خوب و بد طرح نوسازی ناوگان کامیونی

به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از فارس، روز ششم خرداد امسال بود که‌ 2 طرح نوسازی ناوگان عمومی جاده‌ای در قالب طرح‌های «نوسازی ناوگان تجاری درون و برون شهری» و «واردات کامیون با عمر حداکثر 3 سال» با حضور وزیر راه و شهرسازی در سازمان راهداری، آغاز شد.

در اجرای بند 3 ماده 30 قانون احکام دائمی کشور که با مشارکت وزارت صمت با اولویت قرار دادن راننده‌ها و پرکارترین آنها، این طرح رونمایی شد.

در بخش واردات ناوگان کامیونی با عمر حداکثر 3 سال که تکلیف قانون است، ‌چهار گروه امکان ورود دارند؛ برای «خودورسازان داخلی» در این طرح، واردات ‌یک‌هزار دستگاه‌ در نظر گرفته شده است، «شرکت‌های توانمند حمل و نقلی» می‌توانند هر کدام 100 دستگاه کامیون با عمر 3 سال وارد کنند، «شرکت‌های دارای مجوز واردات از وزارت صمت» هم می‌توانند هر کدام 50 دستگاه کامیون با عمر 3 سال وارد کنند و «افراد حقیقی و حقوقی» امکان واردات‌ یک تا 10 دستگاه کامیون با عمر سه سال را دارند.

موضوع مهم در این حوزه این است که منشأ ارز باید در این واردات خارجی باشد.

در راستای ارزیابی این 2 طرح توسط دست‌اندرکاران صنعت حمل و نقل جاده‌ای، به سراغ دبیر کانون انجمن‌های صنفی کامیون‌داران کشور رفتیم و از وی در‌‌باره مزایا و‌ معایب احتمالی این 2 طرح، مسائلی را جویا شدیم.

احمد کریمی در ارزیابی نحوه نوسازی ناوگان کامیونی ‌در قالب دو برنامه «نوسازی ناوگان تجاری درون و برون شهری» و «واردات کامیون با عمر حداکثر 3 سال»‌، اظهار داشت: اصل طرح نوسازی ناوگان کامیونی فرسوده با استفاده از کامیون‌های با عمر تا سه سال وارداتی،  در حال حاضر و بر اساس شرایط موجود، بهترین طرح ممکن است زیرا در 40 سال اخیر بابت بی‌برنامگی در نوسازی ناوگان کامیونی، خسارات جدی به حمل و نقل کالای کشور در بخش جاده‌ای‌ وارد شده است، خصوصاً موضوع واردات کامیون‌های بی‌کیفیت چینی در دهه 80 که توسط شرکت‌های خودروساز انجام شد و  موجب شد بی‌کیفیت‌ترین کامیون‌ها به دلیل ارزانی وارد کشور شود، معضلات بزرگی برای بخش حمل و نقل ایجاد کرد و این بخش، تأثیر منفی جدی از این رفتار ناآگاهانه و غیر تخصصی دید.

* کامیون وارداتی با عمر 3 سال‌ با کامیون‌های نو برابری می‌کند

از نظر شما واردات کامیون با عمر حداکثر 3 سال، مناسب ارزیابی می‌شود؟ عده‌ای معتقد هستند ممکن است در قالب این طرح، کامیون‌های فرسوده وارد کشور شود.

واردات ناوگان سه ساله کامیونی طرح خوبی است البته بله، برخی فکر می‌کنند این طرح در واقع، واردات کامیون‌‌های کارکرده و فرسوده است در صورتی که اینگونه نیست، همه قطعات و قسمت‌های مختلف کامیون‌های اروپایی زمانی که قرار است در بازار دنیا عرضه شود، ‌‌بازسازی‌ و اصلاح می‌شود، اگر نیاز به تعمیر داشت، تعمیر و اگر نیاز به تعویض قطعه بود، تعویض انجام می‌شود و درواقع این کامیون‌ها از نظر فنی و کیفیت در سطح یک کامیون نو و صفر کیلومتر قرار می‌گیرد و عرضه می‌شود؛ بنابراین طرح این مطلب که این ناوگان تردد زیادی داشته و فرسوده است، ‌آگاهانه و علمی نیست،کما اینکه در گذشته هم این اتفاق به صورت موردی رخ داده است و کامیون‌های کارکرده با کیفیت مناسب وارد کشور شده است و مشکلی نداشته‌اند.

* راننده امکان تأمین ارز با منشا خارجی ندارد/ دولت تسهیلات بلاعوض و کم‌بهره بدهد

 عده‌ای معتقد هستند در این طرح 3 گروه مجوز واردات دارند که شاید واردات برای گروه چهارم که همان راننده‌‌ها هستند را دچار مشکل و معضل کند، به هر حال طبق این طرح، خودروسازان و شرکت‌های واردکننده می‌توانند واردات کامیون انجام دهند که ممکن است در نهایت، مصرف‌کننده واقعی مجبور باشد قیمت بالاتری بپردازد، نظر شما در این‌باره چیست؟

 در طرح واردات کامیون‌های با عمر 3 سال، ‌چهار گروه معرفی شده‌اند که شامل شرکت‌های خودروساز، واردکنندگان دارای مجوز از وزارت صمت، شرکت‌های حمل و نقل توانمند و راننده‌ها است، اما در حقیقت هدف سه گروه اول، تحقق اهداف گروه چهارم است، یعنی شرکت خودروساز، شرکت واردکننده و شرکت حمل و نقل توانمند، کامیون را برای خود نمی‌خواهد، شرکت‌های حمل و نقل توانمند هم به خاطر‌ ضوابط و دستورالعمل‌هایی که سازمان راهداری تعیین کرده و تطبیق داده است، ناوگان فرسوده برای جایگزینی ندارند، بنابر این 3 گروه اول، کامیون را برای گروه چهارم می‌خواهند حال موضوع مهم این است که باید برای گروه چهارم، تسهیلاتی در نظر گرفته شود.

 در طرح واردات کامیون‌های 3 ساله، پیشنهاد شما به دولت، ارائه چه مدل تسهیلاتی است؟

 دارنده یک کامیون فرسوده، امروز ارزش کامیونش 300 تا 500 میلیون تومان است، باید این ناوگان را اسقاط کند سپس باید معادل 800 میلیون تومان تا یک میلیارد تومان پول نقد داشته باشد و ضمن آنکه منشأ ‌ارز باید خارجی باشد، حال اگر همه این شرایط را بتواند فراهم کند، ‌آیا از دارندگان ناوگان می‌توان انتظار داشت که سرمایه‌ای غیر از کامیون خود داشته باشند تا وارد بخش حمل و نقل کنند؟ آیا در گام بعد شرایط این کامیون طوری خواهد بود که پاسخگوی نیازهای راننده باشد؟ و اگر هم بخواهند برای تأمین مالی از طریق لیزینگ بانکی عمل کنند، در مدتی که این کامیون کیفیت دارد و کار می‌کند، باید برده شرکت‌های خودروساز، لیزینگ و بانک‌ها باشند و زمانی که کامیون‌ها به خرج افتاد، آن زمان باید درآمد خود را هزینه تعمیرات کنند.

پیشنهاد ما این است که دولت برای یک بار در بخش حمل و نقل کامیونی هزینه‌ و ناوگان را نو کند، راه‌حل آن هم ارائه تسهیلات ارزان‌قیمت است؛ رئیس‌جمهور طرح کلید به کلید را معرفی‌ و اعلام کرد 50 درصد قیمت ناوگان را دولت به صورت بلاعوض پرداخت می‌کند، اگر این کار زمانی که طرح آغاز شد، اتفاق افتاده بود، نوسازی ناوگان کامیونی به خوبی محقق می‌شد، آن زمان یک دستگاه کامیون کشنده اسکانیا یا‌ ولوو FH کمتر از 500 میلیون تومان قیمت داشت، در حالی که این روزها حدود 3 میلیارد تومان قیمت دارد و قطعا آن زمان شرایط نوسازی بهتر فراهم بود.

* دولت از محل مابه‌تفاوت مصرف سوخت تسهیلات بلاعوض بدهد

 ‌طرح نوسازی ناوگان با واردات کامیون‌های 3 ساله از نظر کامیون‌داران که فعالان اصلی صنعت حمل و نقل جاده‌ای هستند، چگونه ارزیابی می‌شود؟

امروز اگر بخواهیم این طرح بدین طریقِ فعلی اجرا شود، به درستی پیاده نخواهد شد،‌ سازمان راهداری و حمل و نقل جاده‌ای برای نوسازی ناوگان مصمم است و کانون انجمن‌های صنفی کامیون‌داران هم از این طرح کاملا حمایت می‌کند، اما انتظار داریم هماهنگی بین مراجع ذی‌ربط نظیر وزارت صنعت، معدن و تجارت شرکت‌های خودروساز، گمرک جمهوری اسلامی ایران، سازمان استاندارد و دیگر ارگان‌های مرتبط این هماهنگی ایجاد شود و دولت هم به صورت جدی حمایت کند.

ببینید مابه‌تفاوت مصرف سوخت ناوگان کامیونی فرسوده نسبت به ناوگان نو، طبق اعلام سازمان راهداری و حمل و نقل جاده‌ای در یک سال 960 میلیون دلار است، با این رقم در سه سال می‌توان کامیون‌های بالای 40 سال عمر را که حدود 53 هزار دستگاه کامیون است، نوسازی کرد و تأمین اعتبار هم از محل همین مابه‌تفاوت مصرف سوخت انجام شود، در واقع بخشی از رقم خرید کامیون به صورت تسهیلات و بخشی به صورت تسهیلات بلاعوض و بخشی هم در قالب اسقاط باشد و همه این را در سه سال از مابه‌التفاوت مصرف سوخت به دست بیاوریم.

* حامی تولید داخلیم/خودروساز داخلی اگر کامیون تولید کنند ما پیش‌خرید می‌کنیم

برخی عنوان می‌کنند که طرح واردات کامیون‌های با عمر 3 سال در تضاد با حمایت از تولید داخل است.

سازمان راهداری و حمل و نقل جاده‌ای تلاش کرد در طرح نوسازی ناوگان با کامیون‌های سه ساله، موانع را از سر راه بردارد، در بحث میزان آلایندگی تولیدی این کامیون‌ها‌ و دیگر مسائل تلاش‌های بسیاری انجام شد تا طرح واردات کامیون‌های 3 ساله، شرایط اجرا پیدا کند و حالا مخالفت با این طرح چندان جالب نیست.

ما اعلام می‌کنیم از تولید داخل حمایت می‌کنیم و از همین امروز تا سه سال آینده، شرکت‌های داخلی سازنده کامیون هر تولیدی را که خود داشته باشند ما پیش‌خرید می‌کنیم و در طرح قرار می‌دهیم، ‌در این راستا شرکت خودروساز با هدف نوسازی و نجات حمل و نقل کشور از ناوگان فرسوده، کم ایمن و پرخسارت، جلوگیری کند و خود نیز از این موضوع منتفع شود؛ اما توان تولید شرکت‌های داخلی ما شاید 5 درصد نیازهای ما باشد، حال اگر جهش تولید هم رخ دهد و این توان تولید به 20 درصد نیازها هم برسد باز 80 درصد نیاز ما روی زمین مانده است، ضمن آنکه باید به این موضوع هم توجه داشت که طرح ورود کامیون‌های با عمر سه سال 20 درصد میزان نیاز را تأمین می‌کند.

ببینید تعداد ناوگان ما معادل بار در کشور است و این تعداد کامیون کفایت می‌کند و نیازی به افزایش ناوگان نیست، اما این ناوگان باید نو شود و کارکرد بیشتری داشته باشد آن زمان است که سطح تورم در حوزه حمل و نقل کاهش می‌یابد، کرایه‌ها کمتر می‌شود و اتفاقات خوبی در حوزه حمل و نقل رخ خواهد داد.

* خودروساز کامیون واقعا داخلی تولید کند/ واردات هوو و T300 فقط سودجویی بود

 وزارت راه و شهرسازی در طرح دیگر به نام طرح «نوسازی ناوگان تجاری درون و برون شهری از محل تولید داخل»، در گام اول بیش از 800 دستگاه کامیون فرسوده که در یک سال اخیر بیشترین پیمایش را داشته است، به خودروساز داخلی برای نوسازی ناوگان معرفی کرده است، نظر شما درباره کامیون‌های ساخت داخل توسط خودروسازان داخلی چیست؟

طرحی که در حال حاضر اجرا شده است و به آن اشاره کردید، تأمین ناوگان از ایران‌خودرو دیزل است که تولید بنزهای دهه 60 را انجام می‌دهد، ما می‌گوییم اگر تکنولوژی جدیدتری وارد کشورمان شود بسیار مناسب است، ما حاضریم حتی بابت رشد خودروسازان، ناوگانی که توسط خودروسازان طراحی و تولید می‌شود را ‌به عنوان نمونه خودمان آزمایش کنیم و برای آنها درواقع نمونه آزمایشگاهی باشیم تا این صنعت رشد کند،  شرکت خودروساز بیاید محصولات خود را به ما معرفی کند، محصولاتی که خودش تولید می‌کند نه اینکه وارداتی و سیکیدی (سرهم‌بندی) باشد.

ما هر زمان که یادمان هست، شرکت‌های خودروساز یا «هووی چینی» را آوردند یا کشنده دانگ‌فنگ T300 که سرطان جاده‌ها محسوب می‌شود، آنها با این کار در واقع بخش حمل و نقل کامیونی را نابود کرده‌اند، هوویی که در سال 84 با سرمایه‌های ملی و بودجه‌‌ 500 میلیارد تومانی مصوبه مجلس برای خودروسازان وارد شد، فقط زیان بود، خودروساز ‌به جای آنکه آنها منافع ملی و رشد بخش حمل و نقل را در نظر بگیرد صرفا منافع خود را در نظر گرفت‌ و موجب بروز مشکلات زیادی شد‌.

‌شرکت‌های خودروساز بیایند دست از واردات این نوع کامیون‌ها بردارند و مطمئن باشند هر تعداد ناوگان با مشخصات استاندارد و باکیفیت تولید کنند ما در مدت یک هفته مشتری برای ثبت‌نام به آنها معرفی می‌کنیم و با جان و دل می‌خریم، ولی واقعا چه می‌توان گفت وقتی همین خودروسازان به تعهدات گذشته خود عمل نکرده‌اند، همین سایپا دیزل هنوز نتوانسته است تعهدات 3 تا 4 سال پیش خود را انجام دهد و بسیاری از راننده‌ها سرگردان  شده‌اند.

‌در هر صورت ما از تولید داخل در هر میزان و با هر کیفیت استقبال می‌کنیم و بخش حمل و نقل جاده‌ای آماده پیش‌خرید محصولات تولیدی خودروسازان داخلی بر اساس طرح‌های مختلف نوسازی نظیر طرح کلید به کلید، طرح‌های نوسازی قدیم و طرح نوسازی جدید است و همینجا اعلام آمادگی می‌کنیم حتما این ناوگان را خریداری کنیم.

* افزایش سقف تعهدات بیمه تکمیلی راننده‌ها و خانواده‌های آنها ‌

 یکی از مشکلات کامیون‌داران موضوع بیمه تکمیلی آنها بود ضمن آنکه یکی از دغدغه‌های آنها پوشش خانواده آنها در بیمه تکمیلی است، در این‌باره ‌کانون انجمن‌های صنفی کامیون‌دارن کشور چه رایزنی‌هایی انجام داده است؟

در هفته‌ای که گذشت جلساتی با سازمان راهداری و حمل و نقل جاده‌ای درباره ‌موضوع بیمه تکمیلی راننده‌ها داشتیم‌؛ با توجه به آنکه در مرداد ماه امسال قرارداد بیمه تکمیلی برای دومین سال متوالی قطع نمی‌شود، جلسه مثمر ثمری با سازمان راهداری و حمل و نقل جاده‌ای داشتیم، عملکرد امسال کانون شرکت‌ها نسبت به پارسال خیلی بهتر بود چون کار بیشتر در اختیار این مجموعه بود، اما عملکرد شرکت طرف قرارداد در بیمه تکمیلی همچنان مورد تأیید ما نیست در حالی که تعداد زیادی شرکت‌های معتبر برای بیمه تکمیلی داریم.

امیدواریم امسال قرارداد بیمه تکمیلی با یکی از شرکت‌های معتبر و متخصص در حوزه بیمه تکمیلی منعقد شود، سقف تعهدات بیمه تکمیلی افزایش یابد، همچنین همه رانندگان را شامل شود و خانواده آنها را هم با سقف بالاتری تحت پوشش قرار گیرد و طی هم‌افزایی سه کانون مرتبط، آنچه که مدنظر رانندگان در حوزه بیمه تکمیلی است، محقق شود، هر چند برخی پارامترهای بیمه تکمیلی به لحاظ فراوانی از سوی هیچ شرکت بیمه‌ای تعهد نمی‌شود.

این موضوع هم مهم است که به آن اشاره شود، در بیمه تکمیلی چندان انتظار سودآوری برای شرکت بیمه‌گر وجود ندارد اما شرکتی که طرف ما بود در سال گذشته بالاترین سود ممکن را داشت، چون هم قرارداد برای آنها قرارداد خوبی بود و هم آنکه به بخشی از تعهدات خود عمل نکردند، که امیدواریم قرارداد امسال با شرکت بیمه‌ای معتبر، پاسخگو و دارای حسن سابقه ‌غیر از شرکت فعلی، منعقد شود.