستند علوفه‌ها را با قیمت بالاتری خریداری کنند و به همین دلیل از دولت می‌خواهد در برآورد خسارت‌ها به فکر دامداران هم باشد.  در روستای «خوجین» خلخال هم به دلیل مسدود بودن دهانه پل روستا، آب ناشی از بارش‌ها به داخل معابر روستایی و حیاط منازل جاری شد. «رضا شکری» کارشناس بحران فرمانداری خلخال توضیح می‌دهد در طولانی‌مدت باید دیوار حائلی در کنار بستر رود ایجاد شود، اما برای جلوگیری از خسارت بارش‌ها در هفته‌های آینده لایروبی دهانه پل انجام شده است.

قطعی آب در مشگین‌شهر، خسارت کشاورزی در بیله‌سوار

در مشگین‌شهر نیز بارش باران و جاری شدن سیل ضمن تخریب زمین‌های کشاورزی موجب قطعی آب آشامیدنی شهروندان شد. «عظیم حسین‌زاده» از شهروندان مشگین‌شهر از مسئولان درخواست می‌کند یک بار برای همیشه مشکل آب آشامیدنی این شهر را حل کنند، زیرا خطوط انتقال آب شهری در مسیر سیلاب قرار دارد و با اندک بارش شدید، قطع می‌شود. در روستای «کرم‌شاهلو» مشگین‌شهر و «بیله‌سوار» هم مزارع کشاورزی دچار خسارت شده‌اند. البته در «بیله‌سوار» قطعی برق و مخابرات هم گزارش شده است. روستای «عزیزکندی» یکی از روستاهای خسارت‌دیده است که علاوه بر تخریب زمین‌های کشاورزی به دلیل حجم بالای آب، راه ارتباطی روستا در ساعت‌های ابتدایی بارش مسدود شد. فرماندار «بیله‌سوار» درباره گزارش خسارت بارش شدید و سیل  می‌گوید: «در بخش قشلاق‌دشت از عزیزکندی تا خلفه‌لو سیل حدود هزار هکتار از زمین کشاورزی شامل کشت بهار و محصولاتی چون پنبه، گوجه، هندوانه، بادام زمینی، ذرت و سویا را زیر آب برد که خسارت به تاسیسات پایاب سدخداآفرین حدود  60 میلیارد تومان برآورد می‌شود».

سیل بدون هشدار در گلستان

  ستاره حجتی-گرگان: بارش‌های شدید و رگباری باران از عصر چهارشنبه نواحی غربی و شرقی گلستان را هم درگیر سیل و آبگرفتگی کرده است. آزادشهر، مینودشت، گالیکش، کلاله و مراوه‌تپه از جمله شهرستان‌هایی هستند که با سیل تابستانی درگیر خسارت‌ به تاسیسات شهری، راه‌های ارتباطی و کشاورزی شدند. طبق آخرین آمار اعلام‌شده از سوی مسئولان این استان فقط در کلاله و مراوه‌تپه بیش از ۳۰۰ میلیارد ریال خسارت به راه‌های ارتباطی وارد شده است. همچنین شهردار آزادشهر از خسارت حدود ۴ هزار واحد مسکونی در نتیجه آبگرفتگی و ورود گل و لای خبر داده که خسارت اولیه آن ۲۰۰ میلیارد ریال برآورد شده است. سد نرماب، طرح نیمه‌کاره گلستان هم با سیل خسارت زیادی دید.  با وجود خسارت‌های بالای سیل در شهرستان‌های مختلف گلستان، اما اهالی «گالیکش» بیشترین خسارت را از ورود آب و سیلاب به خانه‌هایشان متحمل شده‌اند. «محمد» یکی از اهالی دارآباد گالیکش است و می‌گوید که اهالی این منطقه پیش از سیل هم مشکلات زیادی داشتند.  او با تاکید بر اینکه اهالی هیچ هشداری درباره سیل دریافت نکرده‌اند، توضیح می‌دهد:‌ « مدتی است با اجرای طرح شهید شوشتری اقداماتی برای رفع محرومیت روستا آغاز شده است، اما خسارت سیل این کارها را به تعویق می‌اندازد. سیل فقط قرار نیست خانه را خراب کند و حتی اگر یک وجب گل و لای به خانه بیاید و فرش‌ها و وسایل خانه را خراب کند، برای مردم این روستا به معنی خسارتی است که جبران نمی‌شود». «شاه‌قربان» از اهالی «اجن قره‌دوجه» این شهرستان هم معتقد است اگر هشداری برای سیل دریافت می‌کردند، می‌توانستند اقداماتی برای کاهش خسارت انجام دهند. چند راس دام و بخش‌هایی از دیوار حیاط خانه «شاه‌قربان» از بین رفته است. خیلی برای دیوار خانه‌اش نگران نیست، اما دام‌هایی که از بین رفتند، سرمایه و پشتوانه فرزندانش بودند و حالا معلوم نیست خسارت‌شان کی پرداخت شود.  خسارهای این سیلاب و آبگرفتی به چند روستا ختم نمی‌شود و تا ارتفاعات مینودشت هم رسیده است. «معصومه» یکی از اهالی «چهل‌چای» مینودشت تاکید می‌کند: «این اتفاق مکرر برای «چهل‌چای» تکرار می‌شود و عملا دسترسی ۳۰ روستا به شهر از بین می‌رود. جاده این منطقه رانشی است و تا امسال هیچ کاری برای رفع مشکلات همیشگی آن انجام نشده است». او یادآوری می‌کند که در سیل اسفند ۹۷ و فروردین ۹۸ نیز 2 روستای «قلعه قافه» و «بلمجرک» نیز متحمل خسارت شدند،‌ اما از فهرست بررسی خسارت جا ماندند و البته مردم هنوز هم در خانه‌هایی که با رانش حاصل از سیل ترک خورده یا در بخش‌هایی در زمین فرورفته است، زندگی می‌کنند. به گفته «معصومه»، مسئولان تازه پاییز سال گذشته برای بازدید و برآورد خسارت سیل به منطقه آمدند که دیگر دیر بود، زیرا در زمستان نمی‌توان خانه ساخت.

 فرسایش خاک، کار دست تالش داد

  فرشته رضایی-رشت: در گیلان هرچند حجم خسارت‌ها مانند اردبیل و گلستان نبود، اما یک زن 65 ساله در منطقه «آق‌اولر» بر اثر سیل جان خود را از دست داد. تالش، شهرستانی بود که با تخریب 4 خانه بیشترین خسارت را از سیل متحمل شد. آنطور که اهالی می‌گویند، جریان سیلاب از روستاهای «مریان» و «آق‌اولر» شروع شد و تا پل جمهوری اسلامی در داخل شهر رسید.  روستاهای مکش، تندبین، دیزگاه، ناوان، آق اولر، مریان و دیرمانی در دهستان کوهستانی بخش مرکزی این شهرستان تحت تاثیر سیلاب قرار گرفتند و برخی جاده‌ها بر اثر ورود سیلاب و گل بسته شدند. یکی از شهروندان تالشی با تاکید بر بی‌توجهی مسئولان برای پیشگیری از تکرار وقوع سیل می‌گوید: «ساخت‌و‌سازهای بی‌رویه در بالادست، جنگل‌تراشی و همچنین برداشت شن و ماسه بی‌رویه از رودخانه ناوان عامل وقوع چنین خسارت‌هایی است». «شهرام قاسمی» با بیان اینکه سیل اخیر موجب رانش زمین نشده است، می‌افزاید: «به دلیل فرسایش شدید خاک در نتیجه فقر پوشش گیاهی و کشاورزی در مناطق بالادست، در سیل اخیر حجم زیادی از گل و لای وارد پایین‌دست شد.» «سیدعیسی مهدوی» فرماندار تالش خسارت سیل اخیر را به جز آسیب به جاده و پل‌ها، 50 میلیارد ریال اعلام می‌کند و می‌‌گوید: «۱۳ سردهنه نهر باغ‌های کیوی و شالیزار آسیب دید‌ و ۱۴ راس دام تلف شد. فعلا ترمیم پل شیله‌وشت آغاز شده است و در کانون‌های سیلابی، توسط اداره منابع طبیعی و آبخیزداری تالش طرح‌های آبخیزداری اجرا خواهد شد». «مسعود شفیقیان» بخشدار مرکزی تالش نیز از خسارت به مسیر دسترسی به ییلاق گردشگری سوباتان خبر می‌دهد و می‌گوید که چند باغ گردو و فندق، چند زمین کشاورزی گندم و جو، نهر کشاورزی و 4 خانه در این شهرستان تخریب شده است.

 در آذربایجان شرقی هم گزارش‌ها حاکی از خسارت به 371 واحد مسکونی است. این خبر را مدیرکل بنیاد مسکن استان اعلام کرده و خسارت آن را حدود ۱۳۴ میلیارد ریال برآورد کرده است. طبق برآورده‌های اولیه، سیل تابستانی حدود هزار میلیارد ریال خسارت به بخش‌های مختلف خراسان شمالی وارد کرده است.  خشکی خاک، کاهش پوشش گیاهی و قدرت زیاد سیستم‌های بارشی از دلایلی است که سیل‌های تابستان را ویرانگر می‌کند، اما همچنان کارشناسان معتقدند مهمترین علت خسارت بار بودن سیل در فصل گرم سال، دخالت‌ انسان در طبیعت مانند بوته‌کنی، چرای بی‌رویه دام و شخم غلط مزارع است که می‌توان با مدیریتی صحیح از وقوع آن جلوگیری کرد.