فشار کرونا به ذخایر خون
افزایش آمار مبتلایان به کرونا و نگرانی مردم از حضور در اماکن عمومی از جمله مراکز انتقال خون، استان‌های گیلان، بوشهر، مازندران، کرمانشاه، سیستان و بلوچستان و فارس را با کمبود ذخایر خونی مواجه کرده است.
به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از همشهری، اوج گرفتن دوباره ویروس کرونا در برخی استان‌ها موجب نگرانی مردم از انتقال این ویروس و کاهش مراجعه آنها برای اهدای خون شده‌است. درچند روز گذشته کمبود ذخایر خونی در بوشهر، فارس، گیلان، کرمانشاه، سیستان و بلوچستان و مازندران، بسیاری از مراکز درمانی را که نیاز مبرم به گروه‌های خونی برای درمان مبتلایان به تالاسمی، هموفیلی، بعضی از انواع سرطان و مجروحان تصادف‌های رانندگی داشتند با شرایط نگران‌کننده‌ای مواجه کرده‌است. این درحالی‌است که مراکز انتقال خون ضمن رعایت پروتکل‌های بهداشتی، تاکید دارند کرونا یک بیماری تنفسی است و اهدای خون خطری برای افراد اهداکننده ندارد.
نیاز گیلان به گروه خونی O و A
گیلان از استان‌هایی است که سالانه به‌طور میانگین بیش از ٢٠٠هزار واحد خون و فرآورده‌های خونی درآن تولید می‌شود، اما نگرانی از کرونا و کاهش قابل توجه اهدای خون در ماه‌های گذشته مشکلات زیادی را در این استان به وجود آورده است. مدیرکل انتقال خون گیلان از نیاز مبرم این استان به گروه‌های خونی O و Aمثبت خبر می‌دهد و می‌گوید: گیلان بیش از هزار بیمار دیالیزی، 1160بیمار تالاسمی، ۲۷۰بیمار هموفیلی و حدود ۲۰۰بیمار فاویسمی دارد که همه آنها به صورت مستمر نیازمند مصرف فرآورده‌های خونی هستند. به دلیل آمار بالای مبتلایان و همچنین جراحی‌های قلب و عروق و تصادفات رانندگی، روزانه ۲۵۰ تا ۳۰۰ واحد خونی در گیلان مصرف می‌شود. بابک پاکدل از اهداکنندگان جوان و مستمر خون که با اصول اولیه خودمراقبتی آشنا هستند، درخواست می‌کند با اهدای خون به بیماران نیازمند یاری رسانند. وی توضیح می‌دهد: از جمعیت ۲میلیون و ۵۶۰هزارنفری گیلان، یک میلیون و ۵۰۰هزارنفر واجد اهدای خون هستند، اما در سال‌گذشته فقط ۸۲هزارنفر اقدام به اهدای خون کردند. اهداکنندگان می‌توانند با اطمینان خاطر به مراکز انتقال خون مراجعه کنند، زیرا این مراکز مرتب ضدعفونی و استریل می‌شوند و خون‌گیری و پخش فرآورده‌های خونی مانند گذشته در شرایط کاملا استریل انجام می‌شود.
در این زمینه بخوانید
چگونه خون خود را با خوراکی‌ها تصفیه کنید؟
ترس از کرونا؛ عامل کاهش اهدای خون در بوشهر
در بوشهر هم، با شیوع کرونا و ترس مردم از ابتلا به بیماری، مراجعه برای اهدای خون در یک ماه اخیر به‌شدت کاهش یافته درحالی‌که نیاز بیمارستان‌ها به خون مستمر است و با کاهش اهدای خون، بسیاری از بیماران نیازمند نمی‌توانند خون مورد نیاز خود را دریافت کنند.
مدیرکل انتقال خون بوشهر با بیان این‌که مردم از استریل، بهداشتی بودن، سلامت و رعایت پروتکل‌های بهداشتی در پایگاه‌های انتقال خون این استان مطمئن باشند، می‌گوید: راه‌اندازی میز سلامت با تب‌سنجی، ضدعفونی دست‌ها و دادن ماسک و دستکش به اهدا کنندگان در بدو ورود به مرکز، راه‌اندازی سامانه نوبت‌دهی اینترنتی با هدف پیشگیری از تجمع اهداکنندگان و دوبار ضدعفونی تمامی سطوح مراکز در روز از اقداماتی است که با هدف اطمینان‌بخشی به شهروندان برای حضور بی‌واهمه در این مراکز انجام می‌شود.
نرگس عبیدی اضافه می‌کند: ۵۰۰بیمار تالاسمی و کم‌خونی داسی‌شکل درحال درمان در بوشهر هستند و علاوه بر آن، بیماران سرطانی، بیماران هموفیلی، افرادی که دچار سانحه می‌شوند یا تحت جراحی قرار می‌گیرند و زنان بارداری که در زمان زایمان نیاز به خون پیدا می‌کنند، به‌طور مستمر نیازمند دریافت خون هستند و به همین دلیل نگران کمبود خون هستیم.
براساس آمار مرکز انتقال خون بوشهر، در 3ماه نخست سال جاری، حدود ۱۰هزارنفر به مراکز انتقال خون این استان مراجعه کرده‌اند و 7700نفر موفق به اهدای خون شده‌اند.
روند نزولی ذخایر خونی در مازندران
اشکان جهان‌آرای - مازندران: استقبال همیشگی مازندرانی‌ها از اهدای خون موجب شده است این استان در بین استان‌های برتر قرار داشته باشد، اما پس از شیوع کرونا مازندران ازنظر اهدای خون روند نزولی را درپیش گرفته است. مدیرکل انتقال خون مازندران از کاهش 15درصدی مراجعه به پایگاه‌های انتقال خون مازندران از ابتدای امسال تا 21تیر خبر می‌دهد و می‌گوید: در این بازه زمانی 45هزار و 92نفر به پایگاه‌های انتقال خون سراسر این استان مراجعه کرده‌اند که کاهش 15درصدی نسبت به مدت مشابه سال قبل را نشان می‌دهد. از این تعداد با توجه به مشاوره‌های دریافت‌شده پیش از اهدای خون، فقط از 36هزار و 637نفر خون دریافت شد که نسبت به مدت مشابه سال قبل 5/9درصد کاهش ثبت شده است. ذوالفقار تقوی با اشاره به نیاز مستمر بیش از 4هزار بیمارخاص در استان به خون و فرآورده‌های خونی اظهارمی‌کند: فعلا ازنظر ذخایر خونی با مشکل مواجه نیستیم، اما درصورت استمرار این روند و کاهش مراجعه‌ها، احتمال کمبود خون و فرآورده‌های خونی در استان وجود دارد.
کاهش ۲۷درصدی اهدای خون در کرمانشاه
فرحناز چراغی – کرمانشاه: شیوع کرونا کاهش مراجعه‌های مردمی به مراکز انتقال خون در کرمانشاه را نیز به‌دنبال داشته و اهدای خون را در 3ماه ابتدایی سال نسبت به مدت مشابه سال‌گذشته با کاهش 27درصدی مواجه کرده است.
مدیرکل انتقال خون کرمانشاه با بیان این‌که طی روزهای اخیر افزایش نیاز به گروه‌های خونی داشته‌اند، می‌گوید: اگر اهداکنندگان هر روز به مراکز مراجعه نکنند، ذخیره‌ها در حد 4-5 روز کاهش می‌یابد. فقط در خرداد امسال نسبت به خرداد سال گذشته بیش از ۱۸درصد افزایش نیاز به خون در مراکز درمانی داشته‌ایم. طی یکی دو هفته اخیر نیز حتی در برخی گروه‌های خونی برای یک روز هم ذخیره نداشتیم.
پژمان صالحی‌فر شیوع کرونا را دلیل کاهش مراجعه‌های مردمی برای اهدای خون عنوان می‌کند و می‌افزاید: مراجعه‌های مردمی در ماه‌های گذشته برای اهدای خون در استان ۳۵درصد کاهش پیدا کرده است.
مدیرکل انتقال خون استان تامین پلاکت را چالش عمده مراکز انتقال خون می‌داند و می‌افزاید: نیاز به خون و فرآورده‌های خونی همیشگی است، زیرا زمان نگهداری پلاکت تنها ۳ تا ۵ و گلبول‌های قرمز ۳۵ روز است و این موضوع نیاز به اهداکنندگان را بیشتر می‌کند. همچنین گروه‌های خونی منفی به دلیل فراوانی کمتر در جامعه، بیشتر با کاهش ذخیره روبه‌رو می‌شوند.
3 هزار بیمار تالاسمی در سیستان و بلوچستان
شیوع ویروس کرونا در سیستان و بلوچستان با وجود بیش از 3هزار بیمار تالاسمی، هزار بیمار هموفیلی و هزار بیمار با مشکلات انعقادی خون نیز موجب کاهش مراجعه برای اهدای خون شده است. مدیرکل انتقال خون سیستان‌وبلوچستان با بیان این‌که پایگاه‌های انتقال خون در این استان نیز از ایمنی بسیار بالایی در برابر ویروس کرونا برخوردارند و شهروندان نباید نگران آلوده شدن به ویروس در این مراکز باشند، می‌گوید: 3هزارو ۲۴۰بیمار تالاسمی در استان هستند که ۶۸درصد خون‌های اهدایی برای این بیماران مصرف می‌شود. با وجود این‌که درچندماه اخیر 4هزارو ۳۶۹واحد خون از سایر استان‌ها به‌ویژه تهران و اصفهان وارد شده است، همچنان با کمبود ذخایر خونی مواجهیم.
کمبود شدید گروه‌های خونی در فارس
در فارس و کلان‌شهر شیراز که، به‌عنوان قطب پزشکی در جنوب کشور، مرجع حضور بیماران است، منابع و ذخایر بانک خون به‌طور مستمر با تهدید و کمبود مواجه است و با شیوع کرونا کمبود گروه‌های خونی به‌ویژه در بخش گروه‌های خونی منفی مشکلاتی را در این استان ایجاد کرده.
مدیرکل سازمان انتقال خون فارس ضمن این‌که از مردم دعوت می‌کند با توجه به کاهش ذخیره‌های خونی استان برای اهدای خون به پایگاه‌های سازمان مراجعه کنند، می‌گوید: علاوه بر ضدعفونی مراکز، اهداکنندگان در همان بدو ورود مورد تب‌سنجی با دستگاه‌های لیزری قرار می‌گیرند و به افراد بدون ماسک هم ماسک اهدا می‌شود. همچنین اهداکنندگان بدون هیچ‌گونه تجمع و معطلی و در اسرع وقت می‌توانند خون اهدا کنند و دراین زمینه جای هیچ‌گونه نگرانی نیست. مسعود ترابی می‌افزاید: بیشترین تعداد بیماران تالاسمی کشور در فارس زندگی می‌کنند که در هفته به 3بار تزریق خون نیاز دارند. درحال‌حاضر، مراکز درمانی با کمبود شدید ذخایر خونی روبه‌رو هستند و به همه گروه‌های خونی به‌ویژه گروه‌های خونی منفی نیاز دارند. وی با بیان این‌که اهداکنندگان پیش از اهدای خون به دقت معاینه می‌شوند، توضیح می‌دهد: همه فاکتورهای خطر احتمالی که ممکن است در فرد اهداکننده وجود داشته باشد، بررسی می‌شود.
به گفته متخصصان و پزشکان، هنوز شواهدی وجود ندارد که نشان دهد ویروس کرونا از طریق خون منتقل می‌شود. با این حال، از زمان شیوع این ویروس و به دلیل انتشار برخی شایعه‌ها در فضای‌مجازی، مراکز انتقال خون با کمبود ذخایر خونی مواجه شده‌اند و مردم کمتر به این مراکز مراجعه کرده‌اند. با کاهش تعداد مبتلایان در ماه‌های گذشته تا حدودی مشکل کمبودها برطرف شد، اما با آغاز موج دوم کرونا بازهم برخی استان‌های کشور، به‌ویژه استان‌های اصلی درگیر با این ویروس، به مرز هشدار رسیدند. به‌نظر می‌رسد اطلاع‌رسانی دقیق و بالا بردن آگاهی مردم در این زمینه بتواند نگرانی از انتقال ویروس را کاهش و تعداد اهداکنندگان خون را افزایش دهد.
اهدای خون در سایه کرونا
سخنگوی سازمان انتقال خون با بیان این‌که نیاز به خون و فرآورده‌های آن همیشگی است و این روزها زمان اهدای خون با اهداف ایثارگرانه و مسئولانه است می‌گوید: به دلیل ترس مردم از کرونا و تعطیلی مدارس و دانشگاه‌ها و حضور کمتر در جامعه، میزان اهدای خون در گیلان، مازندران، کرمانشاه، بوشهر، سیستان‌وبلوچستان و فارس در کشور به نصف کاهش یافته است. این درحالی‌است که اهدای خون یک کار ضروری محسوب می‌شود و نیاز بیماران خاص مثل بیماران مبتلا به تالاسمی همیشگی است. بشیر حاجی‌بیگی می‌افزاید: سال‌گذشته 3میلیون و 600هزار واحد خون و فرآورده‌های خونی به 800 بیمارستان انتقال داده شد، اما اسفند 98 با کاهش مراجعه، آمار اهدای خون 35درصد کاهش یافت. فروردین امسال هم این آمار 25درصد کاهش داشت، اما به مرحله بحران نرسید. اردیبهشت امسال هم 20درصد کاهش مراجعه نسبت به سال98 داشتیم. در اسفند، عمل‌های جراحی و درخواست‌ها کاهش داشت، اما از اردیبهشت که جراحی‌ها شروع شد، نیاز به خون، به‌خصوص گروه‌های خونی منفی و AB مثبت، افزایش پیدا کرد. وی تاکید می‌کند: اهداکنندگان خون و پلاسما اطمینان داشته باشند انتقال خون براساس آخرین استانداردهای سازمان بهداشت جهانی و سازمان‌های انتقال خون جهان انجام می‌شود. همه تجهیزات و وسایل استفاده‌شده در زمان اهدای خون کاملا استریل هستند و هیچ خطری سلامت اهداکنندگان را تهدید نمی‌کند.
