جهش تولید؛ تولید ارزش افزوده اقتصادی

علاوه بر این شاخص‌هایی مثل اشتغال، سرمایه‌گذاری و صادرات نیز با سطح انتظارات و با نیازهای جامعه‌ای که باید تاب‌آور باشد ناسازگار شده است.

آمارها، اطلاعات و تحلیل‌های کلان نشان می‌دهد نرخ رشد اقتصادی ایران از سال 1387 به این سو با نوسان بالا و شتاب پایین مواجه شده است و نرخ تورم ایران به طور میانگین دست کم ۴ برابر  نرخ تورم متوسط جهان بوده است.

این روزها علاوه بر تاثیر منفی و تخریبی تحریم اقتصادی، شاهد یورش دهشتناک ویروس کرونا برکسب‌و کارها و اقتصاد خانواده‌ها هستیم.

آمارهای در دسترس نشان می‌دهد رقمی نزدیک به 15میلیون از 24 میلیون شغل موجود درایران را شغل‌های خرد به معنای شغل‌های خانوادگی تشکیل می‌دهند که در معرض اپیدمی ویروس کرونا با تهدید مواجه است.

مجموعه این شرایط موجب شده است مقام رهبری در نامگذاری سال نو باز هم اولین را به تولید بدهند و از همه مدیران وسیاست‌گذاران و شهروندان خواسته‌اند راه را برای جهش تولید هموار کنند.

به نظر می‌رسد با توجه به نکات مندرج در سطرهای بالا و با عنایت به روزگار ایران امروز و ضرورت اولویت دادن به تولید، تحقق این شعار باید از همین امروز در دستور کار باشد.

واقعیت این است که توانایی و دانایی نهاد دولت برای پوشاندن لباس عمل به این شعار به شدت زیر ضرب قرار دارد و باید از سوی نهادهای گوناگون حاکمیت تقویت شود؛ دولت باید درشرایطی قرار گیرد که با عبور از خشکسالی مالی بتواند طرح‌های بزرگ عمرانی و زیربنایی را آماده اجرا کند تا تولید به حرکت درآید .

از سوی دیگر با توجه به نرخ کاهنده سرمایه‌گذاری در ایران به دلیل ضعف سرمایه‌گذاران داخلی و غیبت سرمایه‌گذاران خارجی، ظرفیت‌های تازه ای برای تولید به وجود نیامده است.

کاهش قدرت خرید شهروندان و نیز ضعف در ساختارهای صادراتی راه را در این مسیر نیز هموار نکرده است تا تولید برای بازار داخلی و یا بازارهای خارجی جهش داشته باشد. نکته بسیار با اهمیت این است که در معنای تولید نوعی نگاه سنتی نهفته شده که دامنه فعالیت اقتصادی را تنگ می کند.

در نگاه سنتی، تولید به فعالیت‌هایی گفته می‌شود که تنها منجر به بدست آمدن کالا یا محصولاتی درکارخانه‌ها یادرمزرعه‌ها و باغ‌ها انجام شود .

این درحالی است باید دامنه تولید و فعالیت‌های اقتصادی را با توجه به ارزش افزوده اقتصادی گسترش داد و از تعریف ها و چارچوب‌های قدیمی عبور کرد.

ایران در جایی از کره زمین واقع شده و در شرایط سنی قراردارد که داد‌وستد کالا و خدمات در بازار داخل و در بازارهای خارجی می‌تواند ارزش افزوده ایجاد کند و تولید ناخالص داخلی را افزایش دهد و فایده آن نصیب کل جامعه شود.

 اگر این واقعیت در ذهنیت سیاست‌گذاران و سیاست‌ورزان قرار گیرد آنگاه از محدوده‌های تنگ و تاریک عبور می‌کنیم و جهش تولید به معنای جهش ارزش افزوده امکان تحقق بیشتری پیدا می کند.

*نایب رییس اتاق بازرگانی ایران