چگونه کسری بودجه 140هزار میلیاردی مدیریت میشود؟
درحالیکه وزیر اقتصاد کسری بودجه امسال را در بدبینانهترین حالت معادل ۱۴۰هزار میلیارد تومان میبیند و رئیس کل بانک مرکزی نیز میگوید که کسری بودجه امسال بهتر از سالهای قبل مدیریت میشود، جمعی از کارشناسان اقتصادی با اعلام اینکه انتشار اوراق بدهی برای تامین کسری بودجه کافی نیست، نقش این اوراق را در تامین کسری مورد بررسی قرار دادند.
به گزارش اقتصاد آنلاین به نقل از ایسنا، از زمانی که لایحه بودجه ۹۹ به مجلس داده شده تا تصویب آن، انتقادات و اخطارهایی مبنی بر تحقق نیافتن درآمدهای درنظر گرفته شده در آن وجود داشت تا اینکه سرانجام این اخطارها به حقیقت پیوست و اکنون دولت طبق برآورد مرکز پژوهشهای مجلس با کسری بودجه ۱۵۰ هزار میلیاردی درگیر است اما وزیر اقتصاد این رقم را نمیپذیرد و معتقد است که در بدبینانهترین شرایط کسری بودجه امسال ۱۴۰ هزار میلیارد تومان است.
در این بین، مسئولان برای تامین این کسری مواردی چون انتشار اوراق بدهی، فروش اموال مازاد دولتی و عرضه سهام شرکتهای دولتی را موثر میدانند بهگونهای که وزیر اقتصاد میگوید در این زمینه اگر بتوانیم درآمدهای جدیدی را به وجود آورده و با یک اصلاح ساختار، برخی هزینهها را کاهش دهیم میتوان کسری بودجه را به شکل قابل توجهی پایین آورد.
کسری بودجه بهتر از قبل مدیریت میشود
علاوه براین، همتی نیز در جدیدترین اظهارات خود این اطمینان را داده که کسری بودجه بهتر از سالهای گذشته مدیریت میشود که وی پیش از این اعلام کرده بود که با تأیید نهایی شورای عالی هماهنگی اقتصادی، کسری بودجه سال ۱۳۹۹ در کنار عرضه سهام شرکتهای دولتی و اموال مازاد دولت، از طریق انتشار اوراق بدهی دولت دربازار پول و سرمایه تأمین خواهد شد.
در این بین، عدهای از کارشناسان اقتصادی درباره نقش اوراق بدهی در تامین کسری بودجه و راههای دیگر در این زمینه پیشنهاداتی مطرح کردهاند.
به گفته ندری، برای تامین کسری بودجه راههای متعددی وجود ندارد و این راهها بسیار محدود است که شامل درآمدهای مالیاتی، نفتی، واگذاری اموال دولتی و در نهایت فروش اوراق میشود. در نتیجه، با توجه به شرایط کنونی انتشار اوراق بدهی مناسبترین روش برای تامین کسری بودجه است.
این تحلیلگر اقتصادی همچنین معتقد است که انتشار اوراق بدهی ضمن اینکه کسری بودجه دولت را برطرف میکند، دست بانک مرکزی را برای اجرای عملیات بازار باز بانکی باز میگذارد.
اوراق بدهی کفاف کسری بودجه را نمیدهد
همچنین از آنجاکه اوراق بدهی خریداری ندارد و بازار سرمایه نیز که در حال حاضر از رشد و سودهای بسیاری منتفع است، اوراق بدهی با نرخهای اندک جذابیتی ندارد؛ بنابراین ممکن است که تنها خریدار این اوراق بانکها باشند که در نهایت نمیتوان از اوراق بدهی برای تامین کسری بودجه استفاده کرد.
وحید شقاقی، یک کارشناس اقتصادی دیگر نیز با اعتقاد به اینکه انتشار اوراق بدهی نمیتواند کسری بودجه را تامین کند، پیشنهاد کرد که برای تامین کسری بودجه میتوان از دو راه چون تخصیص بودجه دستگاههای اجرایی منوط به کاهش ۱۵ تا ۲۰ درصدی هزینههای انرژی و دادن اوراق یکساله به واریزی افراد جامعه استفاده کرد.
علاوه براین، محمود جامساز نقش اوراق بدهی در تامین کسری را اینگونه توصیف میکند که این اوراق کفاف کسری بودجه را نمیدهند و در این زمینه باید از راههای دیگری چون صرفهجویی در مصارف، استفاده از منابع مختلف و اخذ مالیات یا وام از بنگاههای بزرگ فرادولتی استفاده کرد.
با این اوصاف، دو دیدگاه درباره اوراق بدهی در تامین کسری بودجه وجود دارد که یک دیدگاه مثبت بیانگر کمضررترین راه برای تامین مالی است و دیگری نشاندهنده این است که این اوراق کفاف کفاف کسری بودجه را نمیدهند.