48 مرز و بازارچه مرزی فعال برای تجارت ایران

به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از ایران، با آغاز عملیات تجاری و برداشته شدن اکثر محدودیت‌ها، تجار با مشکلات کمتری می‌توانند صادرات کالا انجام دهند و این اتفاق گویای آن است که بزودی ارز بیشتری حاصل از صادرات وارد کشور خواهد شد و این امر کمک می‌کند تا حدودی نیاز ارزی کشور تأمین شود.

طی این مدت مرزهای مشترک زیادی باز شد ولی با افزایش میزان فوت شدگان در کشورهای همسایه برخی از کشورها دوباره مرزهای زمینی و بازارچه‌های مرزی خود را تعطیل کردند ولی در شرایط فعلی دولت‌ها در حال تصمیم‌گیری هستند که مرزها را نبندند تا مبادلات تجاری و اقتصادی کشورها با مشکل مواجه نشود.

کشورهایی مانند ترکیه و عراق که در این مدت مرزهای خود را بسته بودند به این نتیجه رسیدند که عدم تعاملات تجاری به اقتصادشان ضربه بیشتری وارد می‌کند لذا برخی با لحاظ کردن برخی از محدودیت‌ها، مرزهای خود را باز کردند و قرار است مرزهای بسته هم بزودی باز شود. دراین میان محدودیت‌های لحاظ شده در تعداد روز و تعداد مجوز به کامیون‌های صادراتی ایران است.

یکی از مشکلات اصلی تجار مرز ترکیه بود چرا که این کشور مدت طولانی مرزهای خود را به خاطر رعایت پروتکل‌های بهداشتی بسته بود اما آخرین وضعیت مرز مشترک با ترکیه نشان می‌دهد که تردد کالا میسر شده است.

از اسفند سال گذشته با شیوع ویروس کرونا خیلی از کشورها مرز مشترک زمینی خود را بستند تا به واسطه صادرات و واردات و تبادل کالا شیوع کرونا افزایش پیدا نکند. اوایل شیوع کرونا به جهت آنکه خیلی از کشورها تصور می‌کردند واکسن کووید19 به‌دست می‌آید پروتکل‌های سختگیرانه‌ای را برای مرزهای خود در نظر گرفتند اما با گذشت زمان و کشف نشدن واکسن، کشورها به مرور مرزهای خود را باز کردند.

طبق آخرین اطلاعاتی که سازمان توسعه تجارت اعلام کرده است در بازارچه‌های مرزی واردات از کیله سردشت و سرباز ممنوع است و واردات و صادرات به‌صورت همزمان از بازارچه‌های مرزی تیله کوه، باجگیران، اینچه برون، پورسه سو، یزدان-زیرکوه، دو-کوهانه و میل73- درمیان ممنوع شده است.

مرزهایی که به واسطه شیوع کرونا بسته شده  برای آن جایگزین‌هایی دیده شده است یعنی یک کشور تمام مرزهای زمینی خود را به روی ایران نبسته است و تجار می‌توانند سایر مرزها را جایگزین کنند که البته این امر ممکن است بار مالی تجار را بیشتر کند. از سویی اگر مرزها بسته باشد خیلی از کالاها را می‌توان از طریق ریل به‌کشورهای همسایه صادر کرد.

در بین مرزهای رسمی در حال حاضر واردات و صادرات از مرز خسروی، سومار، مهران(صادرات محدود و در روزهای خاص انجام  می‌شود)در شلمچه، چذابه، سرخس و باجگیران که (از مرز رسمی تنها به‌صورت ریلی اجازه واردات و صادرات وجود دارد(، ممنوع است و معلوم نیست که چه زمان این مرزها باز می‌شود، البته برخی از این مرزها از ابتدای سال یک الی دو بار باز شدند اما با موج دوم شیوع ویروس کرونا بسته شدند.

فرزاد پیلتن، مدیر کل دفتر عربی و آفریقایی سازمان توسعه تجارت ایران درباره وضعیت مرزهای مشترک ایران با عراق  گفت: «با تصویب اخیر دولت عراق مبنی بر بازگشایی مرزهای شیب - چذابه و منذریه - خسروی در آینده نزدیک، می‌توان گفت کلیه مرزهای تجاری دو کشور ایران و عراق به طور رسمی بازگشایی و با شروع امکان تجارت از این دو گذرگاه مشترک تجاری عملاً تجار در روزهای آتی امکان صادرات و واردات از کلیه مرزهای مشترک با عراق را خواهند داشت.»

او خاطرنشان کرد: «در برخی مرزهای مشترک با عراق مانند شلمچه و سومار در حال حاضر هفته‌ای دو روز امکان مبادلات تجاری برای فعالان اقتصادی فراهم شده است.»

همچنین مسعود کمالی اردکانی، سرپرست معاونت توسعه بازارهای صادراتی سازمان توسعه تجارت درباره اینکه آیا اکثر مرزهای زمینی کشور باز است  گفت:«عمدتاً مرزهای زمینی برای صادرات و واردات کالا باز شده است.»

در این میان در مرزهای آبی ایران که با برخی از کشورها محدودیت‌هایی وضع شده بود و تجار امکان فعالیت نداشتند، سازمان توسعه تجارت اعلام کرده  که تجارت با کشورهایی که مرز آبی داریم باز است و فعالان اقتصادی می‌توانند صادرات کالاهای خود را دنبال کنند. البته به جهت تحریم مشکلاتی وجود دارد که قبل از شیوع ویروس کرونا تجار آن را تجربه کرده بودند. در حال حاضر مشکل اصلی فعالان اقتصادی شیوع ویروس کرونا و بسته شدن برخی از مرزهای آبی و زمینی بود.

در حال حاضر تجارت دریایی با کشورهای امارات، قطر، عمان، کویت، قزاقستان و روسیه آغاز شده است و تنها در مورد سه کشور عمان، امارات و قطر کشتی‌های فلزی یخچال دار امکان تردد دارند و در مابقی کشورهایی که مرز آبی داریم تمام کشتی‌ها امکان پهلوگیری را پیدا کردند.

طبق جمع ‌بندی‌های صورت گرفته از وضعیت مرزهای رسمی باید گفت که 18 مرز رسمی کشور که جزو مرزهای اصلی کشور می‌باشند باز است و تجار می‌توانند فعالیت واردات و صادرات را دنبال کنند و 10 مرز رسمی نیز به خاطر شیوع ویروس کرونا بسته است. در 7 بازارچه مرزی هم تردد ممنوع(منهای دو بازارچه که صادرات به آنها آزاد است) است و همچنین در 12 بازارچه مرزی تردد روان است و هیچ مشکلی وجود ندارد.

با باز شدن بیشتر مرزها می‌توان به این نتیجه رسید که تجارت مرزی رونق می‌گیرد و ارز بیشتری وارد کشور خواهد شد، بدین جهت با ورود ارز حاصل از صادرات می‌توان به کاهش نوسان قیمت ارز در بازار آزاد کمک کرد.