برنامه آموزش و پرورش برای انتخاب رشته تحصیلی
فرآینـــــــــــــد هدایت تحصــــــیلی دانش‌آموزان پایه نهم در این روزهای کرونایی آغاز شده است و حدود یک میلیون دانش‌آموز پایه نهم متوسطه در حال برنامه‌ریزی برای رفتن به رشته‌های تخصصی مورد علاقه شان هستند. این انتخاب رشته برای بسیاری از دانش‌آموزان و خانواده های شان مهم تلقی می‌شود چرا که آنها در قالب هدایت تحصیلی گرایش تحصیلی مورد علاقه‌شان را برای ورود به دانشگاه انتخاب می‌کنند.
به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از ایران، این هدایت تحصیلی یکی از متفاوت‌ترین انتخاب رشته دانش‌آموزان در سال‌های اخیر خواهد بود چرا که سه ماهی مدارس تعطیل بوده است و بسیاری از دانش‌آموزان از مسئولان آموزش و پرورش خواسته‌اند که در دادن نمرات به پایه نهمی‌ها سختگیری نکنند چرا که نمرات در انتخاب رشته آنها بسیار تأثیرگذار است. با این همه مسئولان آموزش و پرورش اعلام کرده‌اند که خانواده‌ها نگران انتخاب رشته فرزندانشان نباشند.
تمام این فرآیند به صورت آنلاین و یا حضوری انجام می‌شود و البته دانش‌آموزان مناطق محروم هم می‌توانند به صورت حضوری و با هماهنگی مدیر برای انتخاب رشته نهایی به مدارس مراجعه کنند.
دسترسی مجازی مدیران به کاربرگ‌های هدایت تحصیلی
بر اساس گفته‌های مدیرکل مشاوره، امور تربیتی و مراقبت در برابر آسیب‌های اجتماعی وزارت آموزش و پرورش؛ امسال به گونه‌ای انتخاب رشته‌ها طراحی شده است که کاربرگ‌های ۶ و ۷ مربوط به هدایت تحصیلی به صورت مجازی هم در دسترس مدیران مبدأ و مقصد دانش‌آموزان پایه نهم که حالا باید وارد پایه دهم تحصیلی شوند قرار می‌گیرد. نمونه کاربرگ شماره ۶ در واقع بررسی مشاوره‌ای است که شامل ۳۵ امتیاز مختص عملکرد تحصیلی دانش‌آموزان، ۱۵ امتیاز برای آزمون‌های توانایی، ۱۵ امتیاز برای آزمون‌های رغبت، ۱۰ امتیاز مربوط به نظر دانش‌آموز، ۱۰ امتیاز برای نظر معلمان هر درس متوسطه اول و ۵ امتیاز نیز مربوط به اولیای دانش‌آموزان است. فرم شماره ۷ هم بر اساس عملکرد تحصیلی دانش‌آموزان در پایه‌های هفتم، هشتم و نهم طراحی شده است که به تناسب ارتباط و تناسب هر درس با رشته اعمال ضریب شده است که دانش‌آموزان بر اساس آن رتبه‌بندی می‌شوند و طبیعتاً دانش‌آموزانی که نمره‌های بهتری کسب کرده‌اند با توجه به محدودیت ظرفیت در برخی از رشته‌ها، اولویت‌ها و رشته‌های بیشتری را می‌توانند انتخاب کنند. آزمون‌های رغبت‌سنجی و سنجش توانایی دانش‌آموزان گفته می‌شود تأثیر ۳۰ درصدی در این انتخاب رشته دارد و همچنان عملکرد تحصیلی بالاترین امتیاز را برای اینکه دانش‌آموز تصمیم بگیرد در رشته ریاضی، علوم تجربی، انسانی، معارف اسلامی و یا فنی و حرفه‌ای و کاردانش تحصیل کند، می‌گذارد. برای رشته تجربی به ترتیب نمرات دروس علوم تجربی و ریاضی باید حداقل ۱۴ و ۱۳ و برای رشته ریاضی نمرات دروس ریاضی و علوم تجربی باید ۱۴ و ۱۳ و برای رشته‌های انسانی و معارف دروس عربی، ادبیات و عربی هر کدام حداقل ۱۴ باشد. مسعود شکوهی درباره روند هدایت تحصیلی دانش‌آموزان این چنین توضیح می‌دهد: «هدایت تحصیلی فرآیند ارائه‌‌خدمات راهنمایی و مشاوره به دانش‌آموزان است، تا ضمن آشنایی با استعدادها، علایق، توانایی‌ها و ویژگی‌های شخصیتی خویش، شاخه‌ها و رشته‌های تحصیلی، حِرَف و مشاغل مورد نیاز جامعه را بشناسند و براساس آن، به صورت آگاهانه شاخه و رشته‌تحصیلی مناسب خود را انتخاب کنند.
در حال حاضر مدیران مدارس در حال ثبت و انتقال نمرات دانش‌آموزان در پورتال «همگام» و ارسال برای مدیران مناطق و تأیید آنان جهت صدور نمونه‌برگ‌های هدایت تحصیلی هستند. صدور نمونه‌برگ به‌صورت منطقه‌ای انجام می‌گیرد و هر منطقه‌ای که نمرات دانش‌آموزان را ارسال کند نمونه‌برگ صادر خواهد شد. همچنین مشاهده و پرینت نمونه‌برگ شماره 6 و 7 (اولویت انتخاب رشته دانش‌آموزپایه نهم) توسط مدیر در مدرسه مقصد (متوسطه دوم) از طریق سامانه همگام امکان‌پذیر است و امکان مشاهده نمونه‌برگ شماره 6 و 7 توسط دانش‌آموز در پورتال همگام و لینک آن در سامانه شاد وجود دارد.
تعیین حدنصاب نمره برای انتخاب رشته
شکوهی درباره فرصت اصلاح نمره دانش‌آموزان هم می‌افزاید: در اجرای بند 5 شیوه‌نامه هدایت تحصیلی دانش‌آموزان، دانش‌آموزانی که حد نصاب نمره را در یکی از شاخه‌ها، زمینه‌ها و رشته‌های تحصیلی در خرداد‌ماه کسب نکرده باشند، می‌توانند با تکمیل نمونه‌برگ درخواست تعیین رشته مجدد نسبت به شرکت در امتحان تعیین رشته درشهریور‌ماه (همزمان با امتحان دانش‌آموزان تجدیدی) اقدام کنند که حد نصاب لازم برای ورود به رشته، بر اساس نمرات پایانی سه ساله دوره اول متوسطه در درس یا دروس مربوطه محاسبه می‌شود.
در صورت کسب حد نصاب نمره ورود دانش‌آموز به مدارس غیردولتی بلامانع و در مدارس دولتی در صورت وجود ظرفیت امکان‌پذیر است. نمره امتحان تعیین رشته مانند امتحانات درس‌های شهریور محاسبه می‌شود و در کارنامه تحصیلی و نمونه‌برگ‌های هدایت تحصیلی (با عنوان تعیین رشته) ثبت شده و تأثیری در معدل سالانه یا کل دانش‌آموز ندارد و صرفاً در هدایت تحصیلی دانش‌آموز مورد استفاده قرار می‌گیرد.
علوم تجربی همچنان مورد علاقه دانش‌آموزان
با این همه هدایت تحصیلی همیشه برای دانش‌آموزان پایه نهمی دردسرهایی داشته است. به‌طوری که برخی از دانش‌آموزان می‌خواهند در رشته مورد علاقه‌شان درس بخوانند و از سوی دیگر این مشاوران مدارس هستند که می خواهند فرم های هدایت تحـــــصیلی را مطابق آیین نامه ها اجرایی کنند.
بر اساس آمارهای وزارت آموزش و پرورش بسیاری از دانش‌آموزان علاقه‌مندند در رشته علوم تجربی درس بخوانند البته این تمایل در آمارهای سازمان سنجش هم خودش را نشان می‌دهد، بر اساس آمار این سازمان، بیش از یک میلیون و 300 هزار نفر در کنکور 99 دانشگاه‌ها ثبت نام کرده اند که تعداد داوطلبان علوم تجربی 883 هزار نفر هستند. شکوهی در پاسخ به اینکه یکی از مشکلات مدارس نداشتن ظرفیت در رشته علوم تجربی بوده است و آیا برای امسال این ظرفیت وجود دارد؟ تأکید می‌کند: بین میزان درخواست و تقاضای دانش‌آموزان و ظرفیت شاخه و رشته برابر سیاست‌‌های وزارت آموزش و پرورش، نیروی انسانی موجود و... عدم توازن وجود دارد. اما تمام تلاش این است برای ثبت نام دانش‌آموزان در رشته دلخواه حداکثر ظرفیت در حد امکان ایجاد شود. او همچنین درباره تعداد مشاوران در مدارس می‌گوید: برای اجرای هدایت تحصیلی در متوسطه اول در برخی از مناطق درتعداد معدودی از مدارس با کمبود نیروی انسانی مشاور مرد روبه‌رو هستیم ولی در مجموع مشاوران در این دوره حضور دارند. البته در مقطع ابتدایی و متوسطه دوم کمبود مشاور داریم. هم‌اکنون به ازای هر ۱۵دانش‌آموز یک ساعت مشاوره در هفته داریم و به ازای هر ۳۶۰دانش‌آموز یک نیروی مشاور داریم. برای اجرای همین نظام جامع راهنمایی و مشاوره به ۴۰هزار مشاور نیاز داریم.
